BeViHeI.LegPap 140 Benedictus VII; Henricus II imperator Parisiis J. P. Migne 1853 early modern edition, no apparatus this file was encoded in TEI xml for the University of Zurich's Corpus Corporum project (www.mlat.uzh.ch) by Ph. Roelli in 2013 Classical Latin orthography latin
ORATIO PAPAE.
Communis honor, communis dolor, etc. . . . Autore igitur Deo et principibus nostris Petro et Paulo, florente gloriosissimo filio nostro H. semper augusto, approbantibus fratribus nostris et omnibus consacerdotibus, hunc ita de mundo tollamus errorem, et ita hanc intelligentiam omnibus saeculis, omni dubietate fugata, infundamus, ut nullis umquam temporibus haec pestis repullulet, nec umquam in talibus sine causa secutura posteritas dubitet. Et ut firmum post hac quod sancimus permaneat, et in fines orbis terrae conservandum perveniat, totius hujus summa sententiae hac nostri forma decreti, fratribus et coepiscopis nostris subscribentibus, confirmabitur. 1. Ut nullus in clero mulierem attingat. Nullus presbyter, nullus diaconus, nullus subdiaconus, nullus in clero, uxorem aut concubinam admittat, cum nulli quoque laicorum scire liceat mulierem praeter uxorem. Quod si fecerit, secundum ecclesiasticam regulam deponatur. Sed neque secundum humanas leges ex longo factas et receptas, ullus admirationis locum in plebe habeat.
2. Ut episcopus nullam feminam habeat, neque cum aliqua habitet. Episcopus sicut nullam habebit, ita cum nulla penitus habitabit. Quod si fecerit, et nostris regulis et mundanis legibus concordantibus, honore, quo se ipse fecit indignum, abjicietur. 3. Ut filii clericorum, servorum ecclesiae, servi sint ecclesiae cum omnibus adquisitis. Filii et filiae omnium clericorum omniumque graduum de familia ecclesiae, ex quacumque libera muliere, quocumque modo sibi conjuncta fuerit, geniti, cum omnibus bonis per cujuscumque manus adquisitis, servi proprii suae erunt ecclesiae, nec unquam ab ecclesiae servitute exibunt. 4. Ut filiis clericorum, servorum ecclesiae, nullus judex libertatem promittat. Quicumque filios clericorum, servorum ecclesiae, de quacumque libera procreatos, liberos esse judicaverit, anathema sit, et habeat in judicio quod fecit, quia ecclesiae tulit quod non dedit. 5. Ut servi ecclesiarum per manus liberi nihil adquirant. Nulli servorum ecclesiae, sive in clericatu sive in laicatu, de quibus nostrum est et fratrum nostrorum judicare, liceat comparare aut ullo modo adquirere per manus aut nomen alicujus liberi hominis. Quod qui fecerit [in] evasibiliter caesus, tamdiu carceratus habebitur, quamdiu omnes ecclesia recipiat scriptiones. 6. Ut ille qui chartam per suas manus accipit finem ecclesiae faciat. Ille autem male liber, qui factus est diaboli servus, per cujus manus latrocinantes servus ecclesiae, quicquid illud fuerit, adquisivit, aut ecclesiae totam faciat securitatem, aut maledictus inter fures ecclesiae et sacrilegos habeatur. 7. Ut nullus judex aut tabellio chartas scribant, quas servi ecclesiae per manus liberi adquirunt. Judex vero aut tabellio, qui tam inlicitas chartas scripserint, et res pretio servorum ecclesiae comparatas, aut aliqua liberalitate conlatas, nomini alicujus liberi titulari praesumpserint, anathemate ferientur. Sed neque honorabitur in palatio, qui ecclesiam, palatii matrem, non erubuit impugnare. Hoc autem ecclesiae Dei testamentum, contra malignantes, Deo autore, autoramentum, dilectissimi filii nostri H. augusti edicti lege firmari, corroborari, et humanis inseri et inscribi legibus volumus; et per omnem imperii sui latitudinem, ut suscipiatur, teneatur, et publica autoritate omni tempore judicetur, omnes in commune oramus et obsecramus. Erit enim Deo volente in aeternum valiturum, si, quod ecclesiastica gravitas prohibet, publico fuerit vigore exterminatum. Nec factiosi hujus decreti scientiam dissimulabunt, quae, omnium libris inscripta, per ora omnium evolabit; nec impune putabunt audendum, quod publica damnatum severitate cognoverint.
Ego B. papa aeternae Urbis huic constituto synodali subscripsi.
Ego A. sanctae Mediolanensis ecclesiae archiepiscopus subscripsi.
Ego R. Ticinensis ecclesiae episcopus subscripsi.
Ego A. Cumanus episcopus subscripsi.
Ego l. Taurinensis ecclesiae episcopus subscripsi.
Ego P. Terdonensis ecclesiae episcopus subscripsi.
Ego leo Eusebianae ecclesiae catholicus episcopus subscripsi.
Actum Papiae, Kal. Augusti, imperante domno H. gloriosissimo augusto, per manus fratris Vercellensis episcopi.
RESPONSIO IMPERATORIS.
Nihil tibi, sanctissime papa B., possum negare, cui per Deum omnia debeo, praesertim cum justa petas, honesta cum justis fratribus suggeras, et me in consortium sanctae solicitudinis ideo advoces, ut sicut laboris, ita participes simus et gaudii. Gratias itaque sancto episcopatui tuo jure habeo uberes, qui et salubriter componit Ecclesiam, et a clericorum incontinentia, unde omne malum velut ab aquilone super terram emersit, correctionis vigilanter fecit principium. Omnia quidem, quae pro Ecclesiae necessaria reparatione synodaliter instituit et reformavit paternitas tua, ut filius laudo, confirmo, et approbo; et ut omnes sint paratiores, eam me inviolabiliter servaturum adjuvante Deo promitto. Et in aeternum mansura, et inter publica jura semper recipienda, et humanis legibus solenniter inscribenda, hac nostra autoritate vivente Ecclesia per Dei gratiam victura, cum senatoribus terrae, cum domesticis palatii, et amicis reipublicae, coram Deo et Ecclesia ita corroboramus.
CAPITULA.
1. Ut nullus in clero mulierem contingat. Nullus in omni gradu ecclesiae uxorem vel concubinam habere praesumat, nec in una domo cum muliere audeat habitare. Quod si fecerit, servata Justiniani Augusti aequitate (Novell. 123, c. 14), curiae civitatis tradatur cujus est clericus. Jure etenim manebit miser in curia, quem ecclesiae regula depositum ejecit ab ecclesia. 2. Ut nullus episcopus mulierem habeat, aut cum ea habitet. Episcopus cum nulla umquam muliere habeat tectum, cum nulla habeat lectum. Quod si fecerit, servato antiquo et moderno ecclesiae judicio, deponatur. Eritque tanto casus gravior quanto gradus altior. 3. Ut filii clericorum, servorum ecclesiae, servi sint suae ecclesiae cum omnibus adquisitis. Filii autem omnium clericorum omniumque graduum servorum ecclesiae, de quacumque muliere, quocumque modo sibi conjuncta, fuerint nati, servi suae erunt ecclesiae, cum omnibus bonis adquisitis; et quia servi sunt et erunt, numquam de servitio ecclesiae exire debebunt. Et omnia quae ipsi per manus et per scriptiones alicujus liberi adquisierint, ecclesiae sicut sua propria reddimus. Suo etenim juri totum ecclesia ut proprium vendicabit, quidquid ullo ingenio ecclesiae servus contraxit; nec ulli secundum phantasmaticos dabit adulterium libertatem, quod corpus in infamiam, et in servitutem trajicit animam. 4. Ut nullus filiis clericorum, servorum ecclesiae, libertatem audeat judicare. Quicumque ergo posthac eos esse liberos judicaverit, et pro eis contra ecclesiam dederit sententiam, et hoc capitulum auctoritate sanctae Ecclesiae statutum non receperit, et in suis libris non scripserit, et secundum hoc capitulum, filios clericorum de familia ecclesiae proprios servos esse, suae ecclesiae usu semper valituro, non judicaverit, facultatum publicatione nudatus, perpetuo damnetur exilio. Ubi sicut nulla umquam illi lex judicandi, nulla ita erit spes remeandi. Neque enim mirum, sed justissimum nimirum, si is amisso officio corpore exulabit, quem ecclesia, quia Deum amisit, anathemate fulminavit. Matres vero eorum libertatem adulterio vendentes, prius in foro castigatae fiant exemplum, et postea judicio ecclesiae et nostro exulent. Quia si fuerint in vicinia, vix aut numquam eorum cessabit malitia. 5. Ut servi ecclesiae per manus liberi hominis nihil adquirant. Servis ecclesiae, ut nostris, adquirere licet juste, et licuit; sed per manus alicujus liberi scriptiones ullas contrahere, nullo umquam tempore licebit. Quod si fecerit, ecclesiae judicio ut suus coercerbitur. Si enim ad nostrum spectaret judicium, ut fugitivus addiceretur. 6. Ut judex aut tabellio chartas non scribant, quas servi ecclesiae per manus liberi adquirunt. Judicibus vero et tabellionibus, quorum nostra interest, si posthac tales fecerint scriptiones, manum amputamus dexteram, quae scripsit contra ecclesiam. Ut qui noluit integer verum judicare in palatio, in foro mancus, corrigat alios a mendacio. 7. Ut ille per cujus manus servus ecclesiae chartas accepit, finem et securitatem ecclesiae faciat. Ille autem Deo et hominibus exsecrandus, per cujus manus invalidas et nomen vacuum fraudulenter ecclesiae servus scriptiones accepit, sub sacramento eisdem redditis scriptionibus, ut omnium litium jacula sopiantur, omnem ecclesiae prout constiterit, coactus faciet finem. Moxque eum insequetur stylus proscriptionis, quem mater et magistra nostra ecclesia vulneravit gladio maledictionis. Subscriptio. Ego H. gratia Dei imperator augustus, hanc constitutionem legis perpetuae per consilium domni papae B. suggerente plurimo coetu episcoporum, Deo autore, statui, firmavi, et semper valere decrevi, et optavi, meosque imperii primores firmare rogavi.
Ego O. marchio interfui, et hanc legem mundo pernecessariam, et oculos ecclesiis sublatos reddentem, firmavi et laudavi.
Ego R. marchio interfui et laudavi.
Ego O. comes palatii interfui et laudavi.