Epistulae ad Carolum Linnaeum (Ioannes Antonius Scopoli)

by Ioannes Antonius Scopoli

Ioannes Antonius Scopoli

Epistulae ad Carolum Linnaeum

1760

editio: incognita
fons: incognitus

1. Septembris 1760

Illustrissimo et celeberrimo Viro

D. Carolo Linnaeo

Botanicorum aetatis nostrae Principi

Summo Naturae rerum Scrutatori

Salutem plurimam dicit

Joannes Scopoli

Agnosce, Vir celeberrime, Floram meam Carniolicam, Tibi offerenti, Tuis pincipiis suffultam, Te Duce confectam. Non omnes Carnioliae indigenas stirpes habet, novis itineribus postea repertas, neque etiam in lucem ita prodiit, ut ego sperabam, sed plurimis typographicis erroribus foeda, e quod maxime dolui, relicto genere Asclepiadis, cuius species in Schedulis emendatoriis ad Ophrydem retuli. Sed et indices male constructi, emendationes quaedam ommisae, me favile movebunt, ut pluribus generibus et speciebus auctam, emendatam, novamque moliar Editionem, si Typographus aliquis eam suscipere voluerit. Interim obsecro, Illme Vir, ut stirpes ex hoc Opere Tibi eligas, quamscumque cupis. Summo enim mihi honori ducam, si plantas, insecta, lapides, quos ego possideo, a me petere volueris.

Vale!

Dav, Idriae in Carniolia 1. Septembris MDCCLX

Si me litteris Tuis beare dignaberis, eas ita dirige, rogo.

Vienne - Laybach - Idria

30. Junii 1761

Viro Illustrissimo et Celeberrimo

Domino Carolo Linnaeo Equiti etc.

Naturae Scrutatorum Facile Principi

S. P. D

Joannes Scopoli, Medicinae Dr.

Statim ac littera tuas accepi, Vir Celeberrime, misi protinus Floram meam Carnioliae, una cum 90 circiter variorum mearum stirpium speciminibus. Consignavi omnia, sub conszlta inscriptione officio Postae Labacensis, a quo, res meas, Pragam usque delatas subito fuisse, relatum fuit. Redii nuper ab Itinere Tergestino, in quo detexi: Rhamnum (saxifragum) spinis lateralibus, floribus quadrifidii diocii, caule diffuso, radicatum in fissuris saxorum Montis Nanos, fructu sicco subrotundo triloculari: loculis monosperm., uno saepius inani. Folia huic ovata-longolata, dentata, glabra, pinnatifidis, subtus tomentosis, caule unicapitato: capitulo pendulo, (moschatum). Folia soithamaea, laciniis remotis lanceolatis: marginibus reflexis. Flores rubri omnes hermaphroditi. Calyx inermis, squamarum apicibus reflexis. Spongiam ramosam tenacem, ramis dichotomis, anastomosantibus subteretibus obtusis. Spineam fruticosam, foliis simplicibus, ovatis, subtus villosis. Inter Insecta, eodem tempore lecta, sequentia rariora sunt. 1. Cerambyx opleus (curculioides) niger, alba linea a capute ad anum usque producta. (Thorax spinosus). Magnitudo Curculi Abietis. Alae nullae, antennae breves. Habitat in collibus apricis calcariis. 2. Elater fuscus, elytris maculatis; maculis luteis 8 in quolibet elytro. 3. Cantharis thorace marginato, tota nigra, pilosa. In paniculis graminum, frequens, fusca, minor, longisque pilis, praesertim supra, pubescens. 4. Cimex (vinearis) ovatus ruber, supra fasciis longitudinalibus 6, subtus maculis atris. In Foliis Ribesii rubri. Lippizzae. 4 lin. longus, tres latus, scutello longitudine abdominis. 5. Cimex ovatus ater, punctis albis maculatus, sintellatus, inermis priore paulo minor (punctatus). 6. Cimex ovatus niger, margine thoracis elytris huiusque macula media alba. In calyvibus Alectorolophi Rhinanthi crista galli. Tulario paulo maior. 7. Cicada (elytris coriaciis alas tegentibus ut i Cicada coleoptrata Syst. Nat.) deflexa, elytris rubris, apice margine exteriore et fasciis binis atris. In salicibus circa Tergestum. C. spumaria vix rmaior, capite et thorace rotundato nigro lucido. 8. Dipterum insectum, novoque genere forte dignum, nigrum, capite rotundato parvo, antennis moniliformibus aequalis, palpis 2, tuberculis occipitalibus tribus, crista dentata capiti et thoraci interiecta; thorace gibbo, pone latiore; abdomine oblongo, acuto, subvilloso; alis nigris praevertin ad marginam exteriorem; helteribus pilosis, obtusiis; ad anum subtus sunt valvae duo transversae includentes aculeum factum 2 corpusculis basi articulatis, apice bidentatis, e quorum basi oritur set pallida bilinearis, capitulo oblongo terminata. Habitat in intis femineis Salicis capreae. Majo M. 9 Oniscus cauda acuminata bifurca, setis articulatis bifidis. Habitat inter saxa, littora maris munientia, circa Tergestum, ubertim 10. Podura oblonga ferruginea, cruribus anticis posticisque latissimis. In reflexu maris, sub saxis reperi, abunde. Uncialis, compressa, lateraliter lucida, pone 4 articulatis setis, subtus instructa, antennis tibiae brevioribus. 11. Podura oblonga gyrsea, setis caudalibus corpore longioribus, in muris circa Tergestum, copiosa. Addam iconem Cancri, quem ego in Systema Naturae non invenio. Hisce vale, Illustrissime Vir, meque Tuo patrocinio commendatum esse sinas. Dab. Idriae 30. Junii 1761

Societati Regiae Scientiarum

Upsaliae

in Regno Svecicae

a' Mr. Dr. Linne

28. Januarii 1762

Illustrissimo et Celeberrimo Viro

Domino Carolo Linnaeo

Equiti de Stella polari etc. etc.

S. P. D.

Joannes Scopoli Physicus Idriensis

En cistulam bilocularem rebus naturalibus plenam; loculum inferius insecta continent ultra centum; superius vero:

1. observationes meas de minera hydrargyri et lapidibus fodinae idriensis quos ante me nullus investigavit;
2. opusculum de insectis, plerisque a me authori, dono datis.
3. spongiam coralloidem, ramosissimam: ramis dichotomis anastomosantibus, in mari Adriatico degentem.
4. spongiam (puto) aliam, tubulosam, crispam.
5. lacertam nigram, in summis siccissimis Alpibus Carnioliae a me lectam, ubi nulla Salamandra; an nova species, vel soboles alterius, nemo te certius, iudicabit.
6. Upupam murariam, Picus Aldr. f 2. et P. Kramer, quam in Systemate Naturae non invenio. (Hanc non reperi in cistula; certe neglexit imponere Scopoli; nec locus erat vacuus in cistula; adeo ut nec eximi in itinere potuerit.)
7. scatulas tres, quarum contenta, adiecta schedula docet.
8. Iophus, seu Stalactites seleniticus cryptarum Carnioliae, qui et albus reperitur.
9. Petrefacta quaedam spatium vacuum implent.
10. Plantas nonnullas Carnioliae rariores, inter quas Atropa 2 Florae Carniol., quae in Horto Caesareo Vienensi nunc viget, a me missa, vocaturque Atropa Scopoli, sed nova nunc mihi videtur species Hyoscyami.

Excipe, Vir Illustrissime, servi Tui humile donum, donec plura transmisero, non aliter, ac si discipulum, aliquem in has terras misisses. Vicissim obsecro, Celeberrime Vir, (si tam rogare fas est) ut ultimum mihi locum inter eos concedere digneris, qui Regiam Upsaliensem Societatem contituunt; tanto ecquidem non dignor honore, sed cum nullum in his terris, studiis meis hactenus benignum sydus adfulgerit, sic extera invocare patrocinia, et ad Te recurrere debeo, Scienciae Naturalis Restauratorem, eiusque cultorum Fautorem optimum. Dabo et ego quotannis novum quid Actis Eruditorium si visum fuerit, inserendum. Gratia haec, pro qua humillime rogo, a Tuo adsensu, et voluntate dependet, Tuis itaque favoribus, Illustrissime Praeses, Tuaeque benevolentiae, me unice commendo, utque diu incolumen vitam degas, sinceris votis adpraecor.

Dab: Idriae 28 Januarii 1762

5. Februarii 1762

Illustrisissimo et Celeberrimo Viro

Domino Carolo Linnaeo

Equiti de Stella Polari et. etc.

S. P. D.

Joannes Scopoli

Misi elapsa hebdomada , pro Te, Vir Celeberrime, Domino Jacquin insecta ultra centum, aliasque res naturales, quas ille ad Clarissimum Gronovium post 5 hebdomadas diriget, a quo demum habebis. Retulit etiam idem Dominus Jacquin venisse ad Te tandem Floram meam, aliunde tamen; doleo utaque iacturam stirpium variorum, quas una cum libro at Te miseram, inutili hostium nostrorum praeda facto, ut Labaco et Viennae Postae officia retulerunt. De Flora Carniolica iterum rogo, Vir Illustrissime, ut errores plurimos et saepe graves excusare velis, nam:

1° imperfectum opus, repetitis litteris exegit I11. van Swieten, seque Augustae oblaturum esse promisit; quamobrem spe vitae melioris, festinare volui, debui.

2° Inops sum homo, solo salario vivens, sepultus inter fossores, longe ab omni, litteratorum consortio, destitutus bibiliotheca, omnibusque praesidiis, ad talia opera perficienda necessariis; taceo adversa plurima, quae in Carniolia me plurimum agitarunt, ut mirum sit potius, quod haec praestare potuerim.

3° Novam paro editionem 600 speciebus hodiedum auctam, et ita emandatam, ut luce publica non penitus indigna videri possit.

Hisce vale, Vir Illustrissime, meque Tuo patrocinio commendatum esse sinas.

Dab. Idriae 5. Februarii 1762

11ma Februarii 1762

Illustrissimo sapientissimoque Viro

Domino Carolo Linnaeo

Equiti de Stella Polari etc etc.

Scientiae Naturalis Instauratori

S. P. D.

Joann. Scopoli

Litterae Tuae omnium optatissimae 22 Xbris ad me datae, 8va Febr. ad me venerunt. Pro iis, Tuisque monitis praetiosissimis (utinam pluribus) manum Tibi exosculor, Vir celeberrime, Teque amplector totis ulnis. Florae filiis me adnumeras, et esse volo, sed filius Florae Tuae, hinc, ut pater cum filio, sic Tu mecum, non ut roges, sed increpes, iubeasque, volo; ad iussa enim Tua curram, volabo protinus.

Genera Tetradyn. in altera editione, ex fructu potissimum, Tecum, determinabo.

Sesleria mea, est Cynosurus Tuus caeruleus ad Phleum potius referenda; genus hoc delebo minime necessarium, neque illi dicandum, quem nullis donis et litteris ad commercium litterarium incitare potui.

Atropam meam 2.dam Tibi iam misi, una cum fructu et semine, sed cum ex seminibus Tibi prodituram esse dubitem, sic proxima occasione, radicem eius ad Te mittam, unca cum bulbis Scillae et Erythronii, aliisque rebus. In cysta, pro Te Clarissimo Gronovio missa, non invenies Picum murarium Aldrov., qui sextus Kram., nescio enim quo fato, apud me denuo remaneserit, mittam tamen alia vice. Avis haec non est Picus, sed meo iudicio Upupa corpore supra cinereo, gula alba, abdomine, cauda alisque nigris; absi remigibusque primariis semirubris; tribus primis maculis duabus albis. Singularis etiam Anatis species lucifuga in cryptis Carnioliae subterraneis habitat, Tibi etiam ignota, quam, ubi acquisivero, protinus ad Te mittam.

Hac occasione en: 1° semina Laserpitii trilobi, ex monte Caecio inferioris Austriae, ad me missa, ubi crescit copiosum, licet Clusio praetervisum; an Laserpitium sit, an vero ex hoc et Laserpitio Silere nivum genus construi possit, Tibi, Vir Celeberrime, iudicandum relinquo.

2° Myagrum saxatile Syst. Nat. quod loculum utrumque semper quinque pluribus seminibus foetum (!) gerit; ut ex una aliave capsula integra cernere poteris.

3° Silenem 4-fidam

Drypis, in Carnioliae Monte Grindoviz, et Istriam bib rara, perpetuo pentandra, eundem stamium numerum indicarunt litterae ex Austria et Italia, ad me delatae, qualem etiam icon Michelii denotare videtur.

Cherleriae caracterem ex planta in horto Caesareo culta sumptum, hunc amici communicarunt = Nectara distinctia 20, alternaque stamina inter bina quaeque nectaria, e receptaculo genita; sed ego in alpibus semper nectaria quina bifida, ex divisura stamen proferentia, observavi. Plantulam domi colo, hinc semina, suo tempore, si proferet, ad Te mittam.

Ac utinam unus homo in Austria viveret, qui mihi pauperi et amore Naturae mirificae capto, auxiliatrices manu porrigeret; verumtamen hoc aevo, Viennae proh dolor canum instructores feliciores sunt, quam Eruditi; Ego iam, fessus, exinanitus aere et viribus progredi amplius vix possum, sepultus inter fossores, et taediis miserae vitae iam fere consumptus; O Vos felices, qui Moecenates habetis laborum studiorumque vostrorum! Lugens haec scribo utque Deus, largitor omnis boni, Te diu incolumen servet, sinceris votis adprecor.

Dab. Idriae, 11ma Februarii 1762

3. Maii 1762

IIlustrissimo et Celeberrimo Viro

Domino Carolo Linnaeo

Equiti de Stella Polari etc. etc.

Scientiae Naturalis Instauratori

Totique Eruditissimo

Societatis Regiae Scientiarum

Upsaliensis Coetui

Novam hanc Lacerte speciem

Donat Dedicat

Joannes Scopoli, Physicus Idriensis

Inter res naturales in Carnioliae Ducatu a me primo detectasm non infimum locum siibi vendicat, novum hoc Amphibium, quod vivam nuper Labaco misit doctissimus Amicus Reverendus Pater Franciscus Xavierius Wulfen e Societate Jesu, estque iuxta Syst. Naturae celeberrimi Equitis Caroli Linnaei

9. caeca Lacerta cauda ancipiti brevi, palmis tridactylis, plantis didactylis. Habitat in aquis dulcibus, quae ex cryptis subterraneis effluunt circa Sittich, non frequens.

Descript. Corpus iners, teres, nudum, lubricum, pollicis humani crassitie. Caput teretiusculum, leniter depressum, pone crassius, attenuatum, ore obtuso, mandibula inferiore breviore, oculis nullis, sed horum loco tuberculum prominens caecum, crista utrinque auriformis constans arbusculis 3-4, cinnaberni coloris, maxilla utraque dentata, oris rictus parvus, vix trium linnearum.

Pedes antici digitis tribus, postici duobus, unguibus nullis.

Variat 1° statura pedali, colore ubique albo, crista guale quadrifida

2° statura et colore, qualem icon ostendit, crista guale trifida

Victitat cochleis exiguis, quae in aquis dulcibus apud nos copiosae, quarum specimina pariter submitto.

Animal ipsum, una cum Sepia sepiola, conservo in Spiritu vini, illudque Tibi, Vir Celeberrime, submittam, una cum Upupa muraria, et radicibus ac speciebus plantarum quas a me petere dignatus es; id unum rogo, ut curam res hasce excipiendi Tibique mittendi committere velis Viennae Domino Jacquin, Tibi aliunde noto. Quamprimum capsula illa, insectis, plantis, lapidibus plena, quam Tibi transferendam Domino Gronovio misi per Dominum Jacquin, ad Te venerit, ut monere digneris, rogo. Interim vale, Vir Celeberrime, et porro me ama.

Dab Idriae 3. Maii 1762

Si rescribere placuerit, dirigendae litterae, hunc in modum

Wienn-Labac-Idria