Migne Patrologia Latina Tomus 67
PrCoDiE.EpDeFi2 67 Proclus Constantinopolitanus; Dionysius Exiguusc.470–c.544 Parisiis J. P. Migne 1848 early modern edition, no apparatus this file was encoded in TEI xml for the University of Zurich's Corpus Corporum project (www.mlat.uzh.ch) by Ph. Roelli in 2013 Classical Latin orthography latin
PROCLI CONSTANTINOPOLITANI AD ARMENIOS DE FIDE EPISTOLA, DIONYSIO EXIGUO INTERPRETE. Dei amantiss. et venerabilibus episcopis et presbyteris, et archimandritis orthodoxae sanctae per totam Armeniam Ecclesiae, Proclus in Domino salutem.
Non mediocriter, fratres, confudit animum nostrum, et moerore validissimo sauciavit rumor novellorum erroris zizaniorum quae nuper vestrae regioni callidissimus naturae communium inimicus insevit. Intolerabiliter enim tristis auditus consuevit animam vulnerare, quae hujusmodi meditationibus exercitata non fuerit, tantoque perniciosius jaculatur in altum tela defigens, quanto discrimen non corpus appetit, sed statum mentis expugnare contendit, opinione disseminans, venerandum fidei vestimentum, aut discissum lacrymabiliter, aut furto penitus esse sublatum. Omnis quidem virtus expetenda, iis quibus ratio non est rebus materialibus obscurata, omnisque malitia bene sentientibus non immerito fugienda judicatur, ut pote quae e regione adversetur essentiae, ipsa contra naturam sine dubitatione subsistens: nam sicut id quod utilissimum est necessarie custodiendum, ita quod non expedit, sed probatur adversum, aut cum praesto est, repellendum, aut si metuitur ne accidat, sollicite praecavendum. Virtutis itaque species plurimae. Hanc autem varie definierunt sive gentiles, quos error praefocat, lumenque discretionis eorum ignoratio divinitatis obscurat; seu Christiani, qui fide recta mentis oculos illuminatos habentes, solem justitiae per confessionem clarius intuentur. Illi namque in suis consiliis velut in tenebris oberrantes, habentesque sensum sine rectore praecipitem, cogitationibus nituntur incertis, nihil in iis quae decernunt praeter fluxam et instabilem naturam rerum visibilium perscrutantes, verae autem contemplationis intuitum aut causis temporalibus habentes implicitum, aut erroribus obcaecatum. Aiunt enim quatuor species esse virtutis, id est, justitiam, prudentiam, fortitudinem, temperantiam; quae licet bonae sint, humi tamen repunt, et erga terrena projectae sunt, dum inferiora coelesti fastigio comprobantur. Fortitudinem namque dixerunt, luctam adversus carnem; temperantiam, quae de affectuum sumit subjugatione victoriam; prudentiam, quae in conversatione civili optata continet instituta; justitiam optimam aequiportionem. Hunc autem, ut putabantur, vitae ordinem lege sanxerunt, immoderatum atque illicitum reprimentes hujusmodi definitionibus appetitum. Altum vero et praesenti vita sublimius, neque cogitare, neque depromere valuerunt, sed insipienti et obscurato corde nixi sunt virtutem, quantum ad se, visibilibus tantummodo rebus includere, nihil ei tribuentes eximium, et coelesti habitatione condignum. Qui vero per fidem illuminatos habent oculos cordis, quorum praesul atque magister est beatissimus Paulus, eam definiunt esse virtutem quae nos ad Deum semper elevans, ordinanter regit in terris. Hic igitur per omnia venerabilis Apostolus multas quidem species virtutis enumerat, sed praecipue fidem, spem, charitatem commendat: quarum fides supra naturam merita hominibus bona largitur, invisibilibus eos admiscens, qui adhuc multiplicibus obnoxia passionibus indumenta circumferunt. Qui enim angelorum reliquarumque corporearum virtutum naturam propositi sublimitate nesciunt, horum disciplinam hominibus qui gradiuntur humi et volutantur in pulvere fides attribuit; regali throno et invisibili qui caret, omni forma nos exhibens, certamque illustrationem naturae increatae semper sine initio manentis insinuans. Quae etiam fulgore suo sensum materialem discutiens, crassumque ac nebulosum intuitum nostrae mentis expugnans, erga illa clare conspicere, quae tunc ex parte possunt videri cum censentur invisibilia, et comprehendi cum inaccessibilia esse creduntur. Spes autem non dignata somniis, ut dicitur, inhaerere, sed credita fortiter retinens, in praesentibus sibi futura jam praeparat, et ad excludendam dubietatem, quod nec adest, tanquam praesens cogitatione complectitur, sub aspectu pene quae praestolantur adducens adversa. De quibus spes impedimenta transgrediens, propemodum visibilibus rebus ea quae desiderantur adnectit, fluxam temporis inanitatem futurorum dilectione prorsus exsuperans. Charitas vero sanctae religionis nostrae culmen et caput est. Per hanc enim Deus, cum praesens jugiter esset in terris, ad nos per carnem venire dignatus est. Utraque igitur merito sibi consentiunt: fides enim charitatis est speculum, et charitas fidei probatur existere firmamentum. Credimus quod Deus Verbum impassibiliter incarnatus est; et pie credimus: haec enim fides salutis nostrae fundamentum esse cognoscitur. Idcirco eum qui propter nos suscepit formam servi diligimus, qui nec naturae suae ullam mutabilitatem sustinuit, nec augmentum Trinitati accessit. Omnis itaque Christianus qui non est dives fide, spe, charitate, id quod dicitur non est; sed, etsi videtur suum castigare corpusculum et animae passionibus liber esse, in moralem tantummodo virtutem iste proficiens, nequaquam coronam victoriae consequitur, ut pote qui non ad illam semper agnitionem Divinitatis extenderit, quae coronas tribuit iis qui fortiter per virtutem luctantur. Ideoque fides quae omnium (sicut praedixi) bonorum caput est, servetur intacta, nihil humanis adinventionibus dissonum praeferens, nullis profanis vocum novitatibus turbida: quae manens infra evangelicos atque apostolicos terminos, nullius pervicaci furore violetur. Propter hanc enim salvati sumus, et huic in baptismate lingua subscripsimus. Altitudo siquidem fidei cunctam insurgentis audaciam temeritatemque prosternit, nec humanam tantum, sed et illorum qui natura et incorporea sublimantur, B. Paulo dicente (Gal. I): Aut si nos, aut angelus de coelis evangelizaverit vobis praeter id quod accepistis, anathema sit. Ministrare namque praeceptum est angelo, non dogma componere. Et periculosum nimis est singulis, non iis quibus ordinati sunt permanere, sed appetere velle supra mensuram quae minime naturae concessa sunt. Ideoque etsi substantia praeferat quid fide dignum esse videatur, non erit receptibilis innovatus praedicationis respondit. Quod accepimus igitur indormitabili cura servemus, ad the aurum fidei mentis oculos jugiter elevantes. Quid autem de Scripturis accepimus, nisi quod Deus verbo suo mundum condidit, et creaturam quae non erat produxit ex nihilo? Et quia naturali lege rationale animal honoravit, datur ei mandatum, ut quod erat optimum non lateret ejus arbitrium, sed meliori proposito noxia declinaret. Et quod ille spontanea voluntate in deteriora prolapsus, ex terris paradisi per inobedientiam jactus est, quod denique per patres, patriarchas, legem, judices et prophetas, naturam qui formavit instruxit, ut peccata quidem caveret, ad facienda vero quae recta sunt sollicitudinem gereret, sic ut delicta imperium quoque nobis volentibus obtinerent, et horum causa diabolus in naturae desaeviret exitium: ut pote cum lex naturalis obsoleta sordesceret, et scripta praevaricatio retorperet; prophetae quoque sicut homines monerent quae oporteret fieri, sed ab imminente pernicie liberare non possent; Deus forma carens, sine initio incircumscriptus, et omnipotens Verbum in carne veniens (adest enim illi posse quod vult), sumpsit formam servi caro factus, natus ex Virgine, volens ubique monstrare quia secundum veritatem fieri homo dignatus est. Naturam siquidem corpoream, et exordia, et habitus, passionesque necessario subsequuntur. Non enim dicit evangelista (Joan. I) quod in hominem perfectum Deus ingressus est, quia factus est caro naturae nostrae primordia ipsa contingens. Sicut enim homo naturaliter editus non statim procedit operatione perfectus, sed primum ipsa depositio seminis efficitur caro, deinde processu temporis vim sumit quae consummationem sensuum operationumque contineat: ita Deus Verbum ipsa initia et radicem humanae institutionis attingens, primum factus est caro, non conversus, quod absit, in carnem. Mansit enim divinitas omni mutabilitate superior, quia mutatio naturae fluentis est passio; illius autem perennis sempiternaeque ita se habentis essentiae proprium est, ut incommutabilis perseveret. Utrisque igitur divinae Scripturae utentes vocibus, dicimus quia et caro factus est, et formam servi accepit. Ex utroque, pie intellecta semina nobis salutis existunt: per id enim quod Verbum caro factum est, individuum summae ipsius adunationis evangelista declarat. Sicut enim singularitas in duas singularitates dirimi non potest (alioqui in has divisa, jam non erit singularitas, sed dualitas), ita quod unum est juxta summam adunationem, nequaquam in duo poterit ulla ratione partiri. Per id autem quod formam servi assumpsit, naturae divinae incommutabilitas intimatur: quia omne quod fit, aut ex eo quod existeret factum est, ut coelum quod ante non erat; aut ex eo quod est, in aliud convertitur, ut fluenta Nili fluminis in sanguinem commutata. Sed uterque modus divinae substantiae probatur incongruus: nam nec ex ullis exstantibus processit, semper sine initio permanens; nec ex aliqua materia conversus est Deus Verbum in sua incommutabilitate persistens. Idcirco per haec et Deitatis incommutabilitatem, et individuum sacramenti divina Scriptura testatur, quod factum est demonstrans, et quod assumpsit insinuans: ut per primum, singularitatem naturae personae utriusque commendet, per alterum vero incommutabilitatem substantiae divinae pronuntiet. Deus igitur Verbum factus est homo perfectus, non immutata natura deitatis, astipulante miraculo quod intelligentiam nostrae mentis excedit: idipsum percipimus fide, non inquisitione colligimus. Et factus homo cognatus secundum carnem, generi salutem tribuit per similitudinem passionum, peccati quidem debitum solvens, dum quae sunt hominis perpessus pro omnibus moritur, destruens autem eum qui habebat mortis imperium, id est diabolum; sicut aequissimus Deus: legis etiam quod erat impossibile fecit esse possibile, omnem implendo justitiam, et substantiae nostrae pristinam nobilitatem claritatemque restituit per hoc quod homo factus est, honoravit eum quem ipse de terra formaverat. Unus igitur est Filius, unus est Dominus: Trinitatem namque unius essentiae confitemur, quartam nullatenus admittentes in Trinitate personam. Sed, ut diximus, unus est Filius sine initio de Patre natus, per quem facta credimus saecula: ramus ex radice consempiternus de Patre ortus ineffabili modo, verbum mentis inseparabiliter procedens, et intime permanens. Nam etsi in terris visus est, sed non est a genitore divisus: hic voluit salvare quem condidit, quinimo salvavit, vulvam, communem naturae januam, dignanter inhabitans, quam et sua sanctificavit praesentia, et nativitate signavit partum, qui supra naturam est, incomprehensibiliter factum hominem se demonstrans. Non igitur alter est Christus, et alter Deus Verbum, quod absit; duos enim filios natura divina non novit: unus unigenitum genuit; ubi enim non est generantium copula, illic qualitatem non poteris invenire nascentium. In nomine Jesu Christi omne genu flectitur coelestium, terrestrium et infernorum (Phil. II). Si alter est Christus praeter Deum, necesse est ut purus homo sit Christus, et quomodo eum ultra naturae meritum coelestia venerantur, et ei qui minor est genu flectent? Quomodo etiam propheticis attendimus oraculis clamantibus quoniam Deus noster in terris visus, et cum hominibus conversatus est (Baruch. III)? Visionem namque dicit propheta manifestationem quae in carne facta est, et conversationem qua temporaliter cum hominibus commoratus est, cujus sine invidia bonitas pietatis suae declaravit adventum: quia sicut omnipotens, et quod erat mansit propter se, et quod voluit factus est propter nos. Quod si forte unquam scandali causam commovent infantiae rudimenta, et in praesepi reclinatio, atque in tempore secundum carnem profectus, nec non et quod dormierit in navi, quod ex itinere fatigatus sit, quod post jejunia esurierit, illaque omnia quae secundum veritatem facto homini contigerunt: noverint qui ista reprehendunt, quod humanam negent in Christo naturam; negantes autem naturam, dispositioni minime credunt; non credentes vero dispositioni, salutis damna persentient: et si quod a constitutione mundi, qua in hanc vitam constat hominem esse projectum, aliud iter quisquam praeter hoc carnis ingressus est, ostendant contentiosi, et tunc demum sua deliramenta contexant. Si vero ista sunt communis naturae primordia: Deus autem Verbum secundum veritatem factus est homo: confitentes naturam, cur vituperant passionem? Alterum igitur eligant e duobus, aut erubescentes de contumeliis, abjurent naturam, et Manichaei morbis affecti cum impiis deputentur, aut si lucrum quod est ex incarnatione suscipiunt fatentes substantiam, non confundantur de passionibus quae substantiam consequuntur. Admiror et eorum dementiam qui nova deceptionis itinera gradiuntur: ego namque unum Filium, sicut edoctus sum pie cognoscens, quem Dei Verbi incarnati substantiam esse profiteor; uno autem existente eo qui passiones pertulit atque miracula operatus est, qua ratione diviniora reticent, humilioribus derogant? Ut enim fidem faceret Verbum manens quod erat, factus est caro (Joan. I), id est infans et homo perfectus, tanto sacramento nulla conversione violato; idem ipse perficiebat miracula et injurias sustinebat, per signa quidem divina mansisse id quod erat insinuans, per passiones autem factum quod formaverat manifestans. Unum igitur eumdem Filium praedicamus et Patris consempiternum, et in novissimis temporibus incarnatum, nihil adulterinum divinae naturae penitus inserentes: non enim potest esse aliquid in throno superfluum. Sed illud mihi saepenumero vulgatum fortasse subjiciant, nectentes syllogismos infirmiores araneae tela: Si Trinitas est unius essentiae, profecto Trinitas impassibilis permanet. Quod si Trinitas et Deus Verbum Trinitate conspicitur, impassibilis permanet, et Deus Verbum impassibilis approbatur. Quod si Deus Verbum impassibilis est, invenietur qui crucifixus est alter praeter impassibilem Deum Verbum. Vere telas texunt araneae qui ista depromunt; in aquis scribunt qui propositiones ineptissimas meditantur; qui cum se dicerent sapientes, stulti facti sunt, et obscuratum est insipiens cor eorum (Rom. I): lippus enim oculus solis radios pure non recipit, et infirmus animus altitudinem fidei non valet intueri. Quid igitur ad ista nos dicimus? quoniam secundum rationem Deitatis sancta Trinitas et unius est essentiae, et impassibilis perseverat. Nec enim dicentes Filium passum, ratione deitatis eum passum sentimus, divina siquidem natura nullam prorsus recipit passionem; sed confitentes Deum Verbum unum ex Trinitate incarnatum, tribuimus intelligendi materiam iis qui fideliter sciscitantur cur incarnari dignatus est. Quia enim decreverat Deus Verbum destruere passiones, quarum mors terminus habebatur, suscipere vero passionem inviolabilis natura non poterat (quia omnis passio rebus compositis probatur inferre luctamen, in spiritali autem et singulari substantia compositio nulla est: nec illud passio pertingebat, ubi compositio non erat), volens, ut praedixi, destruere passiones quae rationale corpus oppresserant, quarum interitus erat suprema munitio (ut novit Deus Verbum), incarnatur ex Virgine, et habitu invenitur ut homo: quoniam sic exinanire se voluit, formam quodammodo servi suscipiens (Philip. II), nullam tamen circumscriptionem suae deitatis admittens, per quam etiam salutem omni humano generi contulit carne sua passiones exterminans, deitatem propriam impassibilem servans. Idcirco Gabriel auctoritatem atque potentiam nascentis insinuans, aiebat ad Mariam, inquiens: Salvum faciet populum suum a peccatis eorum (Matth. I). Populus autem non potest hominis esse, sed Dei; nec mundum ab iniquitatibus eruit qui hanc vitam pariter cum corruptione intravit, inculpabile non habens nativitatis exordium, sed necessarie Deus simul et homo non divisus in duos, sed permanens unus, per id quod ex muliere nascitur, hominem se demonstrans, per id autem quod sine conjuge et matrem servat intactam, Deum prorsus insinuans salvum fecit populum suum. Qui? Jesus Christus, qui venit in terras, et cum hominibus conversatus est (Bar. III). Si autem Christus purus homo est, et non ipse est Deus Verbum, quomodo in principio creavit omnia, cum tunc, ut impii asserunt, non erat? Nam cum postremus in creaturis homo sit, si Christus homo purus est, constat quod ea quae ante se erant, nequaquam creare potuerit velut postmodum factus. Et quomodo Paulus aiebat, Unus Dominus Jesus Christus, per quem omnia? Si autem per Christum facta sunt omnia, manifestum est quod Christus Deus est Verbum, evangelista testante: In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum; hoc erat in principio apud Deum. Omnia per ipsum facta sunt (Joan. I). Et ipsum quoque Paulus interpretans ait: Unus Dominus Jesus Christus, per quem omnia (Coloss. VIII). Quare dicitur, quoniam Christus est Deus Verbum. Si autem illas proferunt voces divinis litteris editas quibus Christus homo est appellatus, dicente Petro: Jesum a Nazareth virum approbatum a Deo in vobis (Act. II). Et Paulo testante similiter: In viro in quo praefinivit fidem praestans omnibus (Coloss. VIII). Et ipso Domino de se clamante: Quid me quaeritis occidere hominem (Joan. VIII)? Noverint autem per incuriam se Scripturae sanctae intelligentia privari, aut certe per malitiam deseri, quia velint quae bene conscripta sunt, ad propriam reflectere pravitatem. Nam et homo secundum veritatem dicitur Christus, sed hoc factus est, quod prius non erat, nisi tamen modo Deus: sicut enim Deus increatus est, sic idem ipse homo perfectus est, nullam suspicionem phantasiae prorsus admittens. Et quemadmodum est Patri secundum deitatem consubstantialis, sic idem sanctae Virgini secundum carnem probatur esse consimilis, ubique veritate relucente mysterii, omnique remota penitus falsitate. Si autem Deum virgo non genuit, nec magno censebatur intacta miraculo: multae siquidem et aliae mulieres justos saeculo protulerunt. Nam linguae propheticae, ineffabilitatem hujus sacramenti praecinentes, aiebant: Ecce virgo in utero concipiet, et pariet Filium, et volcabitur nomen ejus Emmanuel. Quod Gabriel interpretatus est dicens, Nobiscum Deus (Isai. VII; Matth. I; Luc. I). Cur propter nascentis inclinationem gloriam parientis attenuant? Sed hoc fortassis opponunt dicentes: Omne quod nascitur generanti simile comprobatur. Si igitur homo est quem genuit, necessarie qui ex ea natus est homo est. Quasi verisimili ratione vos ista depromitis. Sed tunc parem sibi per omnia parturiens edit quando juxta naturam contingit et partus. Naturalis autem parturitionis exordium corruptio est, quia et commixtionem praecedit. Cum autem hujus injuriae nec suspicio est, supra humanum intellectum constat esse miraculum, ubi supra naturam partus est, ibi qui nascitur, Deus est. Confitemur igitur eum et mundum fecisse de nihilo, et legem dedisse, prophetas quoque inspirasse, et novissimis incarnatum esse temporibus, apostolos etiam misisse ad salutem gentium atque populorum. Fugiamus itaque consilia seductionis, fluenta haereticorum dico perniciosa Deoque inimica contagia, Arii vesaniam, qui Trinitatem inseparabilem substantiis dividit; Eunomii audaciam, qui naturam incomprehensibilem intra scientiam humanitatis includit; Manichaei rabiem, qui sequestrat ab essentia Deitatis sanctum Spiritum, et inseparabiliter procedentem. Nec non et hanc nuperrimam novamque blasphemiam quae Judaeorum impietatem multipliciter exsuperare dignoscitur. Illi namque Filium negantes, ramum nituntur a radice convellere. Ii vero huic qui est, alium superinducentes, intemerabilem substantiam tanquam in fetum multiplicem diffamare contendunt. Dicamus ergo cum Paulo (Ephes. II): Christus est pax nostra, qui fecit utraque unum. Judaeum namque et gentilem per baptismum in novum hominem reformavit, conjungens virtute quos conversatio sequestrabat. Idcirco repertores novae impietatis, damnationem quae sibi imminet contremiscant, quando in unam separatam rediere concordiam, et qui univit in duo, quantum ad illos attinet, derivatur. Sed omissa jam prolixitate sermonis, ad compendium recti dogmatis veniam. Si quis vult nosse veraciter quomodo idem ipse sit unus et non solum Filius Abrahae manens, et in novissimis secundum carnem sapientia et aetate proficiens, nam deitas ejus semper id quod perfectum est possidet, interroget Paulum, et ipse pietatis sacramentum protinus intonabit, ostendens quod etiam ex Judaeis ortus secundum carnem Deus sempiternus existat: loquens enim de Hebraeis et rebellem nationem ingratamque collaudans, propter radicem videlicet Abraham, et propter semen Christum, ita pronuntiat: Quorum, inquit (Rom. IX), est adoptio filiorum. Clamat enim in prophetis: Filius meus primogenitus Israel et gloria. Infinitam namque gloriam eis qui probati tunc erant moribus, divina miracula conferebant, et testamenta per quae Abrahae multiplicatio seminis est promissa, et legislatio quae in monte digito Dei conscripta est, et obsequium quo divino cultui serviebant, et promissa quibus vel terra Palaestina vel certe benedicto in semine Abrahae gentibus collata est universis: quorum Patres qui in hac ignorantiae nocte velut luminaria fidei probantur exorti, et ex quibus Christus. Nec in iis stetit beatissimus Paulus. Nec enim ex quo partus de Maria ex eo est Verbi sine initio exstantis essentia. Sed mox intulit secundum carnem, ut manifestationem quae facta est in carne, non illam nativitatem divinam aeternamque significet. Quis igitur esset hic Christus, qui natus est ex Virgine, quem spelunca cepit ut rem nullius pretii, qui in praesepi jacuit, qui secundum carnem temporibus crevit, quique ad inferiora terrae descendens, omnia quae carnis sunt mirabili dignatione sustinuit, ut fidem faceret quia veraciter homo factus est, nec aliter esse praeter eum qui descendit, sed idem qui descendit ipse est qui ascendit: non enim prius ascendit, sed descendit: ut pote qui non ex promotione Deus est, sed propter misericordiam qua indigebamus, homo dignanter effectus est? quis est, a me vel a quolibet alio non requirat, sed ab Apostolo, qui Filium per revelationem dicit Patris, cum dicit (Gal. I): Cum autem placuit ei qui me segregavit de utero matris meae, et vocavit per gratiam suam, ut revelaret Filium suum in me? Hic namque quis est, Jesus Christus veraciter edocebit, exclamans (Rom. IX): Ex quibus Christus secundum carnem, qui est super omnia Deus benedictus in saecula. Haec Pauli verba, quam subreptionem calumniae eorum qui prava diligunt habere permittunt? Dixit enim Christum, ut ostendat quoniam secundum veritatem Deus factus est homo; dixit eum ex Judaeis secundum carnem, ut insinuet quia non ex illo tempore quo est incarnatus, existat; dixit eum qui est, ut eum sine initio declaret; dixit eum super omnia, ut totius creaturae Dominum praedicet; dixit eum Dominum, ne passionibus habituque traducti intemeratam ejus audemus negare substantiam; dixit benedictum, ut adoremus eum tanquam omnipotentem suppliciter, nec ut conservum calumniis appetamus; dixit eum in saecula, ut demonstret ut is qui nos verbo creavit pro sua divinitate, jugi a nobis honore celebretur. Habentes itaque Christum et existentem, et Deum, et benedictum in saecula, veneremur eum ut Dominum, dicentes assertoribus exterorum dogmatum: Si quis spiritum Christi non habet, hic non est ejus (Rom. VIII): nos autem sensum Christi habemus: idcirco et exspectamus adventum gloriae magni Dei et Salvatoris nostri Jesu Christi, qui pie quidem viventibus gloriae reddet coronam; iis autem qui exacerbant eum, audaciae eorum condigna restituet. Haec vestrae charitati dirigimus pro libellis vestris, quos ad nos destinare curastis, asseverantes quosdam pestiferos homines verborum portenta promentes irruisse vestrae provinciae, volentes quibusdam scriptis et oppositionibus falsi nominis scientiae simplicem et infucatam rectae fidei pulchritudinem constantiamque pervertere. Sed ego vos iterum B. Pauli verbis admoneo (Coloss. II, 3): Videte ne quis vos decipiat per philosophiam et inanem fallaciam secundum traditionem hominum vana consultantium, et non secundum Christum. Fundamentum autem aliud sanctae fidei nemo potest ponere praeter id quod positum est, quod est Christus Jesus. State igitur in uno spiritu unanimes, collaborantes fidei Evangelii, et in nullo terreamini ab adversariis (Philip. I), custodientes traditiones quas accepistis, sive a sanctis et beatissimis Patribus, qui apud Nicaeam fidem promulgasse noscuntur, seu a sanctis et venerandis Basilio, Gregorio, ac reliquis eadem sentientibus: quorum nomina in libro vitae scripta sunt. Omnem fraternitatem quae vobiscum in Christo est, ego et qui mecum sunt plurimum salutamus
[ Haec desunt in Graeco. ] Data Constantinopol., consulatu piissimorum Theodosii August. V et Valentiniani IV.