Migne Patrologia Latina Tomus 138
Oratio ad Dunstanum Oswaldum et Ethelwaldum (Edgarus Anglorum), J. P. Migne cc_id: cps_2.EdgAng.OrAdDuO, cc_idno: 9709
Oratio ad Dunstanum Oswaldum et Ethelwaldum ¶
138.0513D| Quoniam magnificavit misericordiam suam Dominus facere nobiscum, dignum est, o Patres reverendissimi, ut innumeris illius beneficiis, dignis respondeamus operibus. Neque enim in gladio nostro possidemus terram, et brachium nostrum non servavit 138.0514D| nos, sed dextra ejus, et brachium sanctum ejus, quoniam complacuit illi in nobis. Justum proinde est, ut qui omnia subjecit sub pedibus nostris, subjiciamus illi et nos et animas nostras, et, ut hi, quos nobis subdidit, ejus subdantur legibus, non segniter 138.0515A| elaboremus. Et mea quidem interest laicos cum aequitatis jure tractare, inter virum et proximum suum justum judicium facere, punire sacrilegos, rebelles comprimere, eripere inopem de manu fortiorum ejus, egenum et pauperem a diripientibus eum. Sed et meae sollicitudinis est, ecclesiarum ministris, gregibus monachorum, choris virginum et necessaria eorum procurare, ac saluti, et quieti, vel paci consulere. De quorum omnium moribus ad nos [ f., ad vos] spectat examen, si vixerint continenter, si honeste se habeant ad eos qui foris sunt; si divinis officiis solliciti, si ad docendum populum assidui, si victu sobrii, si habitu moderati, si in judiciis sint discreti. Pace vestra loquor, reverendi Patres, si ista solerti scrutinio curassetis, non tam 138.0515B| horrenda et abominanda ad aures nostras de clericis pervenissent.
Taceo quod non est illis corona patens, nec tonsura conveniens; at in veste lascivia, insolentia in gestu, in verbis turpitudo, interioris hominis produnt insaniam. Praeterea in divinis officiis quanta sit negligentia, cum sacris vigiliis vix interesse dignentur, cum ad sacra missarum solemnia ad ludendum, subridendum magis quam ad psallendum, congregari videantur. Dicam quod boni lugent, mali rident; dicam dolens (et si tamen dici potest) quomodo diffluant in comessationibus, in ebrietatibus, in cubilibus et impudicitiis, ut jam domus clericorum putentur postribula meretricum, conciliabulum histrionum. Ibi aleae, ibi saltus et cantus; ibi usque ad medium 138.0515C| noctis spatium protractae in clamore et horrore vigiliae. Sic patrimonia regum, eleemosynae pauperum, imo, quod magis est, illius pretiosi sanguinis pretium profligatur. Ad hoc ergo exhauserunt Patres nostri thesauros suos? ad hoc fiscus regius, detractis redditibus multis, elargitus est? ad hoc ecclesiis Christi agros et possessiones regalis munificentia contulit, ut deliciis clericorum meretrices ornentur, luxuriosa convivia praeparentur, canes, ac aves, et talia ludicra comparentur? Hoc milites clamant, plebs submurmurat, mimi cantant et saltant, et vos negligitis, vos parcitis, vos dissimulatis! Ubi gladius Levi et zelus Simeonis, qui ut scorto abutentes filia Jacob, Sichimitas (eorum habentes figuram qui Christi ecclesiam pollutis actibus foedant) etiam circumcisos 138.0515D| succiderunt? Ubi spiritus Moysis, qui caput vituli adorantibus etiam domesticis sui sanguinis non pepercit? Ubi pugio Phinees sacerdotis, qui fornicantem cum Madianita confodiens, sancta hac aemulatione Deum placavit iratum? Ubi spiritus Petri, cujus virtute perimitur avaritia, haeresis Simoniaca condemnatur?
Aemulamini, o sacerdotes, aemulamini vias Domini, et jusiitias Dei nostri. Tempus insurgendi contra eos qui dissiparunt egem Dei. Ego Constantini, vos Petri, gladium habetis in manibus. Jungamus 138.0516A| dexteras, gladium gladio copulemus, ut ejiciantur extra castra leprosi, ut purgetur sanctuarium Domini, et ministrent in templo filii Levi, qui dixit patri et matri: Nescio vos, et fratribus suis: Ignoro vos. Agite, quaeso, sollicite, ne poeniteat nos fecisse quod fecimus, dedisse quod dedimus; si viderimus illud non in Dei obsequium, sed in pessimorum luxuriam impunita libertate consumi. Moveant vos sanctorum reliquiae, in quibus insultant; veneranda altaria, ante quae insaniunt. Moveat vos antecessorum nostrorum mira devotio, quorum eleemosynis vesania clericalis abutitur. Proavus meus Edwardus, ut scitis, omnem terram suam ecclesiis et monasteriis decimavit. Sanctae memoriae atavus meus Aluredus, ut ecclesiam ditaret, non patrimonio, 138.0516B| non sumptibus, non redditibus parcendum putavit. Avus meus senior Edwardus quanta contulerit ecclesiis, paternitatem vestram non latet. Pater meus, et frater, quibus donariis Christi altaria cumulaverint, meminisse vos decet.
O Pater Patrum, Dunstane, contemplare, quaeso, Patris mei oculos ab illa lucida coeli plaga in te radiantes. Audi querulas ejus voces cum quadam pietate in tuis auribus resonantes: Tu mihi, Pater Dunstane, tu mihi de construendis monasteriis, de ecclesiis aedificandis, consilium salubre dedisti: tu mihi adjutor in omnibus et cooperator exstitisti: te quasi pastorem, patrem, et episcopum animae meae, morumque meorum custodem elegi. Quando tibi non parui? Quos unquam thesauros tuis consiliis 138.0516C| praetuli? Quas possessiones, te praecipiente, non sprevi? Si quid pauperibus erogandum existimabas, praesto fui. Si quid conferendum ecclesiis judicabas, non distuli. Si quid monachis clericisve deesse querebaris, supplevi. Aeternam dicebas eleemosynam esse, nec aliam fructuosiorem, quam quod monasteriis ecclesiisve confertur, quo Dei servi sustententur, et quod superest, pauperibus erogetur. O pretiosam eleemosynam, et dignum animae pretium! O peccatis nostris salubre remedium! quod a sinu Sibyllae in peregrini muris pellicula foetet, quod ejus auriculas ornat, quod componit digitulos, quod corpus delicatum in bysso stringit et purpura. Ecce, Pater, eleemosynarum fructus mearum, et tuae permissionis effectus.
138.0516D| Quid huic querimoniae respondebis? Scio, scio: Cum videbas furem, non currebas cum eo, nec cum adulteris portionem tuam ponebas. Arguisti, obsecrasti atque increpasti. Contempta verba sunt, veniendum est ad verbera, et non deerit tibi potestas regia. Habes hic tecum venerabilem Patrem Ethelwaldum Wintoniensem episcopum; habes reverendum praesulem Wigorniensem Oswaldum; vobis istud committo negotium, ut et episcopali censura, et regia auctoritate, turpiter viventes de ecclesiis ejiciantur, et ordinate viventes introducantur.