Pagina:Agricola De re metallica.djvu/107

Haec pagina nondum emendata est

Vt uero haec dimetiendi ratio explicatior & illustrior fiat, eam sccundum singulas trianguli species perfequar.Ciim puteus fuerit rectus uel obliquus cui in eadem defodiatur uena, in qua agitur cuniculus, oritur, ut dixi triangulus cui angulus est rectus. Is autem si duo lacera habuerit aequalia, quae ut menfores numerant, secundum & tertium sunt, mensura sccunda & tertia erunt aequales: itaque etiam interuallum quod est inter os cuniculi & solum putei, atqj quod est inter os putei & solum cuniculi, erunt aequalia: uerbi causa. Si prima mensura sumerit longa pedes septem, secunda itemque tertia pedes quinque, funiculus uero secundus cecnties & femel pedes feptem, id et passus centum decem & septem, ac pedes quinque, interuallum certe utrumque feu iam totum perfoflumm fumerit, feu uix dum fodi cocptum, centies quinque pedes colli gct, qui esticiunt passum tres & octoginta atque pedes duos.Licebit autem cu ique menfumras ex quibus constat paruus triangulus constituere minores uel maiores, si iugum uel trabs hoc postulauerit, quam a me comstitutae funt, Puteus certe cumm fuerit rectus, omnino fit triangulus erectus: cumm obliquus, qin' in eadem uena defodiatur in qua cuniculus agitur, in alterum latus inclinatus,

Trianguli cui angulus est rectum, latera aqualia.

Si igitur cuniculus in monten actus fumeritlongus paflums fexaginta, restat fpacium montis perfodiendum longum tres & uiginti paflums ac duos pedes: nam quinque pedes secundae mensurae, quae fupra os putei est, quaeque primae mensuras respondet, adnumerari non debent. Quod si puteus ille in medio capitis fodinarum defossum fuerit, cuniculus longus passus fexaginta, ubi mons tantummodo adhuc longitudine duorum pastumum & totidem pedum ex cauatus fuerit, ad areae subterraneae principium pertinebit: sin in .medio alicuius simplicis fodinae loco, ubi longitudine nouem pastumum & duorum pedum. Quoniam uero quisque cuniculus paflums centum longus passummunum aflumrgit, aut saltem assurgere debet, quod ad putei altitudinem attinet, paflums praeterea unus semper de ea est adimendus:quod ad cuniculi longitudinem, adijciendus unus: pari proportione, quia cuniculus longus pastums quinquaginta, paffu dimidio fit altior, passum dimidiusde putei altitudine est detrahendus, & ad cuniculi longitudinem addendus: similiter si cuniculus centum uel quinquaginta passibus breuior aut longior suerit, ea quoque portio de alterius altitudine est subtrahenda, ad alterius longitudinem apponenda. Qua de caufa hic ad longitudinem spacij perfodiendi adijeiendus est pastums dimidius &C paulo plus : ut reflent