Karoli Magni capitula e canonibus excerpta (813)

by Carolus Magnus

Carolus Magnus

Karoli Magni capitula e canonibus excerpta (813)

813

editio: incognita
fons: []

Capitula e Canonibus excerpta

I.

De baptismo, ut unusquisque archiepiscopus suos suffraganeos diligenter ac studiosæ admonere studeat, ut unusquisque suos presbiteros puriter investigare non neglegat, baptismatis sacramentum qualiter agant, et hoc eos studiose doccant, ut ordinabiliter fiat.

II.

Ut laici presbiteros non eiciant de ecclesiis nec mittere præsumant sine consensu episcoporum.

III.

Ut laici omnino non audeant munera exigere a presbiteris propter commendationem ecclesiæ cuique presbitero.

IV.

Providendum necesse est, qualiter canonici vivere debeant necnon et monachi, ut secundum ordinem canonicum vel regularem vivere studeant.

[I.]

Ut hoc inquiratur, si de partibus Austriæ verum est quod dicunt an non, quod presbiteri de confessionibus accepto pretio manifestent latrones.

[II.]

Ut inquiratur diligenter de faidosis hominibus, qui solent incongruas commotiones facere tam in dominicis diebus quamque et aliis solemnitatibus sicuti et in feriaticis diebus: hoc omnino prohibendum est, ne facere præsumant.

[III.]

Providendum omnimodis ac diligenter exquirendum, qualiter canonici vivant necnon et monachi, ut unusquisque eorum secundum ordinem canonice ac regulariter vivant et non sæculariter, id est, ut refectoria et dormitoria una simul observentur, quemadmodum iamdudum in capitulis nostris iniunctum habemus.

[IV.]

De monasteriis puellarum, ut presbyteris certo tempore ad missarum solemnia celebranda liceat ad eas in ecclesia convenire et mox ad proprias redire ecclesias. Cæteri vero clerici vel laici similiter observentur, ut nequaquam in eadem monasteria ingredi audeant, nisi necessitatis causa ipsius monasterii compulerit; hoc tamen cum summa providentia episcopi vel abbatissæ fiat. Similiter et hoc pleniter observandum sit, ut feminæ per domos clericorum minime discurrant.

V.

De monasteriis puellarum, ut presbitero oportuno tempore ad missarum solemnia liceat illic advenire et iterum ad proprias ecclesias redire.

VI.

Ut plus non mittatur in monasterio canonicorum atque monachorum seu puellarum, quam sufferri possit.

VII.

De decimis admonendis.

VIII.

De incestuosis omnino investigandum, ut ab ecclesia expellantur, nisi penitentiam egerint.

IX.

Ut pax sit et concordia inter episcopos et comites et reliquos clericos et monachos et laicos.

X.

Ut comites et iudices seu reliquus populus obœdientes sint episcopo et invicem consentiant ad iustitias faciendas et munera pro iudicio non accipiant nec falsos testes.

XI.

Ut unusquisque propter inopiam famis suos familiares et ad se pertinentes gubernare studeat.

XII.

Ut unicuique episcoporum liceat de thesauro ecclesiæ pauperibus erogare nutrimentum secundum canones cum testibus.

XIII.

Ut pondera vel mensuræ ubique æqualia sint et iusta.

XIV.

De officio prædicationis, ut iuxta quod intellegere vulgus possit assiduæ fiat.

XV.

Ne in dominicis diebus mercatum fiat neque placitum, et ut his diebus nemo ad pœnam vel ad mortem iudicetur, et de operibus cavendis ammoneatur.

XVI.

Ut unusquisque episcopus interim circumeat parrochiam suam docendo et ammonendo et quæcumque sunt necessaria emendare studeat et, si quid emendare nequiverit, ad prædictum placitum referat.

XVII.

Ut presbiteri sub sigillo custodiant crisma et nulli sub prætextu medicinæ vel maleficii donare præsumant; si fecerint, honore priventur.

XVIII.

De fide unusquisque compater vel parentes vel proximi filios suos spiritales catholice instruant, ita ut coram Deo ratiocinare debeat.

XIX.

Ut ecclesiæ antiquitus constitutæ nec decima nec alia ulla possessione priventur, ita ut novis tribuantur ecclesiis.

XX.

Ut mortui in ecclesia non sepeliantur nisi episcopi aut abbates vel fideles et boni presbiteri.

XXI.

Ut placita in domibus vel atriis ecclesiarum minime fiant.

XXII.

Ut comites vel vicarii seu iudices aut centenarii sub mala occasione vel ingenio res pauperum non emant nec vi tollant; sed quisquis hoc conparare voluerit in publico placito coram episcopo faciat.

XXIII.

Ut unusquisque episcopus in sua parrochia presbiteros vel alios clericos diligenter inquirat et fugitivos ad loca sua redire faciat et ad proprium episcopum suum.

XXIV.

Quicumque beneficium ecclesiasticum habet ad tecta ecclesiæ restauranda vel ipsas ecclesias omnino adiuvet.

XXV.

Ut qui publico crimine convicti sunt rei publice iudicentur et publicam pœnitentiam agant secundum canones.

XXVI.

Ut presbiteri bene vivere studeant et ita populum doceant.