Migne Patrologia Latina Tomus 138
Leges ecclesiasticae (Edwardus senior; Guthurnus Danorum), J. P. Migne
cc_id: cps_2.EdSeGuD.LegEcc3, cc_idno: 9712
c
TITULI LEGUM ECCLESIASTICARUM.
138.0459A|
I. De pace Ecclesiae.
II. De apostatis.
III. De correctione ordinatorum, id est, sacris initiatorum.
IV. De incestu.
V. De rei capitalis damnato confessorem desiderante.
VI. De decimis et censu ecclesiae detentis.
VII. De iis qui die Dominico sua negotia agunt.
VIII. De jejuniis.
IX. De jurejurando et ordalio.
X. De membro truncato post tertium diem subveniendo.
XI. De sagis, ariolantibus, pejerantibus, etc.
XII. De iis qui sacris initiantur, et de peregrinis.
PROOEMIUM.
138.0459B| Hoc est senatusconsultum quod Alfredus rex, et Guthrun rex, et deinde Eadweardus et Guthrun rex elegerunt, et statuerunt cum Angli et Dani pacem et amicitiam susceperunt, et sapientes etiam, qui postea erant, saepe et continuo eadem renovaverunt et melius adauxerunt.
In primis est quod statuerunt, ut unum Deum diligere velint, et omnem gentilismum sedulo rejicere; et constituerunt etiam saecularem disciplinam, pro eo quod sciebant, quod non possent multos aliter gubernare, et multi nollent ad ecclesiasticam emendationem aliter flectere, sicuti debebant. Et compensationem saecularem instituerunt Christo et regi communem, sicubi homo nollet ad ecclesiasticam compensationem inclinare virtute auctoritatis episcoporum.
I. De pace Ecclesiae.
138.0459C|
Hoc est igitur primum, quod dixerunt, ut Ecclesiae pax intra parietes, et regis manu data pax persistat aequaliter incorrupte.
II. De apostatis.
Et si quis Christianismum spernat, vel paganismum veneretur verbis vel operibus, compenset tam aestimationem capitis, quam multam, et legis violationem, secundum quod factum est.
III. De correctione ordinatorum.
Si quis sacris initiatus furetur, vel dimicet, vel pejeret, vel fornicetur, compenset secundum quod 138.0460A| factum est tam aestimatione capitis, quam multa, et legis violatae poena; et erga Deum saltem emendet, sicut canones adnotant, et fidejussorem inveniat, vel in carcerem detrudatur. Si presbyter populum male instruat de festivitate vel jejunio, solvat XXX solidos apud Anglos et apud Danos sesquimarcam. Si presbyter ad justum terminum chrisma non paret, vel baptisma deneget ei qui ejus opus habet, solvat multam apud Anglos, et apud Danos poenam legis violatae, hoc est XII oras. Si sacris initiatus aliquid morte dignum perpetraverit, capiatur et ad episcopi judicium deferatur.
IV. De incestibus.
De incestibus sapientes instituerunt ut rex habeat majoris conditionis homines, et episcopus minoris, 138.0460B| nisi homo coram Deo et mundo compenset secundum id quod factum est, sicuti episcopus adnotat. Si duo fratres, vel duo consanguinei cum una uxore rem habeant, compensent in omni mansuetudine, sicuti eis permittitur, sive multa, sive aestimatione capitis, sive pacis violatae poena, secundum id quod factum est.
V. De rei capitalis damnato confessorem desiderante.
Et si mortis reus confiteri cupiat, nunquam hoc ei negetur, et omnes Dei leges sedulo promoveantur per Dei misericordiam, et per poenas, quas sapientes irrogabunt.
VI. De decimis et censu Ecclesiae detentis.
Si quis decimas retineat, solvat legis violatae poenam apud Danos, multam apud Anglos. Si quis sancti 138.0460C| Petri denarium retineat, solvat legis violatae poenam apud Danos, multam apud Anglos. Si quis unum nummum candelarem retineat, solvat legis violatae poenam apud Danos, multam apud Anglos. Si quis aratri eleemosynam non dat, solvat legis violatae poenam apud Danos, multam apud Anglos. Si quis aliqua ecclesiastica jura supprimat, solvat legis violatae poenam apud Danos, multam apud Anglos. Si dimicet, et hominem vulneret, vitam perdat. Si aliquem morte afficiat, tunc sit exlex, et eum persequatur cum clamore quilibet eorum, qui jus amat. Et si faciat, ut quis eum occidat, pro eo quod Dei 138.0461A| vel regis juri se opposuit: si hoc affirmetur, jaceat sine compensatione.
VII. De festi diei operibus.
Si quis die Dominica mercari praesumat, perdat mercatum, et XII oras apud Danos, et XXX solidos apud Anglos. Si liber homo die festo operetur, perdat libertatem suam, vel solvat multam, et legis violatae poenam: servus homo vapulet, vel verbera redimat. Si dominus servos suos die festo ad opus cogat, solvat legis violatae poenam dominus juxta legem Danorum, et multam apud Anglos.
VIII. De jejuniis.
Si liber homo justum jejunium dissolvat, solvat multam vel legis violatae poenam. Si servus hoc fecerit, 138.0461B| vapulet, vel verbera redimat.
IX. De ordalio et juramentis.
Ordalium et juramentum sunt prohibita diebus festis, et legitimis jejunii diebus; et si quis illud dissolvat, solvat legis violatae poenam apud Danos, et multam apud Anglos.
Si fieri possit, nunquam occidatur in diei Dominicae 138.0462A| festo, qui aliquid perpetravit; sed capiatur, teneatur usquedum dies festus transierit.
X. De membro truncato post tertium diem subveniendo.
Si particula membri claudicantis ejus qui condemnatus fuerit, praecidatur, et ille post haec tres dies vivat, potest ei deinceps auxilium ferri cum episcopi venia, si quis velit doloribus et animae mederi.
XI. De sagis, incantatoribus, perjuris, etc.
Si sagae vel incantatores, perjuri vel venefici, vel fetidae, inquinatae publicae meretrices aliqua in regione compareant, tunc relegentur ex terra, et gens purgetur, vel ibi omnia illis eripiantur, nisi cessent et altius compensent.
XII. De sacris initiatis et alienigenis.
Si sacris initiatus vel alienigena per aliquam rem 138.0462B| seducatur [in iis quae ad] pecuniam vel ad vitam [spectant] tunc rex ei esse debet, vel comes, qui in regione, et episcopus gentis ejus, loco cognatorum et patronorum, nisi alias alios habeat, et sedulo compenset secundum id quod factum est, Christo et regi, sicuti decet; vel qui rex est in [illa] gente, factum hoc quam acerrime vindicet.