EPISTOLA ENCYCLICA
AD ARCHIEPISCOPOS ET EPISCOPOS ITALIAE
- VENERABILES FRATRES
- SALVTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM
Noscitis et Nobiscum una conspicitis Venerabiles
Fratres, quanta nuper perversitate invaluerint perditi
quidam veritatis, justitiae et honestatis cujusque inimici, qui sive per fraudem, amnisque generis insidias, sive palam et tanquam fluctus feri maris despumantes confusiones suas, effraeoatam cogitandi, loquendi et impia quaeque audiendi licentiam quaqua
versus diffundere contendunt inter fideles Italiae populos, et catholicam Religionem in Italia ipsa labe
factare, ac si fieri unquam posset, (Unditus evertere
commoliuntur. Apparuit tota diabolici eorum consilii
ratio tum aliis nonnullis in locis, tum in alma praesertim Urbe, Supremi Pontificatus Nostri Sede, in
qua, Nobis abire inde coactis, liberius, paucis licet
mensibus, debacohati sunt; ubi divinis humanisque
rebus nefario ausu commiscendis, eo tandem illorum
furor pervenit, ut spectatissimi Urbani Cleri, et Praesulum sacra inibi jussu Nostro impavide curantium
turbata opera et auctoritate despecta, vel ipsi interdum miseri aegroti cum morte colluctantes, cunctis
destituti religionis subsidiis, animam inter procacis
alicujus meretricis illecebras emittere cogebantur.
Jam vero etsi deinceps Romana eadem Urbs, et aliae Pontificiae Ditionis provinciae, Deo miserante, per Catholicarum Nationum arma civili Nostro regimini restitutae fuerint, ac bellorum tumultus in aliis pariter regionibus Italiae cessaverit, non destitere tamen nec sane desistunt improbi illi Dei hominum' que hostes a nefando suo opere, sin minus per apertam vim, aliis certe fraudulentis nec semper occultis modis urgendo. Verum infirmitati Nostrae supremam totius Dominici gregis curam in tanta temporum difficultate sustinenti, et peculiaribus hujusmodi Ecclesiarum Italiae periculis vehementer afflictae, non levis inter aerumnas consolatio est ex pastorali Vestro studio, Venerabiles Fratres, cujus multa Nobis documenta, et in medio praeteritae tempestatis turbine aon defuerant, et nova in dies clarioraque obveniunt. Ipsa autem rei gravitas urget Nos, ut pro debito apoatolici officii Fraternitatibus Vestris, in Nostrae sollicitudinis partem vocatis, acriores sermone atque hortationibus Nostris addamus stimulos ad praelianda constanter una Nobiscum praelia Domini, atque ad ca omnia concordibus animis providenda ac praestanda, quibus, Deo benedicente, et damna reparentur quaecumque Religioni sanctissimae per Italiam illata jam sint, et imminentia in posterum pericula propulsentur.
Inter multiplices fraudes, quibus praedicti Ecclesiae hostes uti consueverunt ad Italorum animos a Fide catholica abalienandos, asserere etiam, et qua quaversus clamitare non erubescunt, catholicam .Religionem Italae Gentis gloriae, magnitudini et prospe ritati adversari ac propterea opus es$e, ut illius loco Protestantium placita et conventicula inducantur, constituantur et propagentur, quo Italia pristinum veterum temporum, scilicet ethnicorum, splendorem iterum acquirere possit. In quo sane illorum commento haud facile quis existimaverit, num detestanda magis et vesanae impietatis malitia, vel impudentia mentientis improbitatis.
Etenim spirituale emolumentum ut de potestate tenebrarum in Dei lumen translati et justificati Gratia Christi heredes simus secundum spem vitae aeternae, hoc scilicet animarum emolumentum, a catholicae Religionis sanctitate dimanans, ejus profecto est pretii , ut quaecumque hujus mundi gloria et faustitas in comparatione illius plane in nihilum esset computanda. « Quid enim prodest homini si mundum universum lucretur, animae vero suae detrimentum patiatur? aut quam dabit homo commutatio nem pro anima sua [1](1)»? At vero tantum porro abest, ut temporalia illa detrimenta Italorum Genti ob verae Fidei professionem acciderint, ut immo Religioni catholicae in acceptis referre illa debeat si Romano labante Imperio non in eam conditionem deciderit, in quam Assyrii et Chaldaei, Medi, Persaeque et Macedones Populi, multos antea dominati per annos commutata deinceps temporum vice, dilapsi fuerant. Etenim nemo prudens ignorat, per sanctis simam Christi Religionem effectum esse, ut Italia non solum a tot ac tantis, quibus obruebatur, errorum tenebris fuerit erepta, verum etiam ut inter antiqui illius imperii ruinas, et barbarorum tota Europa grassantium incursiones, ad eam nihilominus gloriam et magnitudinem prae caeteris totius mundi nationibus se provectam conspiceret, ut per sacrari Petri cathedram singulari Dei beneficio in ipsa collocatam latius atque solidius praesideret religione divina, quam praefuerat olim dominatione terrena. Atque ex ipso hoc Apostolicae habendae Sedis singulari privilegio, et ex Religione catholica firmiores exinde in Italiae Populis radices obtinente alia porro permulta, eademque insignia beneficia profecta sunt. Siquidem sanctissima Christi Religio verae sapientiae magistra, humanitatis vindex, ac virtutum omnium foecunda parens, avertit quidem Italorum ab infelicis illius gloriae splendore, quam illorum majores in perpetuo bellorum tumultu, in exterorum oppressione, atque in longe maximo hominum numero, ex eo quod vigebat jure belli, ad durissimam captivitatem redigendo posuerant, sed una simul Italos ipsos Catholicae veritatis luce collustratos ad sectandam justitiam et misericordiam, atque adeo ad prae clara etiam pietatis in Deum, et beneficentiae erga homines aemulanda opera excitavit. Hinc in praecipuis Italiae urhibus admirari est, sacra templa, et alia Christianorum temporum monumenta, haudquaquam per cruentos labores hominum sub captivitate gementium, sed ingenuo vivificae caritatis studio confecta, et pia cujusque generis instituta, quae sive ad Religionis exercitia, sive ad educationem juventutis, et litteras, artes, disciplinas rite excolendas, sive ad miserorum aegritudines et indigentias sublevandas comparata sunt. Haec igitur divina Religio, in qua tot quidem nominibus Italiae salus, felicitas et gloria continetor, haec scilicet Religio illa est; quam ab Italiae populis rejiciendam inclamant? Lacrimas cohibere non possumus. Venerabiles Fratres, dum conspicimus aliquos nune Italos reperiri, improbos adeo, misereque illusos, ut pravis impiorum hominum plaudentes doctrinis in tantam Italiae perniciem conspirare cum ipsis non reformidant.
Sed vero ignotum vobis non est, Venerabiles Fratres, praecipuos illos hujus scelestissimae machinationis architectos eo tandem spectare, ut populos omni perversarum doctrinarum vento agitatos , ad subversionem impellant totius ordinis humanarum rerum, atque ad nefaria novi Socialismi et Comunismi systemata traducant. Norunt autem et longo multorum saeculorum experimento comprobatum vident, nullam sibi consensionem sperari posse cum Ecclesia catholica, quae scilicet in custodiendo divinae revelationis deposito nihil unquam detrahi pa titur propositis Fidei veritatibus, nihil illis per nova hominum commenta admisceri. Idcirco consilium inierunt de Italis populis traducendis ad Protestantium placita et conventicula; in quibus ut illos de cipiadt, non aliud esse dictitant, quam diversam verae ejusdem christianae Religionis formam, in qua, aeque ac in Ecelesia catholica, Deo plaoere datum sit. Interea minime ignorant, profuturum summopere im piae suae causae principium illud quod in Proles tanti um placitis praecipuum est, de Saeris scilicet Scripturis privato uniuscujusque judicio intettigendis. Exinde enim facilius sibi fore confidunt, ut primo quidem Sacris ipsis Litteris perperam interpretatis abutantur ad errores suos, quasi Dei nomine, diffundendos; subinde autem ut homines superbissima illa de divinis rebus judicandi licentia, inflatos propellant ad communia ipsa justi, honestique principia in dubium revocanda.
Absit tamen, Venerabiles Fratres, ut Italia, ex qua, ob Sedem Apostolici Magisterii Romae constitutam, nationes aliae incorruptos salutaris doctrinae latices haurire solitae sunt, liat illis in posterum lapis offensionis et petra scandali; absit, ut dilecta haec Dominicae Vineae pars in direptionem cedat omnium bestiarum agri; absit ut (tali Populi, venefico Babylonici calicis haustu dementati, parricidalia contra matrem Ecclesiam arma suscipiant. Nobis quidem, uti et Vobis, in haec tanti perieuli tempora occulto Dei judicio reservatis, cavendum omnino est, ne fraudes atque impetus hominum contra Italiae Fidem conspirantium extimescamus, nostris quasi viribus superandos; cum nostrum consilium et fortitudo sit Christus, et sine quo nihil possumus, per ipsum cuncta possimus [2](1). Agite igitur, Venerabiles Fratres, advigilate impensius super creditum gregem, eumque a rapacium luporum insidiis et aggressionibus tueri contendite. Communicate invicem consilia, pergite, ut jam instituistis, coetus habere inter Vos, ut malorum initus, et praecipuis pro locorum diversitate periculorum fontibus communi investigatione perspectis , sub auctoritate ac ductu Sanctae hujus Sedis promptiora illis remedia comparare valeatis, atque ita una Nobiscum concordissimis animis , totoque pastoralis studii robore curas laboresque Vestros, Deo adjuvante, in id conferatis, ut omnes hostium Ecclesiae impetus, artes, insidiae, molimina irrita fiant.
Ea vero ut in irritum cadant, satagendum omnino est, ne populus de Christiana Doctrina, ac de Lege Domini parum instructus, et diuturna in multis grassantium vitiorum licentia hebetatus, paratas sibi insidias, et propositorum errorum pravitatem agnoscere vix possit. A Vestra igitur pastorali sollicitudine vehementer exposcimus, Venerabiles Fratres, ut nun quam intermittatis omnem adhibere operam, quo crediti Vobis fideles sanctissima Religionis nostrae dogmata ac praecepta, pro cujusque captu; diligenter edoceantur, simulque moneantur, et excitentur omni modis ad vitam moresque suos ad illorum normam componendos. Inflammate in eum finem Ecclesiasti corum hominum zelum, illorum praesertim, quibus animarum cura demandata est, ut serio meditantes ministerium, quod acceperunt in Domino, et habentes ob oculos Tridentini Concilii praescripta [3](1) majori usque alacritate, prout temporum ratio postulat, in Christianae plebis instructionem incumbant, et sacra eloquia, ac salutis monita in omnium cordibus inserere studeant, annunciando ipsis cum brevitate, et facilitate sermonis vitia, quae eos declinare et virtutes, quas sectari oporteat, ut poenam aeternam evadere, et coelestem gloriam consequi valeant.
Speciatim vero procurandum est, ut fideles ipsi impressum in animis habeant, alteque defixum dogma illud sanctissimae nostrae Religionis, quod est de necessitate catholicae Fidei ad obtinendam salutem [4](1). Hunc in finem summopere conducet, ut in publicis orationibus fideles laici una cum Clero agant identidem peculiares Deo gratias pro inaestimabili catholicae Religionis beneficio, quo ipsos omnes clementissime donavit, atque ab eodem Misericordiarum Patre suppliciter petant, ut ejusdem Religionis professionem in regionibus nostris tueri, et inviolatam conservare dignetur.
Interea Vobis certe peculiaris erit cura, ut fideles omnes tempestive a Fraternitatibus Vestris suscipiant Sacramentum Confirmationis, per quod summo Dei beneficio specialis gratiae robur confertur ad Fidem catholicam in gravioribus etiam periculis constanter profitendam. Nec porro ignoratis, eundem in finem prodesse, ut ipsi a peccatorum sordibus, per sinceram illorum detestationem, et Sacramentum Poenitentiae expiati, saepius devote percipiant sanctissimum Eucharistiae Sacramentum, in quo spiritualem esse constat animarum cibum et antidotum, quo liberemur a culpis quotidianis, et a peccatis mortali bus praeservemur, atque adeo symbolum unius illius corporis, cujus Christus caput existit, cuique nos, tanquam membra, arctissima fidei, spei et charitatis connexione adstrictos esse voluit, ut idipsum omnes diceremus, nec essent in nobis schismata [5](2).
Equidem non dubitamus, quin Parochi, eorum que adjutores et Sacerdotes alii, qui certis diebus, jejuniorum praesertim tempore, ad praedicationis ministerium destinari consueverunt, auxiliarem Vobis operam sedulo in his omnibus sint praestituri. At tamen illorum operae adjungere interdum oportet extraordinaria subsidia Spiritualium Exercitiorum, et Sacrarum Missionum, quas, ubi operariis idoneis commissae fuerint, valde utiles benedicente Domino esse eonstat tiun fovendae bonorum pietati, tum peccatoribus , et longo etiam vitiorum habitu depravatis hominibus ad salutarem poenitentiam excitandis atque adeo ut fidelis populus crescat in scientia Dei, et in omni opere bono fructificet, et uberioribus coelestis gratiae auxiliis munitus a perversis inimicorum Ecclesiae doctrinia constantius abhorreat.
Ceteram in bis omnibus Vestrae, ac Sacerdotum Vobis auxiliantium curse eo inter alia spectabunt, ut fideles majorem horrorem concipiant illorum scelerum , quae cum aliorum scandalo patrantur. Nostis enim, quantum diversis in locis excreverit eorum Bumerus, qui Sanctos Caelites, vel ipsum quoque Sacrosanctum Dei Nomen palam blasphemare audent, aut in concubinatu virere dignoscuntur eum incestu interdum coujuncto, aut Festis diebus servilia opera apertis etiam officinis exercent, aut Ecclesiae praecepta de jejuniis ciborumque delectu pluribus quo que adstantibus contemnunt, aut alia diversa crimina simii» modo committere non erubescunt. Meminerit igitur, Vobis 'instantibus, fidelis populus, et serio consideret. tnagoani peccatorum hujusmodi gravitatem et severissimas poenas, quibus illorum auctores piectendi erant tum pro reatu cujusque criminis pro prio tum pro spirituali periculo* in quod fratres suos pravi sui exempli contagione induxerunt. Scripturo. est enim: Vae munde a scandalis . Vae homini illi per quem scandalum venit [6](1).
Inter diversa insidiarum genera, quibus vaferrimi Ecelesiae humanaeque Societatis inimici populos seducere annituntur, illud certe in praecipuis est, quod nefariis consiliis suis jamdiu paratum in novae Artis librariae pravo usu invenerunt. Itaque in eo toti sunt, ut impios libellos et Ephemerides ac Pagellas mendaieii, calumniarum, et seductionis plenas edere in vulgus, ac multiplicare quotidie non intermittant. Immo et praesidio usi Societatum Biblicarum, quae a Sancta hac Sede jamdudum damnatae sunt [7](2), Sacra etiam Biblia praeter Ecelesiae regulas [8](3) in vulgarem linguam translata, atque adeo corrupta, et in pravum sensuro infando ausu detorta diffundere, illorumque lectionem sub Religionis obtentu fideli plebi commendare noo verentur. Hinc pro sapientia Vestra optime intelligitis, Venerabiles Fratres, quanta Vobis vigilantia, et sollicitudine adiabomndaru sit, ut fideles oves a pestifera illorum lectione prorsus abhorreant; atque ut de divinis nominatim Litteris meminerint, neminem hominum id sibi arrogare posse, Ht suae prudentiae innixus illas ad suos sensus contorquere praesumat contra eum sensum, quem tenuit, et tenet S. Mater Ecclesia; cui quidem soli a Christo Domino mandatum est, ut Fidei depositum custodiat, ac de vero divinorum eloquiorum sensu, et interpretatione judicet [9](1).
Ad ipsam vero pravorum Librorum contagionem comprimendam perutile erit, Venerabiles Fratres, ut quicumque penes Vos sint insignis, sanaeque doctrinae Viri alia parva item molis scripta, a Vobis scilicet antea probata, edant in aedificationem Fidei, ac salutarem populi instructionem. Ac Vestrae hinc curae erit, ut eadem scripta, uti et alii incorruptae pariter doctrinae, probataeque utilitatis libri ab aliis conscripti, prout locorum ac personarum ratio suggesserit, inter fideles diffundantur.
Omnes autem, qui una Vobiscum in defensionem Fidei allaborant, eo speciatim spectabunt, ut pieta tem, venerationem, atque observantiam erga supremam hanc Petri Sedem, quas Vos, Venerabiles Fratres, tantopere excellitis, in vestrorum fidelium animis insinuent, tueantur, alteque defigant. Meminerint scilicet fideles populi, vivere hic, et praesidere in Successoribus suis Petrum Apostolorum Principem [10](2), cujus dignitas in indigno etiam ejus herede non deficit [11](1). Meminerint, Christum Dominum posuisse in hac Petri Cathedra inexpugnabile Ecclesiae suae fundamentum [12](2), et Petro ipsi claves dedisse Regni Caelorum [13](3), ac propterea orasse, ut non deficeret fides ejus, eidemque mandasse, ut confirmaret in illa fratres [14](4) ; ut proinde Petri Successor Romanus Pontifex in universum Orbem teneat primatum, et verus Christi Vicarius, totiusque Ecclesiae Caput, et omnium Christianorum Pater et Doctor existat [15](5).
In qua sane erga Romanum Pontificem populorum communione, et obedientia tuenda, brevis et compendiosa via est ad illos in Catholicae veritatis pro fessione conservandos. Neque enim fieri potest, ut quis a Catholica Fide ulla unquam ex parte rebellet, nisi et auctoritatem abjiciat Romanae Ecclesiae, in qua extat ejusdem Fidei irreformabile Magisterium a Divino Redemptore fundatum, et in qua propterea semper conservata fuit ea, quae est ab Apostolis traditio.. Hinc non modo antiquis haereticis, sed etiam reeentioribus Protestantibus, quorum ceteroquin tanta in reliquis suis placitis discordia est, illud commune semper fuit, ut auctoritatem impugnarent Apostolicae Sedis, quam nullo prorsus tempore, nullaque arte aut molimine, ne ad unum quidem ex suis errori bus tolerandum inducere potuerunt. Idcirco hodierni etiam Dei et humanae Societatis hostes nihil inausum relinquunt) ut Italos populos a Nostro Sanctae que ejusdem Sedis obsequio divellant; rati nimirum tum demum posse sibi contingere, ut Italiam ipsam impietate doctrinae suae, novorumque systematum peste contaminent.
Atque ad pravam hanc doctrinam, et systemata quod attinet, notum jam omnibus est, illos eo potissimum spectare, ut libertatis et aequalitatis nominibus abutentes, exitiosa Communismi et Sodalismi commenta in vulgus insinuent. Constat autem, ipsis seu Communismi, seu Socialismi magistris, diversa licet via ac methodo agentibus, illud demum commune esse propositum, ut operarios atque alios inferioris praesertim status homines suis deceptos fallaciis , et faustioris conditionis promissione illusos, continuis commotionibus exagitent, atque ad gravio ra paullatim facinora exerceant; ut postmodum illo rum opera uti possint ad superioris cujusque Auctoritatis regimen oppugnandum, ad expilandas, diripiendas vel invadendas Ecclesiae primum, ac deinde aliorum quorumcumque proprietates, ad omnia tandem violanda divina humanaque jura, in divini cultus destructionem atque in subversionem totius ordinis civilium Societatum. In tanto autem Italiae discrimine Vestrum munus est, Venerabiles Fratres, omnes pastoralis studii nervos intendere, ut fidelis populus agnoscat perversa hujusmodi placita et sistemata, si ab iliis decipi se patiatur, in aeternam pariter ac temporalem ejus perniciem fore cessura.
Moneantur itaque fideles curae Vestrae concrediti, pertinere omnino ad naturam ipsam humanae societatis, ut omnes Auctoritati obtemperare debeant le gitime in illa constitutae; nec quidquam commutari posse in praeceptis Domini, quae in Sacris Litteris ea super re annuntiata sunt. Scriptum est enim : i Subjecti estote omni humanae'creaturae propter Deum sive regi, quasi praecellenti, sive ducibus, tanquam ab eo missis ad vindictam malefactorum, laudem vero bonorum; quia sic est voliintas Dei, ut benefacientes obmutescere faciatis imprudentium hominum ignorantiam: quasi liberi, et non quasi velamen habentes malitiae libertatem, sed sicut servi Dei [16](1) ». Et rursus: « Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit: non est enim potestas nisi a Deo: quae autem sunt, a Deo or ti dinatae sunt: Itaque qui resistit potestati, Dei or dinationi resistit: Qui autem resistunt, ipsi sibi damnationem acquirunt [17](2) ».
Sciant praeterea« esse pariter naturalis atque adeo incommutabilis conditionis humanarum rerum, ut inter eos etiam, qui in sublimiori auctoritate non sunt, alii tamen aliis, sive ob diversas animi, aut corporis dotes, sive ob divitias, et externa hujus modi bona praevaleant: nec ullo libertatis, et aequalitatis, obtentu fieri unquam po6se, ut aliena bona, vel juta invadere, aut quomodolibet violare licitum sit. Perspicua hoc quoque in genere, et passim inculcata extant in Sacris Litteris divina praecepta, quibus nedum ab occupatione alienarum rerum, sed ab ipso etiam ejus desiderio districte prohibemur [18](3).
Sed meminerint insuper pauperes, et miseri qui oumque homines quantum ipsi debeant Catholicae Religioni, in qua intemerata viget, et palam praedicatur Ghristri doctrina; qui beneficia in pauperes, vel miseros collata perinde haberi a se declaravit, ac si facta sibi ipsi fuissent [19](1): atque omnibus praenuntiatam voluit peculiarem rationem, quam in die Judicii habiturus est de iisdem misericordiae operibus, sive scilicet ad praemia aeternae vitae fidelibus tribuenda, qui illis vacaverint, sive ad illos, qui ea neglexerint, aeterni ignis poena multandos [20](2).
Ex qua Christi Domini praenuntiatione, aliisque Illius circa divitiarum usum, earumque pericula se verissimis monitis [21](3), in Ecclesia Catholica inviolate eustoditis, factum porro est, ut pauperes et miseri apud Catholicas gentes in longe mitiore, quam apud alias quaslibet, conditione versentur. Atque hi quidem in regionibus nostris uberiora adbuc subsidia obtinerent, nisi plura instituta, quae Majoram pietate comparata fuerant ad ipsorum levamen, extincta nuper repetitis publicarum rerum eommotionibua, aut direpta fuisse. De reliquo pauperes nostri, Christo ipso docente, meminerint, non esse cur tristes sint de conditione sua: quandoquidem in paupertate ipsa facilior eis parata via est ad obtinendam sahitem, dummodo scilicet suam indigentiam patienter sustineant, et non re tantum, sed spiritu pauperes sint.
Ait enim: « Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum » est regnum Coelorum [22](1) ».
Sciat etiam fidelis populus universus, veteres Reges ethnicarum Gentium, aliosque in filis publicarum rerum Praesides multo gravius frequentiusque abusos fuisse potestate sua; atque hinc Religioni nostrae sanctissimae in acceptis referendum esse cognoscat, si Principes Christianorum temporum reformidantes, Religione admonente, judicium durissimum , quod bis, qui praesunt, fiet ; et destinatum peccantibus supplicium sempiternum, in quo petentes potenter tormenta patientur [23](2), justiori erga subjectos populos et clementiori regimine utuntur.
Agnoscant denique crediti Vestris Nostrisque curis fideles, veram perfectamque hominum libertatem, et aequalitatem in Christianae Legis custodia positam esse; quandoquidem Deus Omnipotens* qui fecit pusillum et magnum , et cui aequaliter cura est de omnibus [24](3), non subtrahet personam cujusquam , nec verebitur magnitudinem cujusquam [25](4), ac diem sta tuit in quo judicaturus est Orbem in aequitate [26](5), in suo unigenito Christo Jesu, qui venturus est in gloria Patris sui cum Angelis suis , et tunc reddet unicuique secundum opera ejus [27](6).
Quod si fideles iidem paterna suorum Pastorum monita, et commemorata superius Christianae Legis mandata despicientes, a supradictia hodiernarum machinationum promotoribus decipi se patiantur, et in perversa Socialismi et Communismi sistemata conspirare cum illis voluerint, sciant serioque considerent, thesaurizare se sibimetipsis apud Divinum Judicem thesauros vindictae io die irae; nec quidquam interea ex conspiratione illa temporalis in populum utilitatis, sed nova potius miseriarum et calamitatum incrementa obventura. Non enim datum hominibus est, novas stabilire societates et communiones naturali humanarum rerum conditionis adversantes; atque idcirco conspirationum hujusmodi, si per Italiam dilatarentur, non alius esse exitus posset, nisi ut ho dierno publicarum rerum statu per mutuas civium contra cives aggressiones, usurpationes, caedes labefactato funditusque convulso, pauci tandem aliqui, multorum spoliis locupletati, summum in communi ruina dominatum arriperent.
Jam vero ad iidelem populum avertendum ab impiorum insidiis, et in professione custodiendum Ca tholicae Religionis, atque ad veras virtutis opera excitandum, magna, ut probe scitis, vis est in illorum vita et exemplo, qui divinis se ministeriis manciparunt. Verum, proh dolor 1 non defuere per Italiam aliqui, pauci illi quidem, Viri Ecclesiastici, qui ad Ecclesiae hostes transfugae non minimo iHis ad fideles decipiendos adjumento fuerunt. Sed Vobis certe. Venerabiles Fratres, novo illorum lapsus stimulo fuit, ut acriori in dies studio in Cleri disciplinam advigiletis. Atque hic in futurum quoque tempus, pro eo ac debemus, prospicere cupientes, temperare Nobis non possumus, quin commendemus denuo, quod in prima nostra ad totius Orbis Episcopos Encyclica Epistola inculcavimus [28](1), nempe ut nemini cito manus imponatis [29](2), sed in Ecclesiasticae Militiae de lectu majorem usque diligentiam adhibeatis. De iis praesertim, qui sacris Ordinibus initiari desiderent, inquirere et diu multumque investigare opus est, num ea doctrina, gravitate morum, et divini cultus stu dio commendentur, ut certa spes affulgeat fore, ut Unquam lucernae ardentes in Domo Domini, eorum vivendi ratione, atque opera aediiicationem et spiri tualem Vestro gregi utilitatem afferre queant.
Quoniam vero ex Monasteriis recte administratis ingens in Ecclesia Dei splendor atque utilitas dima nat, et Regularis etiam Clerus adjutricem Vobis in procuranda animaram salute operam navat, Vobis ipsis. Venerabiles Fratres, in mandatis damiis, primum quidem ut religiosas familias cujusque Diocesis Nostro nomine certiores faciatis, Nobis peculiares aerumnas ingemiscentibus, quas multae illarum in recenti calamitoso tempore peipessae sunt, non levi interae consolationi fuisse animorum patientiam, atque in virtutis, et Religionis studio constantiam, quibus plurimi ex religiosis hominibus ad exemplum se commendarunt; etsi aliqui non defuerint, qui suae professionis obliti cum magno bonorum scandalo, et Nostro fratrumque suorum dolore turpissime praevaricati sunt: deinde vero, ut Praesides earumdem Familiarum, et superiores, ubi opus fuerit, illarum Moderatores Nostris verbis adhortemini, ut pro sui officii debito, nulli parcant curae atque industriae, quo Regularis Disciplina, ubi servatur, magis in dies vigeat et floreat, ubi vero detrimentum aliquod passa fuerit, omnino reviviscat, et redintegretur. Moneant instanter iidem Praesides, arguant, increpent religiosos illarum Alumnos, ut serio considerantes quibus se votis Deo obstrinxerunt, illa diligenter reddere studeant, suique Instituti regulas inviolate custodiant, et mortificationem Jesu in suo corpore circumferentes ab iis omnibus abstineant, quae propriae vocationi adversantur, et operibus instent, quae caritatem Dei ac proximi, perfectaeque virtutis studium praeseferant. Caveant praesertim supradicti Ordinum Moderatores, ne ulli ad religiosa Instituta aditum laciant, nisi cujus antea vitam, mores atque indolem accuratissime expenderint; ac deinde illos tantum ad religiosam professionem admittant, qui tyrocinio rite posito ea dederint verae vocationis signa, ut judicari merito possit, ipsos non alia de causa religiosam vitam amplecti, nisi ut Deo unice vivant, et suam at que aliorum salutem pro cujusque Instituti ratione procurare possint. Super his autem deliberatum fixumque Nobis est, ut ea omnino serventur, quae ad Religiosarum Familiarum bonum statuta praescripta que sunt in Decretis a Nostra Congregatione super Statu Regularium die 25 Januarii superiori anno editis, et Apostolica Nostra Auctoritate sancitis.
Post haec ad Saecularis Cleri delectum revocato sermone, commendatam in primis volumus Fraternitatibus Vestris instructionem, et educationem minorum Clericorum; quandoquidem idonei Ecclesiae Ministri vix aliter baberi possunt, quam ex illis, qui ab adolescentis et prima ipsa aetate ad sacra eadem officia rite informati fuerint. Pergite igitur, Venerabiles Fratres, omnem impendere industriam atque operam, quo sacrae militiae Tyrones a teneris annis, quoad ejus fieri poterit, in Ecclesiastica Seminaria recipiantur, atque inibi, tanquam novellae plantationes succrescentes in circuito Tabernaculi Domini, ad vitae innocentiam, religionem, modestiam et ecclesiasticum spiritum conformentur, simulque litteras et minores majoresque disciplinas, praesertim sacras addiscant a selectissimis magistris, qui scilicet doctrinam sectentur ab omni cujusque erroris periculo alienam.
Quoniam vero haud facile Vobis continget Minorum omnium Clericorum eruditionem in Seminariis perficere, et ceteros etiam ex laicorum ordine adolescentes ad pastoralem Vestram sollicitudinem pertinere non est dubium, excubate insuper, Venerabiles Fratres, aliis omnibus publicis privatisque scholis, et quantum in Vobis est omni ope atque industria adnitimini, ut tota in illis studiorum ratio ad Catholicae doctrinae normam exigatur, et conveniens in illas juventus ab idoneis et probitate ac religione speetatis Magistris ad veram virtutem, bonasque artes et disciplinas instituta, opportunis muniatur praesidiis, quibus structas sibi ad impiis insidias agnoscat, et exitiales eorumdem errores devitet, atque ita sibi et Christianae, ac civili reipublicae ornamento et utilitati esse possit.
Eo autem in genere praecipuam Vobis, planeque liberam auctoritatem et curam vindicabitis super Professoribus Sacrarum Disciplinarum, et in reliquis omnibusquae Religionis sunt, aut Religionem proxime attingunt. Advigilate, ut iu tota quidem seholaram ratione, sed in his maxime, quae Religionis sunt libri adhibeantur ab erroris cqjusque suspicione immanes. Commonete Animarum Curatores, ut seduli Vobis adjutores suit in iis, quae scholas respiciunt infantium et juvenum primae aetatis? quo destinentur ad illas Magistri, et Magistrae probatissimae honestatis, et in pueris aut puellis ad Christianae Fidei rudimenta instituendis libri adhibeantur a Sancta hac Sede probati. Qua in re dubitare non pos sumus, quin Parochi ipsi exemplo illis sint, et Vobis sedulo instantibus, in pueros ad Christianae Doctrinae primordia ipstruendos quotidie magis incumbant, eamque instructionem ad graviores sui muneris partes omnino pertinere meminerint [30](1). lideea vero admonendi erunt, ut in sui» sive ad pueros, sive ad reliquam Plebem instructionibus habere ob oculos non omittant Gatechismum Romanum, quem ex Decreto Trident ini Concilii', et S. Pii V immortalis memoriae Decessoris Nostri jussu editum, alii porro Summi Pontifices, ae nominatim fel. record. Clemens XIII cunctis animarum Pastoribus detiuo commendatum voluit, tanquam ad pravarum opinionum fraudes removendas, et veranti sanamqwe doctrinam propagandam , slabiliendamque opportunissimam subsidium [31](2);
Haud sane mirabimini, Venerabiles Fratres, si debis fusiori aliquantulum calamo Scripsimus. Enirm vero prudentiam Vestram minime fugit, periculoso boc tempore Vobis Nobisque ipsis omni industria atque opera, ac magna animi ftrmitate connitendurti et invigilandum esse in illis omnibus, quae Scholas, et puerorum ac juvenum utriusque sexus rnstructio nem et educationem attingunt. Nostis enim, hodiernos Religionis, hutaanaeque Societatis inimicCs, dia bolico plane spiritu, in id suas omnes artes coti ferre, ut juveniles mentes et corda a prima ipsa aetate pervertant. Idcirco etiam nihil intentatum, nihil ptotsus inausum relinquunt, ut Scholas et Instituta quaelibet juventutis educationi destinata, ab Ecclesiae auctoritate, et a Sacrorum Pastorum vigilantia omni ex parte subducant.
Juxta haec firma spe sustentamur fore, ut caris simi in Christo Filii Nostri onines Italiae Principes Fraternitatibus Vestris potenti patrocinio suo adfoturi sint, quo in supradictis omnibus muneri Vestro uberius satisfccei‘e valeatis; nec dubitamus, quin iidem ipsi Ecclesiam, et dmnia tam spiritualid quam temporalia ejus jurd tueri velint. Id quidem religioni congruum est, avitaeque pietati, qua se in exemplum animatos ostendunt; Illorum quoque sapientiam non latet, initia malorum omnium, quibus tantopere affligimur, a detrimentis repetenda esse, quae Religioni Ecclesiaeque Catholicae jamdiu, praesertim vero a Protestantium aetate,' irrogata fuerant. Perspiciunt scilicet, ex depressa saepius sacrorum Antistitum auctoritate, et ex crescente in dies multorum in divinis et Ecclesiasticis praeceptis impune violandis, factum fuisse, ut minueretur pariter populi obsequium erga Civilem Potestatem, et hodiernis publicae tranquillitatis inimicis planior inde pateret via ad sedi tiones contra Principem commovendas. Perspiciunt etiam, ex occupatis non raro direptisque, ac palam divenditis temporalibus bonis ad Ecclesiam legitimo proprietatis jure spectantibus, contigisse, ut decrescente in populi reverentia erga proprietates religionis destinatione consecratas, multi hinc faciliores praeberent aures audacissimis novi Socialismi et Commuismi assertoribus, qui alias pariter aliorum pro prietates occupari ac dispertiri, aut alia quavis ratione in omnium usum converti posse comminiscuntur. Perspiciunt insuper recidisse paullatim in civilem Potestatem impedimenta illa, quae jamdiu mul tiplici fraude comparata fuerant ad cohibendos Ecclesiae Pastores, ne sacra sua Auctoritate uti libere possent. Perspiciunt denique calamitatum, quibus urgemur , nullum aliud invenire posse promptius et majoris virtutis remedium, quam ut refloreat in tota Italia splendor Religionis Ecclesiaeque Catholicae, in qua diversis hominum conditionibus, et indigentiis opportunissima praesto esse praesidia non est dubium.
Siquidem (verbis utimur S. Augustini) «Catholica Ecclesia non solum ipsum Deum, sed etiam pro ximi dilectionem atque caritatem ita complectitur, ut omnium morborum, quibus pro peccatis suis animae aegrotant, omnis apud illam medicina prae polleat. Ipsa pueriliter pueros, fortiter juvenes, quiete senes, prout cujusque non corporis tantum, sed et animi aetas est, exercet et docet. Ipsa fe minas viris suis non ad explendam libidinem, sed ad propagandam sobolem, et ad rei familiaris societatem casta, et fideli obedientia subjicit; et viros conjugibus non ad illudendum imbecilliorem sexum, sed sinceri amoris legibus praeficit. Ipsa parentibus filios libera quadam servitute subjungit, parentes filiis pia dominatione praeponit. Ipsa fratribus fratres Religionis vinculo firmiore, atque arctiore, quam sanguinis, nectit, omnemque generis propinquitatem et affinitatis necessitudinem, ser vatis naturae, voluntatisque nexibus, mutua cari tate constringit. Ipsa dominis servos non tam conditionis necessitate, quam officii delectatione docet adhaerere; et dominos servis, summi Dei communis Domini consideratione placabiles, et ad consulendum magis, quam coercendum propensio res facit. Ipsa cives civibus, gentes gentibus, et pror sus homines primorum parentum recordatione non societate tantum, sed quadam etiam fraternitate conjungit. Docet reges prospicere populis, monet populos se subdere regibus. Quibus honor debea tur, quibus affectus, quibus reverentia, quibus ti mor, quibus consolatio, quibus admonitio, quibus exhortatio, quibus disciplina, quibus objurgatio, quibus supplicium, sedulo docet, ostendens quem admodum et non omnibus omnia, et omnibus caritas, et nulli debeatur injuria [32](1).w
Nostrum igitur Vestrumque est , Venerabiles Fratres, ut nulli parcentes labori, nulla unquam difficultate deterriti, toto pastoralis studii robore tueamur in Italis populis cultum catholicae Religionis, et non solum obsistamus alacriter impiorum conatibus , qui Italiam ipsam ab Ecclesiae sinu avellere commoliuntur, sed etiam degeneres illos Italiae filios, qui jam eorumdem artibus seduci se passi fuerint, ad salutis viam revocare annitamur.
Veruntamen cum omne datum optimum et omne donum perfectum desursum descendat, adeamus cum fiducia ad thronum gratiae. Venerabiles Fratres, et cpplestem luminum et misericordiarum Patrem publicis priyatjsque precibus orare suppliciter atque obsecrare non intermittamus, ut per merita Unige niti Fili; sui Domini npstri Jesu Christi, avertens faciem suam a peccatis nostris, omnium mentes et corda virtute gratiae suae propitius illustret, ac rebelles quoque qd se compellens voluntates, Ecclesiam Sanctam noyis victprjjs p| triumphis amplificet; qup in tp(q Italia, impio et quique terrarum, merito paritor qc numero populus ei serviens augeatur. In vocemus etjgm Sanctissimam Dei Genitricem Immaculatam Virginem Mariam, quae praevalido apud Deum patrocinio suo quod quaerit invenit, et frustrari qop potest, atque uqa Petrum Apostolorum Principem» et Coqpostolum ejus Paulum omnesque Sanctos Coelites, ut Clementissimus Dominus, eorum intervepieplibus precibus, flagella iracundiae suae a fidelibus populis avertat; et cunctis, qui Christiana professione censentur, tribuat propitius per gratiam suam et illa respuere, quae huic inimica sunt no mini, et ea quae sunt apta sectari.
Demum, Venerabiles Fratres, Nostrae in Vos studiosissimae voluntatis testem accipito Apostolicam Benedictionem , quam intimo cordis affectu, Vobis ipsis et Clericis, Laicisque fidelibus vigilantiae Vestrae concreditis peramanter impertimur.
Datum Neapoli in Suburbano Portici die VIII Decembris Anni MCCCXLIX. Pontificatus Nostri An. IV.