Anne, Margaret et Jane Seymour, In Mortem Divae Margaritae Valesiae Navarrorum Reginae Hecatodistichon (1550)
1. ANNA
Haec sacra reginae cineres tegit urna Navarrae,
Urna tegens tenui grande cadaver humo.
2. MARGARITA
Regina hic, qua non alia est vel nomine maior,
Vel pietate prior, Margaris alma iacet.
3. IANA
Margaris alma iacet, sed corpore; mente nec olim
Dum vixit iacuit, nec modo functa iacet.
4. ANNA
Divini vates, versus, non busta, parate,
Quies sita Margaridos molliter ossa cubent.
5. MARGARITA
Carminibus quicunque valent, cantuque poetae,
Margaridem cantu carminibusque sonent.
6. IANA
Quae super egressa est sexus, mentem, modumque,
Regina (heu) periit, si periise potest.
7. ANNA
Corpus humum, sed mens coelum: quod amabat utrumque
Iam tenet: antiquis gaudet utrunque locis.
8. MARGARITA
Idem reginae cineres atque ossa Navarrae,
Non idem claudit spemque fidemque lapis.
9. IANA
Quicquid ab Aeterno potuit mortalibus usquam
Esse boni auti sancti, Margaris obtinuit.
10. ANNA
Illa bono et sancto toties operata, bonoque
Et sancto fruitur, perfruiturque Deo.
11. MARGARITA
Reginae in terris quicquid sol lumine lustrat,
Quicquid et Oceanus proluit, est tumulus.
12. IANA
Non haec reginam claudit brevis urna Navarrae:
Claudere reginam tam brevis urna nequit.
13. ANNA
Foelix quae sponso vigilans veniente reperta est
Lampada non oleo deficiente suam.
14. MARGARITA
Adventus Christi donec tuba nuntiet horam
Qua licitum rursus sit rediisse, iacet.
15. IANA
Perfossus paries non est: vigil illa latronum
Usque sibi insidias caverat usque suis.
16. ANNA
Margaridis tumulo si non bona verba preceris,
Vel Christi ignarus, vel male gratus homo es.
17. MARGARITA
Siqua Dei pura de relligione, fideque,
Promeruit laudem, Margaris illa fuit.
18. IANA
Hic, cui nostra parem, prisci neque temporis aetas,
Nec similem cernent secla futura, iacet.
19. ANNA
Si moritur corpus, non gloria, nomen, honorque:
Nec moritur quicquid sancta Poesis habet.
20. MARGARITA
Quae Musis dare sueta suum cum fratre nitorem,
Cum Musis periit, fratreque rege, soror.
21. IANA
Non alia quam qua foelices lege perempta est:
Ergo foelicem quis periisse putet?
22. ANNA
Quam nec vel praesens vel postera nesciet aetas
Occidit, et loca quae saepe cupivit, habet.
23. MARGARITA
Margaris humano iam libera carcere coeli
Nunc spatio fruitur liberiore sui.
24. IANA
Ergo perit, toties pia quae cantare solebat
Carmina, fatales saepe morata manus?
25. ANNA
Terrestris scripsit nobis sacra carmina: iam nunc
Coelestis Christo carmina sacra canit.
26. MARGARITA
Dicite cum Paulo, “dormit regina Navarrae.”
Dormit, sed certa surgat ut illa die.
27. IANA
Quo vigor ille animi? Quo regia corporis illa
Maiestas? Sancti quo decor oris abit?
28. ANNA
“Mortua mi facies, et corporis horrida visu
Caetera, sed mentis pulchra figura meae est.”
29. MARGARITA
Asclepi valeant, valeantque Machaeonis artes:
Utitur haec medico, non moritura, suo.
30. IANA
Det requiem cineri dominus: conscendat et ipse
Spiritus aethereum, venerat unde, polum.
31. ANNA
Extinctum licet angusta stet corpus in urna,
Non tamen angusto limite fama volat.
32. MARGARITA
Hancne perisse putas, quam qua patet, obstupet orbis,
Et cuius nomen complet utrunque polum?
33. IANA
Margaridem quum mors, fieret ne aeterna, peremit,
Illam ex mortali reddidt indigetem.
34. ANNA
Corporeis toties pacem mens anxia rixis
Optavit: tandem ut pace fruatur, obit.
35. MARGARITA
“Vixi (inquit) satis atque super, fatique peregi
Tempora, nunc vitam dissoluisse iuvat.”
36. IANA
Huius fama probam et synceram publicam vitam
Iactat, habet certam publica fama fidem.
37. ANNA
Rapta est, quum plures posset superesse per annos.
Optima quaeque cadunt, pessima quaeque manent.
38. MARGARITA
Sueverat huc illuc terris peregrina vagari:
Pertesum erroris quum foret, astra petit.
39. IANA
Quaeris cur studuit puram bene ducere vitam?
Ut bene supremum posset obire diem.
40. ANNA
Sub Christo vixit domino duce: mortua Christo est
Sub duce: sub Christo vitaque morsque fuit.
41. MARGARITA
Quid non illa habuit? Quid non fuit ante? Tamen nil
Tunc fuit, aut habuit: nunc habet, estque aliquid.
42. IANA
Margaris ut moritur, tunc vitam vivere primum
Incipit: est mundo mortua, viva Deo.
43. ANNA
O quoties dixit, “nostrae longissima vitae
Tempora! Non vivam morte soluta, Deus?”
44. MARGARITA
Et virtute duce, et duro comitante labore,
In coelo princeps principe sede sedet.
45. IANA
Quaeso quid in terris nisi dura, nisi aspera vidit?
Quaeso quid in coelis praeter amoena videt?
46. ANNA
Qualem divitibus, talem se semper egenis
Praestitit: ergo illam dives inopesque gemunt.
47. MARGARITA
Nunc aula regina caret. Quid tum? Modo Christi,
Et fruitur divum diva panegyribus.
48. IANA
In sua qui credit redituras corpora mentes,
Margaridem credat non potuisse mori.
49. ANNA
Perdidit (o foelix) falsae mala gaudia vitae:
Invenit vitae gaudia vera novae.
50. MARGARITA
Mortua, sed Christo, est, nunc vivit mortua Christo.
Nam tibi, Christe, mori vivere, Christe, tibi est.
51. IANA
Ergo mori grave? Non. Sic sic iuvat ire fidelem.
Et dixit moriens, “sic quoque non morior.”
52. ANNA
“Mortua sum: vitae sed spes est una prioris,
Quod me cum Christo vita secunda manet.”
53. MARGARITA
Exuit illa sui mortalia corporis arma,
Induit arma animae non moritura suae.
54. IANA
“Quid moror in terris naturae filia, tantas
Si mundus caussas cur fugiatur habet?”
55. ANNA
Ussit ex exarsit? Quidni? Libabat amica
Oscula, sed Christo deliciosa suo.
56. MARGARITA
Quid non cogit amor Christi? Sese ipsa negavit
Ne Christum neget, huic neve neganda foret.
57. IANA
Occuluit roseos Christo addictissima vultus,
Quum sibi supremum sensit adesse diem.
58. ANNA
“Quid trepido, si fida mei est custodia Christus?
Quid trepido? Mihi mors vivere, vita mori.”
59. MARGARITA
Spiritui caro quae toties contraria cessit,
Litigiosa fuit res, sine lite modo est.
60. IANA
“Auxilii nunc arma mei, clypeumque salutis
Christus habet, mortis non ego tela tremo.”
61. ANNA
Tartare, nulla tua est victoria, vicit Iesus,
Et mors quo stimulo possit obesse caret.
62. MARGARITA
“Vivere triste mihi est, lucrumque mori”: haec ita demum
Fata, animam Patri reddidit, ille tulit.
63. IANA
“Si mea mors Christi fuerit victoria, morsque
Sic absorpta, mori me potuisse putas?”
64. ANNA
“Dum mihi vita datur, sequitur mors inde: sed ecce
Vita tristitiam comparo, morte lucrum.”
65. MARGARITA
“Ceu novus exuviis serpens revirescit adeptis,
Sic nova me posito corpore forma manet.”
66. IANA
“Quantum erat in me animi, Christo servivit: ob idque
Sum regina magis quam modo viva fui.”
67. ANNA
“Dum muto in terris vitam pro morte, repente
Pro morte in coelis vita secunda datur.”
68. MARGARITA
Quaeritis in terris cur nolit vivere? Vitae
In coelum fecit mors melioris iter.
69. IANA
“Ille Deus, Deus ille pater, promisit Iesum
Quem dedit: eius mors vitaque facta mea est.”
70. ANNA
“Ille puer natus nobis, et mortuus ille,
Nonne iterum vivit? Ego vivo iterum.”
71. MARGARITA
Ceu postliminio primos remeavit in ortus
Aetheris, exilium totus hic orbis erat.
72. IANA
Quam non mutarunt nec laeta nec aspera mentem,
Iam fruitur laetis aspera nulla timens.
73. ANNA
Spe prius usa fideque, almaque sorore duarum,
Speque fideque nihil credit et optat: habet.
74. MARGARITA
Lila gestabat tria, regum insignia: quidni?
Regia ter, regum sponsa, soror, soboles.
75. IANA
Reginae ad superos aditum mens aequa, fidesque,
Et virtus, pietas, relligioque dedit.
76. ANNA
Nunc quia conditio vitae est mutata prioris,
Dicite, vita fuit quae prior umbra fuit.
77. MARGARITA
Si bona praecessit per Christum vita, fuitque
Mors bona, quam repetit vita secunda, bona est.
78. IANA
Aeternum foelixque vale decus addita coelo,
Quam pietas iungit conciliatque Deo.
79. ANNA
Foelices animae, quibus it comes illa Navarrae,
Regina aeterna, candida tota stola.
80. MARGARITA
Hanc omni pietate colat, pietate precetur,
Qui pietate illi se studet esse parem.
81. IANA
“Arrabo, quem fuso dederat mihi sanguine Christus,
In coelo merces nunc mihi tota datur.”
82. ANNA
“Meta mihi cursus Christus fuit, unde
Promissum et stadii praemia certa fero.”
83. MARGARITA
“Et carne et mundo, Sathanaque, et morte subactis,
Morte mea vitae parta trophaea gero.”
84. IANA
“Fratre meo carui, quid erat mihi charius illo?
Quid si iterum liceat iam mihi fratre frui?”
85. ANNA
Desinite, artifices, caelare hanc, pingere: pinxit,
Caelavit scriptis se satis illa suis.
86. MARGARITA
Quis Speculum illius non admirabitur, in quo
Vera Dei effigies illa refracta datur?
87. IANA
Mille patent causae, causae si mille requiras,
Cur diva ex omni parte beata modo est.
88. ANNA
Ante fuit fragili, nunc est redimita corona
Aeterna, aeterna signa secuta ducis.
89. MARGARITA
Ter conclamavit venerabile nomen Iesus:
Ter conclamati tota recepta sinu est.
90. IANA
Vivit, io, vivit, somnoque quiescit amico,
Quae vigil est somno, vivaque morte suo.
91. ANNA
Ingredere, o foelix regina, in prata salutis,
Qua ducit niveas signifer agnus oves.
92. MARGARITA
Candida candenti fulgens in veste sacerdos,
Iam non facta manu templa, Deumque, cole.
93. IANA
Fronte Dei vivi gestas insigne sigillum:
Laedere signatam iam mala nulla queunt.
94. ANNA
Incipe ferre manu palmae victricis honorem,
Vel quia vicisti, vel quia fortis eras.
95. MARGARITA
Ante throni iam stas arcem, iam numen adoras,
Iam clamas soli qui sedet arce, “salus.”
96. IANA
Iam tibi vera manu libamina, thuris acerra
Iam veri, purae, non sine mente, preces.
97. ANNA
Non sities, non esuries, non frigus et aestum
Iam metues, superis addita diva choris.
98. MARGARITA
Millia mille tibi sanctorum, atque altera mille
Millia, mille iterum millia iuncta sedent.
99. IANA
Ad vivos fontes iam dux tibi iam praeit agnus,
Iam vivi panis mensa parata tibi est.
100. ANNA
Gaudia quis numeret sponsae, sponsique perennis,
Quos iungit thalamis lux sine fine suis?
101. MARGARITA
Oscula quis numeret sancte libata duobus,
Deliciasque animae, deliciasque Dei?
102. IANA
Quis numeret plausus ex omni parte sonantes
Spirituum, aeterni quos tenet aula Dei?
103. ANNA
Hymnus erit santus sacras Hymenaeus ad aures:
Carmen erit “sanctus” ter geniale sonans.
104. MARGARITA
Iam cane, “lux sit, honor, sapientia, gratia, virtus,
Sicut erat, nunc est, semper eritque Deo.”