Migne Patrologia Latina Tomus 99pdf
Epistola ad Heistulfum (Paulinus Aquileiensis), J. P. Migne
Incipit epistola Paulini patriarchae Forojuliensis, edita in loco celebri nomen Franconofurt, in synodo magna, contra Felicem haereticum, de Heistulfo, qui uxorem suam occidit causa adulterii propter unius testimonium.
(0181D)Admonere te cum lacrymis et multo gemitu cordis curaveram, fili Heistulfe, si tamen filius dici debeas, qui [sed non fil. dici debet qui, Grat. ] tam (0182D)crudeliter infelix homicidium perpatrasti. Nam occidisti uxorem tuam partem corporis tui legitimo tibi matrimonio sociatam, sine mortis causa, non (0183A)tibi resistentem, non insidiantem quocunque modo vitae tuae. Non invenisti eam cum alio viro nefariam rem facientem, sed incitatus a diabolo, impio inflammatus furore, latrocinii more atrocius eam gladio tuo, crudelior omni bestia, interemisti [atrocior et crudelior o. b. eam. g. t. interemisti. Ex Labb. ]. Et nunc post mortem ejus addis iniquitatem super iniquitatem, filiorum tuorum improbe praedo, qui matri non pepercisti, et ideo filios tuos orphanos esse fecisti, inducere vis super eam mortis causam post mortem per unum homicidam et reprobum testem, cum nec secundum Evangelium, nec ulla divina humanaque lex unius testimonio etiam idonei quempiam condemnat vel justificat [incusare vis mortuam. Haec nec Evang. concedit, (0183B)nec u. d. h. lex ut u. t. etiam idoneo aliquis condemnetur et justificetur. Ibid. ]. Quanto magis per istum flagitiosissimum et tam scelestissimum nec illa debuit viva condemnari, nec tu poteris post ejus mortem excusari: prius causa criminis subtiliter in veritate fuerat investiganda, et tunc, si rea fuisset inventa, secundum legis tramitem, debuit excipere ultionis vindictam. Nam etsi verum, quod absit, fuisset, sicut adulter ille mentitus est, post octo annos poenitentia forsitan peracta dimittere eam per approbatam causam poteras si voluisses: occidere eam tamen nullatenus debuisses. Non enim vult Deus mortem peccatoris, sed ut convertatur ad poenitentiam et vivat. Idcirco placeat tibi concilium nostrum, et fac hoc quod (0183C)tibi melius et levius videri potest, miserere animae tuae, ut non sis tuus tibimetipsi homicida. Quapropter homicida, rogamus te, relinquere hoc malignum saeculum [Duo consilia proponimus tibi: accepta tecum deliberatione duorum, elige magis quod placeat: et miserere animae tuae, et tu hic in isto angusto tempore positus. Ibid. ], quod traxit te ad tam immanissimum peccati facinus. Ingredere in [ in Grat. deest, in] monasterium, humiliare sub manu abbatis, multorum [et multorum, Grat. ] fratrum precibus adjutus. Observa cuncta simplici (0184A)animo quae tibi fuerint [ Ed. Labb. add. ab abbate] imperata, si forte ignoscat infinita Dei bonitas peccatis tuis, et refrigeret animam tuam, priusquam crucieris perpetuis flammis. Hoc tibi levius et melius esse certissime scias [istud consilium ut certissime scias levius et salubrius est, ut sub alterius custodia lugeas deflenda peccata. Ed. Labb. ]. Sin autem poenitentiam publicam in domo tua permanens, vel in hoc mundo vis agere, quod tibi gravius et durius et pejus esse non dubites, ita ut agere debeas te exhortamur. Omnibus diebus quibus vixeris poenitere. Vinum et omnem siceram non bibas. Carnem nullo unquam tempore ullam quamlibet comedas praeter [ Grat., praeterquam] Pascha et diem Natalis Domini. In pane et aqua et sale poenitere (0184B)[ Grat., poenit. age]. In jejuniis, vigiliis et orationibus atque eleemosynis omni tempore persevera. Armis nunquam cingere, nec causa in quolibet loco litigare praesumas. Uxorem nunquam ducere, nec concubinam habere [ Grat., concub. non hab.], nec adulterium committere. In balneo nunquam lavare : in conviviis laetantium nunquam te miscere. In ecclesia segregatus ab aliis Christianis post ostium et postes te similiter reponere. Ingredientium et egredientium te suppliciter orationibus commendare [ Grat., commenda te]. A communione sacri corporis et sanguinis Christi cunctis diebus vitae tuae indignum te existimans abstinere. In ultimo tamen exitus vitae tuae die pro viatico, si merueris ut sit qui tribuat, tantummodo venialiter (0184C)ut accipias tibi concedimus.
Sunt et alia multa quae tibi durius et satis acrius erant juxta tam magnum pondus peccati, infelix, adjicienda: Sed si haec omnia quae supra misericorditer dicta sunt, perfecto corde Domino auxiliante feceris et custodieris; confidimus de immensa 16 Dei clementia remissionem te tuorum habiturum peccatorum et secundum boni justique pastoris imperantis jussionem resolvit te [ Grat., resolvet te] sancta Ecclesia ab hoc vinculo peccati in terris, ut sis per ipsius gratiam, qui eam sanguine suo acquisivit, (0185A)solutus in coelis. Sin autem [ Grat., si autem] aliter feceris, et sanctae matris Ecclesiae tam salubrem admonitionem despexeris, ipse tibi sis judex, et in laqueo diabolico inretitus permanebis. Sanguis [ Grat., et sanguis] tuus super caput tuum. Nos alieni a consortio tuo pro aliorum filiorum Dei salute, ipso opitulante, omni sollicitudine intenti innitimur desudare, et Domini attentius misericordiam quotidie implorare. Qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat Deus in trinitate perfecta, per omnia saecula saeculorum. Amen.
( Quae sequuntur apud Burchardum fusiora sunt ut ibi. LABB.) Secundum autem consilium tale est. Arma depone, et cuncta saecularia negotia dimitte. Carnem et sagimen omnibus diebus vitae tuae non comedas, excepto (0185B)uno die Resurrectionis Domini, et uno die Pentecostes, et uno die Natalis Domini: caeteris temporibus in pane et aqua et interdum leguminibus et oleribus poeniteas in jejuniis, in vigiliis, in orationibus, et in eleemosynis perseveres omnis tempore. Vinum medonem et mellitam cervisiam nunquam bibas nisi in illis praedictis diebus. Uxorem ne ducas, concubinam non habeas, adulterium non facias, absque spe conjugii perpetuo permaneas. Nunquam te laves in (0186A)balneo, equum non ascendas, causam tuam et alterius in conventu fidelium non agas; in conviviis laetantium nunquam sedeas, in ecclesia segregatus ab aliis Christianis post ostium humiliter stes, ingredientium et egredientium orationibus suppliciter te commendes, communione sacri corporis et sanguinis Domini cunctis diebus vitae tuae indignum te existimus: in ultimo termino vitae tuae pro viatico, si observaveris consilium, ut accipias tibi concedimus. Sunt et alia multa duriora, quae tibi juxta pondus tanti facinoris essent adjicienda: sed si haec omnia quae supra misericorditer dicta sunt, perfecto corde Deo auxiliante perfeceris et custodieris, confidimus de immensa Dei clementia remissionem tuorum peccatorum habiturum, et secundum boni justique (0186B)pastoris imperium, resolvat te sancta Ecclesia ab hoc vinculo peccati in terris, ut per ipsius gratiam, qui eam suo sanguine redemit, sis solutus in coelis. Sin autem aliter feceris, et sanctae matris ecclesiae salubre consilium despexeris, ipse tibi sis judex, et in laqueo diaboli, quo irretitus teneris, maneas, sanguisque tuus sit super caput tuum. Nos alieni a consortio tuo: et sub indissolubili anathemate permaneas, donec Deo et sanctae Ecclesiae satisfacias.