Pagina:Œuvres philosophiques de Leibniz, Alcan, 1900, tome 1.djvu/693

Haec pagina emendata est

lente fermentant, etiam tardius meliorantur, sed illi in quibus fortior perturbatio est, partibus majore vi extrorsum versis promtius emendantur.

Atque hoc est quod diceres retrocedi ut majore nisu saltum facias in anteriora (qu’on recule pour mieux sauter).

Ista ergo non grata tantum et consolatoria, sed et verissima esse est statuendum. Atque in universum sentio nihil esse felicitate verius, et felicius dulciusque veritate.

In cumulum etiam pulchritudinis perfectionisque universalis operum divinorum, progressus quidam perpetuus liberrimusque tolius universi est agnoscendus ita ut ad majorem semper cultum procedat. Quemadmodum nunc magna pars terræ nostræ culturam recepit et recipiet magis magisque. Et licet verum sit, interdum quædam rursus silvescere aut rursus destrui deprimique, hoc tamen ita accipiendum est, ut paulo ante afflictionem interpretati sumus, nempe hanc ipsam destructionem depressionemque prodesse ad consequendum aliquid majus, ita ut ipso quodammodo damno Iucremur.

Et quod objici posset : ita opportere ut mundus dudum factus fuerit Paradisus responsio præte est : etsi multæ jam substantiæ ad magnam perfectionem pervenerint, ob divisibilitatem tamen continui in infinitum, semper in abysso rerum superesse partes sopitas adhuc excitandas et ad majus meliusque et ut verbo dicam, ad meliorem cultum provehendas. Nec proinde unquam ad terminum progressus perveniri.