triplicem aciem īnstrūxit legiōnum quattuor veterānārum; [ita utī suprā sē] in summō iugō duās legiōnēs, quās in Galliā citeriōre proximē cōnscrīpserat, et omnia auxilia collocārī, āc tōtum montem hominibus complērī, et intereā sarcinās in ūnum locum cōnferrī, et eum ab iīs, quī in superiōre aciē cōnstiterant, mūnīrī iūssit. Helvētiī cum omnibus suīs carrīs secūtī, impedīmenta in ūnum locum contulērunt; ipsī cōnfertissimā aciē, rēiectō nostrō equitātū, phalange factā, sub prīmam nostram aciem succēssērunt.
25. Caesar prīmum suō, deinde omnium ex cōnspectū remōtīs equīs, ut aequātō omnium perīculō spem fugae tolleret, cohortātus suōs proelium commīsit. Mīlitēs ē locō superiōre pīlīs missīs facile hostium phalangem perfrēgērunt. Eā disiectā, gladiīs dēstrictīs in eōs impetum fecērunt. Gallīs māgnō ad pūgnam erat impedīmentō, quod plūribus eōrum scūtīs ūnō īctū pīlōrum trānsfīxīs et colligātīs, cum ferrum sē īnflexisset, neque ēvellere neque sinistrā impedītā satis commodē pūgnāre poterant; multī ut diū iactātō bracchiō praeoptārent scūtum manū ēmittere et nūdō corpore pūgnāre. Tandem vulneribus dēfessī et pedem referre et, quod mōns aberat circiter mīlle passūs, eō sē recipere coepērunt. Captō monte et succēdentibus nostrīs, Bōiī et Tulingī, quī hominum mīlibus circiter xv āgmen hostium claudēbant et novissimīs praesidiō erant, ex itinere nostrōs ab latere apertō aggressī circumvenīre; et id cōnspicātī Helvētiī, quī in montem sēsē recēperant, rūrsus īnstāre et proelium redintegrāre coepērunt. Rōmānī conversa sīgna bipertītō intulērunt; prīma et secunda aciēs, ut victīs āc submōtīs resisteret, tertia ut venientēs sustinēret.
