 II. - A Francesco Petrarca (1339) |
IV. - Ad un ignoto (1339)  |
iii.
Ad un ignoto.
Nereus amphytritibus lymphis, eripiens vices Vulcano, flammas emictet ab alvo, et inde fontanus corruet liquor, unde ignite sagipte Mulciferi emanabant; repetent annes capud, et eoum Pliebus a zeffiro versa vice, necnon et gigantium mater antiqua Cynosura Alcide Perseo Boote et aliis ymaginibus ornabitur nisi fallor, et earum astra gerendo refulget; sic etiam uris trahentibus unco sulcabitur nidus Lede, et nature preposteris legibus omnia spero verti, et sic in processu non vasta prodigia actonitus intuebor: postquam a te cathacreto, de quo non modicum confidebam, nomen sacratissimum amicitie non inspecto, deceptus anxior in labore. O! quampluries tibi verax obgannirier reminiscor, extremi supplicii dignum fore qui ledit huius celicole deitatis, amicitie scilicet maiestatem; cuius sacratissime vires id faciunt, quod et ipsa natura non potest suis viribus adimplere, sed decreto sanctissimo vetuit inter vivos. Ipsa quidem voluntates unit varias et diversas, extraneas animas iungit equat et sotiat, et quod plus, suos inter se taliter interligat, ut in essentia carior unicuique, pro alio si necessitas interveniat oportuna, cupiat iam non esse; cuius effectus extendere ulterius iam non queo, cum Perithoi Nysi Damonis et aliorum quamplurium laudabilia gesta declarent. Sed tu miserrime ipsam ut credidi non novisti, quod patet: et ideo sepicule pectus miserum exanclando, «heu heu!» dico et merito si non erro. Nam sicut syculus ille Perillus, sic meo ergasterio sum deceptus, et ut Procris Cephalo tradidit, sic tibi sagiptam michi concessi nocivam. Sed quid hoc merui? Rogo sensim mecum altercando discutias. Nonne, nisi me reminiscentia fallat, aceratam indutum endromeden, baburtum ac batinorum moribus insignitum, te mecum in primevo nostre notitie veluti congermanescentem suscepi? Ymo, nec anascevam veritati huic posses opponere. Tuo edam pectori arcana nemini nondum nota concessi, ut mei amoris affectus cognosceres, ac exinde fiduciam summeres certiorem. Per consequens tuo corculo cathagorando monstravi, qualiter acumineus effectus acromata sorbillares, et contra saligia acrimoniosus existeres balatravi, ut te orthodoxum in ecthere culminarem, autumans te in opilionum fascininis educatum, facetia faletare. O factiose! quam scitissime delirabas, Februi imbutus astutiis, te facturum quod in tuam orthodoxiam nosceres si fecisses! Sed in effectu contrarius, ritu aspidis surdi, farmaciis monitis aures obturabas, et sine castimonia babillusque, veluti agriofagite tuam baburram ac baccaniam prosequens cathafronitus, agapen contempsisti: et quem argutulum dicaculumque credebam, cathamitum recognovi, cytrosos querentem amiculos, loca famica farcinantem, necnon et sotiantem satellites lenoninos, euntem una cum eis suppetiatum baccatum luxuriatumque multimode, et lasciviis aliis pluribus miserrime inmiscentem, inter hos edam crumenam prodige denudantem, invirtuosis actibus te phylargirium turpissimum ostendentem. O! quam dolui cum mecum a multis talia tractarentur! Nec tamen ut nosti, tam enormem sordidam et despectam deserui comitivam, a qua non expers infamie desilivi; sed erga te more solito didascalatum servans satyricum, magno celeumate reboando, te dyoneum ebyonem ad cassilidem iam paratum, ab iniquitia cepta, si non in effectu saltim in apparentia revocavi: et iam me operante anabollade ornabaris, et cincinnatulus aulidus aliqualiter videbaris, cum me decipiendo te incaute decepisti. Quis enim, o superi! credidisset, ubi opessulatam amicitiam extimabam, ubi ad ipsius bonum peremni sollicitudine vigilabam, ubi plagarum marcentium aliptes ac sue laudis bardus aderam, ipse atrocitate proditionis infeste, contra me barbarizaret acerrime? Certe nisi qui veluti experior fuisset expertus. Vide igitur, o ignave, et mente integra cogita et actende, nunquid tua meruerit ignavia puniri flammis coronalibus equa lance. Nam in furore nequitie tue tentasti virum occidere, ac murum suffodere pietatis, sed quantum ad totum potentia defuit voluntati. Dixisti enim aeripedi de belligero quiritium que tuo pectori servanda tradideram; propter quod cum energia verbosus accedens, subripuit quod tenebam: et o! suffecisset hoc peterem, nam in sitharchia lacrime defecissent! Sed verecundia labellum multiplex occupavit, et februatam conscientiam sic offendit, ut tempus lucidum et obscurum lacrimis sine consolatione concedam. Heu michi millesies! quia si tue iniquitatis profunditatem cum catapare tentavissem, forte me miserum non novissem. Proth superi! nostis quam dolui te retulisse cognoscens, autumando quod si ulterius potuisses, meam eufemiam turbavisses. Sed dicas oro quid inde expurcissime fuisti lucratus. Amicum non: nullam enim fidem iniquus habet, nec debetur iniquo. Quod admisi non: ymo potius admisisti. Non laciniam. Quid ergo? Forte te fastigiavit in altum, vel tuis saviis scitulam preparavit, vel lysus nectareos ipso mediante glabro porrexisti fortasse? O infauste lyse! Si nosceres quid fecisti, optares et merito de utero fuisses ad subgrundaria deportatus. Nonne, ignave, audisti multotiens, instabiles esse Raynusie mansiones? Si enim nunc scissili palliastro, ipsa adversante coperior, lepida forte veniet dum non pensas, et me exoticum quem floccifacis ad presens, metues anelando: posito nisi conniveas, possis agnoscere quia te in angustioribus anxietatibus, dum vellem peccare, possem ponere sine mora. Quod facerem tamen, nisi me dignum ex hoc cognoscerem manifeste: est enim conveniens, anguem nutrienti in sinu, ut ex ipsius venenifero morsu occidat in eclipsim. Tamen ne forte me sentias imbecillem, in tui punitione vires ostendam multimodas a te minime cogitatas, ut ulterius in talibus aliquem exenterare non audeas, quin preteritorum memoriam non formides; et quem amicum tua ignavia repulisti, inimicum experies acerrimum et robustum. Cathagrafavi enim obscure, ne forte prius huius rescripti accipias intellectum, quam patrati scelleris meritum sentias accessisse.
Data etc.
| II. - A Francesco Petrarca (1339) |
IV. - Ad un ignoto (1339) |