Migne Patrologia Latina Tomus 121
Libellus de Waldrada
Libellus de Waldrada (Adventius Metensis), J. P. Migne 121.1144A
Libellus de Waldrada
121.1141C| Augustus divae recordationis Lotharius per electionem populi regni Romanorum creatus est imperator, arcemque regni Francorum regens, inter reliquias gestorum suorum deliberationis filio suo domino Lothario virginem nobilem, nomine Waldradam, sub nomine divinae fidei tradidit, ut eam in Dei fide, et sua futuro tempore custodiret, et obtineret. Et ut haec copula justa esse patesceret, in praetitulatione dotis, centum mansos gloriosissimo puerulo tradidit, qui necdum suae libertatis erat, licet futurus haeres patri; sed sub tutoribus, et actoribus manebat, sicuti de talibus loquitur Apostolus, dicens: Quanto tempore haeres parvulus est, nihil differt a servo, cum sit dominus omnium; sed sub tutoribus et actoribus est usque ad praefinitum tempus a patre (Gal. IV). Verum 121.1141D| quandiu praedictus imperator regni Francorum sublimitatem obtinuit, praefatus puerulus datae sibi puellae paterno munere inhaesit; quod non in angulo patratum fuit, quia veritas non habet angulos, sed in publico pontificum, et optimatum spectaculo, sicut paedagogi ejus testantur, etiam et avunculus ejus Leutfridus. Domino imperatore Lothario migrante, in ipsis diebus paterni luctus, Hucbertus Acefala cum suis complicibus, sororem suam nomine Theutpergam domino regi Lothario clarissimo adolescentulo adduxit, et fraudulenter eam sibi sociavit, minans 121.1142C| regis esse periculum de statu regni sui, si suis non faveret hortamentis. Acquievit rex, licet nolens, sicut ipse testatus est.
Fama pessimae turpitudinis Theutpergam sequitur, et de incestuoso concubitu fratris sui Hucberti rea acclamatur, affertur schedula confessionis, ubi sponte confessa legitur, judicio consulum damnatur, misericordia praesulum salvatur, fugam capessit. Hujus facti notitiam, per illustres viros piissimus rex dominus Lotharius Romam mittit, et causas rei pandere statuit. Beatissimus papa Nicolaus ratione comperta deliciosos missos Rodoaldum scilicet Portuensem, Joannem Fidiculensem [ al., Ficodensem] in Franciam mittit, et in urbe Metica, generale concilium celebrare decernit. Ubi praesentiam suam 121.1142D| gloriosissimus rex Lotharius, cum universo primatum suorum nobiliumque consiliariorum comitatu ostendens, in sancta synodo resedit; ibi causas suae actionis in conspectu legatorum Romanae sedis exposuit, quomodo in fide Dei genitor suus excellentissimae memoriae dominus Lotharius perpetuus Augustus, et virginem praenobilem manu propria tradiderit, et reliqua quae supra enumeravimus. Quod vero Theutperga reatus sui culpam publice confessa fuerit, in praedicto concilio, quod Metis civitate patratum est, senatores universi regni Francorum 121.1143A| perficere se acclamaverint. In quibus prudentia tam temporalis quam spiritalis refulget, quorum patres, proavi, et atavi Romanorum consilii maturitate rexerunt imperium, quorum stirpem, tempore Augustorum domini Ludovici imperatoris, et magnificentissimi Lotharii semper titulo consulatus exornatam intuitus sum. Horum specialem consilii praerogativam nequaquam abjiciendam universitas populi acclamavit: quippe cum nec criminum eis damnositas objiciebatur, sed probitatum ingenuitas laudibus efferebatur. Quapropter quia passim plurimi varie de his opinantur, et multiplicia definitionum genera ponunt, quo affectu super his tractaverim, ac senserim, reverentiae fidelium elucidari curabo. Quando imperator piissimus filio suo aequivoco, puellam nobilitate 121.1143B| carnis insignitam dedit, nondum eram episcopali onere praegravatus, nec his interfui actibus. Theutperga cum introducta fuit, et secundum conjugium patratum est, nisi auditu penitus ignoravi. His rebus ita excursis, expetitus a clero, et electus a plebe, episcopus canonice consecratus in his factis taliter sensi: Christianissimus imperator in fide Christi, et sua, virginem filio dedit, fides Dei scortum non donat, sed repudiat, dicens: N on moechaberis (Exod. XX). Et Psalmista: Perdes omnes, qui fornicantur abs te (Psal. LXXII). Paulus, qui fide Dei praecinctus erat, clamat, hoc inquiens: Scitote intelligentes, quod omnis fornicator, aut immundus aut avarus, quod est idolorum servitus, non habet haereditatem in regno Christi et Dei (Ephes. V): qui portans 121.1143C| stigma Jesu in corpore suo, hoc est vexillum fidei, non fovet adulteros, sed cuspide sacri faminis terebrat, dicens: Neque adulteri regnum Dei possidebunt (I Cor. VI). Dominus, qui fidelis est, et dat 121.1144A| sancta David fidelia, et orthodoxo imperatori Lothario, non abstulit potestatem conjungendi filium suum, cum quacunque puella decrevisset, in Evangelio dicit: Qui dimissa uxore, alteram duxerit, moechatur (Matth. XIX). Unde oportet, ut haec audientes, pio et devoto studio paternos canones audiant, ac servent, quia terminos Patrum nunquam transgredi oportet. Nam sacri canones paterno munere mulierem datam culpa carere proclamant. Imperator, qui culturae divinae deditus erat, fornicationis detestabili facinore filium uti non permisit Lotharium regem, cujus professio, et omnium senatorum talis exstitit, de copula Waldradae, quod eam genitor in fide Dei sibi dederat.
De Theutperga vero, quod sceleris sui malum de 121.1144B| horrendo impudendi [ f. impudici] fratris amplexu confessa, et comprobata fuerit, similiter omnino protestati sunt, quae non pavidis a nobis minis territa est, nec amoenis confota blanditiis. Ipse autem secundum Apostolum faciens, ubi dicit: Si fieri potest, cum omnibus hominibus pacem habete (Rom. XII), et consulum nobilium voces audiens, sicut supra per succedentia tempora exemplis annotavimus, quod audita et approbata sunt senatorum consilia, in omnibus subscriptionibus, et definitionibus nostris hoc modo censuimus, ut si Theutperga confessa praedictum fuisset reatum, regia societate indignam esse censui. Et si Waldrada in fide Dei munere patris juncta esset regi, fidem Dei non ausus fui blasphemare, ne forte perfoderet me Scriptura verbi jaculo 121.1144C| dicens: Blasphemos ne patiaris vivere (Lev. XXIV). Apostolus licentiam dat, ut unusquisque in suo sensu abundet (Rom. XIV).