Epistola IV (Victor Carthaginensis)

This is the stable version, checked on 19 Augusti 2023. Template changes await review.


 EPUB   MOBI   PDF   RTF   TXT
Epistola IV
Saeculo VIII

editio: Migne
fons: Corpus Corporum


Migne Patrologia Latina Tomus 87


VicCar.EpiIv 87 Victor Carthaginensisfl. 646 Parisiis J. P. Migne 1851 early modern edition, no apparatus this file was encoded in TEI xml for the University of Zurich's Corpus Corporum project (www.mlat.uzh.ch) by Ph. Roelli in 2013 Classical Latin orthography latin

Epistola IV

Domino beatissimo et honorabili sancto fratri, Theodoro papae, Victor.

Vestrae beatissimae paternitatis apud Deum acceptabilia opera, et conversatio gloriosa pene mundo toti sunt manifesta. Praedicationibus igitur apostolicis et doctrinis dum verae fidei cultura universa repleta sit terra, per divinorum tamen eruditionem eloquiorum, vestra instruente admonitione exhortatoria, superaedificatur orthodoxa Christi Ecclesia, apostolica institutione fundata, et a fidelibus Patribus firmissime roborata. Ad quam omnes beatissimi apostoli, pari honoris et potestatis consortio praediti, populorum agmina convertentes, pie et sancte de tenebris ad lumen, de lapsu ad veram fidem, de morte ad vitam homines divinae praedestinationis gratia praescitos, salutaribus praeceptis ac monitis perduxerunt. Quorum sanctorum apostolorum vestra fraternitas honoranda sequens plenius merita, et perfectius implens exempla, Ecclesiam Dei morum probitate et actuum sanctitate condecorat, et fide sacra vel Christianis moribus vigens, quae fieri Deo placita praecepit, studiis pontificalibus indesinenter operatur et perficit, servans legis divinae mandata: Quia non legis auditores justi sunt apud Deum, sicut narrat Apostolus, sed factores legis justificabuntur (Rom. II). In qua lege divina vestra sancta et veneranda sinceritas, sicut scriptum est, meditatur die ac nocte (Psalm. I): quae meditatio non lectione per figuram litterarum tantum conspecta, sed uberante in vobis Christi gratia, in vestra cognoscitur conscientia immobiliter insita, nullatenus de vestro corde recedente lege Christi Dei Domini sacrosancta, sicut in Psalmis dicit propheta: Os justi meditabitur sapientiam, et lingua ejus loquetur judicium (Psalm. XXXVI). Lex Dei ejus in corde ipsius: non atramento, sed Spiritus Dei vivi vestra in arcana conscripta; neque in tabulis lapideis, sed in tabulis cordis carnalibus (II Cor. III), sicut beatissimi apostoli Pauli ad Corinthios missa nos docet epistola. Quibus praemissis, significamus Deo placitae fraternitati vestrae, die decimo septimo Kalendarum Augustarum indictionis quartae, nostram humilitatem divina gratia, suo ut praecepit munere praeveniente, ut vestris sanctis ac Deo dignis precibus, in sancta Carthaginensis civitatis ecclesia pontificalis honoris accepisse consecrationem et stolam. In quo dignitatis fastigio, ut a Deo omnipotente regamur ab altissimo, et a malis actibus liberati, sacerdotale non nomen tantum, sed Christi Domini Dei nostri protegente auxilio, et meritum habeamus, vestris sanctis ac Deo acceptabilibus nos commendantes orationibus, poscimus, quatenus et vestris deprecationibus pro nobis ad Deum effusis muniti, et eruditionibus bonis instructi, digni efficiamur cum omnibus nobis populo Christiano commisso illaesi protegi velamento divino. Ad salutationem ergo vestrae sanctae et honorandae fraternitatis, vice nostra Mellosum humilem vestrum fratrem, nostrum episcopum, et Redemptum diaconum, vel Cresciturum notarium sanctae nostrae sedis, vestros famulos destinavimus, quos postulamus celerius nobis a vestra beatitudine persolvi, quo possint ad proprias ecclesias ante hiemem Deo propitio remeare. Prae omnibus autem fateor, in ipso nostrae provectionis exordio cor nostrum non leviter vulneratum fuisse, ut propheticum illud praeceptum exoptarem, dicens: Quis dabit capiti meo aquam, aut oculis meis fontem lacrymarum, et sedens plorabo die ac nocte? (Jer. IX.) Ecce enim Ecclesiae Dei non leviter perturbantur, Christianissimorum voces ac gemitus episcoporum non supportamus, querentium et clamantium novitates et concinnationum figmenta, a Paulo venerabili consacerdote nostro, ut dicitur, contra fidem veracissimam approbata debere repelli. Nos autem temperamentum causis innectentes, expedire putavimus, praedictorum beatissimorum consacerdotum nostrorum licet justissimos questus aequanimiter supportare, et ad auditus venerandos fraternitatis vestrae hoc ipsum pervigili cura deducere. Inquiunt enim, quaedam vice epigrammatum, chartarum volumina in sacris aedibus apud regiam civitatem nuper esse suspensa, religioni catholicae et ipsi verae fidei ac Patrum traditionibus omnino contraria. Quis enim vecors sacrilega voce audeat praedicare in Domino nostro Jesu Christo aut unam tantummodo voluntatem, aut unam operationem existere, dum manifestissimis Patrum definitionibus liquidius clareat in Domino nostro Jesu Christo duas naturas, et earum duas voluntates, duasque operationes vel proprietates naturales modis omnibus inveniri? Et possumus multiplicibus Patrum documentis nostrae parvitatis intentionem firmare, nisi vestram sanctissimam fraternitatem in omnibus corde ea retinere firmissime teneamus. Ut autem ipsius sedis apostolicae decretis per omnia confirmemur, Leonis beatissimi praedecessoris vestri apostolicae memoriae definitionem inseri pervidimus, et continet (Epist. 10): Agit enim utraque natura cum alterius communione quod proprium est. Nos itaque Patrum in omnibus decreta sequentes, in Christo Domino nostro duas naturas, earumque duas voluntates, duasque operationes firmissime praedicamus, Deum verum atque hominem verum absque delictis humanis veraciter confitemur, repudiantes cunctarum haeresum subsannationes, vanitates et insanias mendaces. Vestrum est itaque, frater sanctissime, canonica discretione solite contrariis catholicae fidei obviare, nec permittere noviter dici quod Patrum venerabilium auctoritas omnino non censuit. Nos enim humiles corde, quae recta sunt adjutore Domino sapientes, uno vinculo charitatis vobiscum sumus constricti, veram fidem ac religionem catholicam in omnibus fortiter defensantes. Studiosius itaque a catholicis improbis posse resistere, imminendum est, ne torpore desidiae oppressi, culpae taciturnitatis teneamur obnoxii, et quasi favorem impendentes judicemur, dum adversa catholicae fidei propulsare negligimus. A beato namque Felice apostolo vestrae sanctitatis praedecessore dictum est: Negligere quippe, cum possis, deturbare perversos, nihil est aliud quam fovere; nec caret scrupulo societatis occultae, qui manifesto facinori desinit obviare. Liquet, doctor sanctissime, venenosa serpentum sine simplicitate astutia, manifesta est dolosa haereticorum fallacia. Quid est enim naturarum in Christo Domino nostro proprietates auferre, nisi earumdem naturarum confusionem inducere? quod catholicae Ecclesiae, id est, statutis quam maxime Patrum sancti Chalcedonensis concilii exstat contrarium, ex quo amplius et fundamentum fidei et perfectio indubitate consistit. Possemus vero etiam eidem fratri et coepiscopo nostro Paulo beatissimo regiae civitatis antistiti similia nostris scriptis dirigere, nisi malorum cognosceremus falsis locutionibus dictum fuisse, nostram quasi Africanam provinciam posse aliqua, quae in vero non consistunt, mala peragere. Sed et hoc nostrae postulationi subjungimus, ut ea quae epistolariter a coepiscopis nostris sancti concilii nostri ad beatissimum Paulum patriarcham scripta sunt, per vestrae beatitudinis responsarios eidem fratri nostro Paulo dirigere jubeatis.

Δεσπότῃ τὰ πάντα μακαρ. καὶ τιμιω άτῳ ἀδελφῷ Θεοδώρῳ ἁγιωτάτῳ πάπᾳ, Βίκτωρ ἐπίσκοπος.

Τῆς ὑμετέρας πατρικῆς ἁγιωσύνης αἴ τε θεάρεστοι πράξεις καὶ ἡ ἔνδοξος ἀναστροφὴ, παντὶ τῷ κόσμῳ σαφῶς πεφανέρωται· καὶ γὰρ ὥσπερ διὰ τῶν ἀποστολικῶν κηρυγμάτων καὶ τῆς ἀληθοῦς αὐτῶν παραδόσεως σύμπασα ἡ γῆ τὸ τῆς πίστεως κατεπλούτησε σέλας, οὕτω καὶ διὰ τῆς ὑμετέρας παρακλητικῆς ἅμα καὶ παιδευτικῆς νουθεσίας τῆς ἐκ τῶν θείων προφερομένης ὑμῖν λογίων ἡ τοῦ Θεοῦ καθολικὴ Ἐκκλησία βεβαίως οἰκοδομεῖται ἡ τοῖς ἀποστολικοῖς ὅροις θεμελιωθεῖσα, καὶ τοῖς πατρικοῖς δόγμασιν ἰσχυρῶς κραταιωθεῖσα, εἰς ἣν ὁμοτίμως οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι κατὰ τῆν ἐν κλήρῳ θείῳ δεδωρημένην αὐτοῖς ἐξουσίαν παρὰ τοῦ Πνεύματος τὰ τῷ Θῷ προεγνωσμένα τε καὶ προωρισμένα πλήθη τῶν λαῶν, εὐσεβῶς καὶ ὁσίως ἐπέστρεψαν, ὥσπερ ἐκ σκότους εἰς φῶς, καὶ ἐκ θανάτου πρὸς ζωὴν, καὶ ἐξ ὀλισθηρὰς ἤτοι πεπλανημένης δόξης εἰς εἰλικρινῆ καὶ ὀρθόδοξον πίστιν, ταῖς σωτηρίοις αὐτῶν προστάξεσί τε καὶ παραινέσεσιν. Ὧν κατ' ἴχνος ἡ ὑμετέρα βαίνουσα θεοτίμητος ἀδελφότης, καὶ τὸ τῆς αὐτῶν ἀρετῆς ἀξίωμα τελείως μεταδιώκουσα, ταῖς ἀπαραλλάκτοις τῶν κατορθωμάτων αὐτῶν ἐκπληρώσεσι τὴν ἁγίαν τωῦ Θεοῦ Ἐκκλησίαν κατακοσμεῖ, τῇ τῶν δοκιμωτάτων αὐτῆς ἐπιβολῇ καὶ τῇ ἁγιότητι τῆς οἰκείας ἀναστροφῆς· ἐπειδὴ πράξεσιν ὁσίαις ἡ εὐσεβὴς ἡμῶν ἐπισφραγίζεσθαι πέφυκε πίστις. Ὅθεν τὰ εὐάρεστα τῷ Θεῷ καὶ φίλα ταῖς ἱερατικαῖς αὐτῆς ἀπαύστως ἐνεργοῦσα κινήσεσι, φύλαξ τῶν τοῦ θείου νόμου καθέστηκεν ἐνταλμάτων, πεπεισμένη σαφῶς, ὡς οὐχ' οἱ ἀκροαταὶ τοῦ νόμου δίκαιοι παρὰ τῷ Θεῷ, ἀλλ' οἱ ποιηταὶ τοῦ νόμου δικαιωθήσονται, κατὰ τὸν θείον ἀπόστολον. Ἐν ᾧ νόμῳ τὴν μελέτην ἔχει νυκτὸς καὶ ἡμέρας, κατὰ τὸ γεγραμμένον, ἡ ὑμετέρα θεοτίμητος καὶ ἁγία μακαριότης, οὐκ ἐν ψιλῇ τῇ μνήμῃ τυπουμένων ἐκ τῆς ἀναγνώσεως, ἀλλ' ἐν καθαρᾷ τῇ συνειδήσει κρατυνομένην διὰ τῆς χάριτος, καὶ οὕτω βεβαίως καὶ ἀμετακινήτως ἐγκάρδιον ἔχει τὸν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ νόμον, ὥστε τὸ ψαλμικὸν ἐφ' ὑμῖν ἐκπληροῦσθαι ῥητὸν, τὸ φάσκον· Τὸ στόμα μου λαλήσει σοφίαν, καὶ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου σύνεσιν. Ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ αὐτοῦ ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ, οὐ μέλανι γεγραμμένος, ἀλλὰ πνεύματι Θεοῦ ζῶντος, μυστικῶς ἐσφραγισμένος, οὐ γὰρ ἐν πλαξὶ λιθίναις, ἀλλ' ἐν πλαξὶ καρδίας σαρκίνης, ὥς φησι Κορινθίοις γράφων ὁ ἅγιος Παῦλος. Τούτων οὕτως ἐχόντων, σημαίνομεν τῇ θεαρέστῳ μακαριότητι ώς τῇ ἑπτακαιδεκάτῃ τοῦ Αὐγούστου μηνὸς τῆς ἐνισταμένης τετάρτης ἐπινεμήσεως, τῆς ἐκ Θεοῦ προκαταλαβούσης ἐπικουρίας, διὰ τῶν ἁγίων καὶ θεοδιδάκτων ὑμῶν προσευχῶν, τὴν ἐμὴν ἐλαχιστίαν εἰς ἀρχιερατικὴν ἀξίαν τῆσδε τῆς Καρθαγενησίων πόλεως χάριτι θείᾳ προήγαγον. Ἡς τὸ μέγεθος ἀνεγκλήτως ἡμᾶς διανύσαι, τὸν πανάγαθον ἱκετεύσατε Κύριον· ὡς ἂν, αὐτοῦ διακυβερνῶντος ἡμᾶς, τῶν [Supple κακῶν] ἐλευθερωθείημεν πράξεων· πρὸς τὸ μὴ ὄνομα μόνον, ἀλλὰ καὶ τὸ ἔργον τῆς ἱερωσύνης κατέχομεν, ἐξ αὐτοῦ σκεπαζόμενοι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, παρά τινων [Lege παρατιθεμένων] ἡμᾶς αὐτῷ τῶν ἁγίων καὶ θεοπειθῶν ὑμῶν προσευχῶν, ἵνα ταύταις ὀχυρωθέντες καὶ ταῖς χρησταῖς νουθεσίαις ὑμῶν στηριχθέντες ἀξιωθῶμεν σὺν παντὶ τῷ πιστευθέντι ἡμῖν Χριστιανικωτάτῳ λαῷ, τῇ σκέπῃ τῆς χάριτος, ἀβλαβεῖς φυλαχθῆναι μέχρι τέλους. Ἐκ προσώπου δὲ τῆς ἡμῶν μετριότητος εἰς προσκύνησιν τῆς ὑμετέρας σεβασμίας, καὶ ἁγιωτάτης ἀδελφότητος, ἐξεπέμψαμεν Μέλλωσον τὸν πρόσφυγα ἡμῶν, ἀδελφὸν δὲ, καὶ συνεπίσκοπον ἡμῶν, καὶ Ῥεδέμπτον τὸν διάκονον, καὶ Κρισκεντοῦρον τὸν νοτάριον τοῦ καθ' ἡμᾶς ἁγίου θρόνου, τοὺς οἰκέτας ὑμῶν, οὓς τὴν ταχίστην πρὸ χειμῶνος ἐπανελθεῖν πρὸς ἡμᾶς ἀπολυομένους ἐκ τῆς ὑμετέρας μακαριότητος παρακαλοῦμεν ἀποκαθισταμένους ταῖς αὐτῶν Ἐκκλησίαις. Ἐκεῖνο δὲ διαγγέλλω πρὸ πάντων, ὡς ἐν αὐτῇ τῇ ἀρχῇ τῆς ἡμῶν χειροτονίας, ἐθραύσθησαν οὐ μετρίως ἡμῶν αἱ καρδίαι, ὥστε καὶ τὸ προφητικὸν ἐπᾴδειν ῥητόν· « Τίς δώσει τῇ κεφαλῇ μου ὕδωρ, καὶ τοῖς ὀθαλμοῖς μου πηγὰς δακρύων, καὶ καθήσομαι, καὶ κλαύσομαι νυκτὸς καὶ ἡμέρας; » Ἰδοὺ γὰρ αἱ Ἐκκλησίαι τοῦ Θεοῦ μεγάλως συνταράσσονται, ὥστε μήτε φέρειν ἡμᾶς δύνασθαι τὰς τῶν Χριστιανικῶν λαῶν οἰμωγὰς καὶ τοὺς στεναγμοὺς πάντων τῶν ἐπισκόπων, ἐγκαλοῦντων καὶ καταβοώντων, διά τε τὰς καινοτομίας, καὶ τῶν τεχνασμάτων τὰ πλάσματα, τὰ παρὰ Παύλου, καθώς φασι, τοῦ θεοφιλοῦς ἡμῶν συλλειτουργοῦ κυρωθέντα κατὰ τῆς ἀληθοῦς ἡμῶν πίστεως. Δέον αὐτὸν ὑπῆρχε ταῦτα διώσασθαι καὶ ἀποβαλεῖν, ἀλλὰ μὴ μέχρι τοῦ νῦν ἐκδικεῖν. Ἡμεῖς δὲ τοῖς πράγμασι τὴν προσήκουσαν ἐπιτιθέντες διάκρισιν, συμφέρον ἡγησάμεθα δικαίας οὔσας, πρώτως μὲν ὑπενεγκεῖν, τὰς τῶν ἁγιωτάτων ἡμῶν συλλειτουργῶν αἰτίας ἀνακομίσαι ταύτας ἐν ἀγρύπνῳ φροντίδι πρὸς τὰς σεβασμίους τῆς ὑμετέρας ἀδελφότητος ἀκοάς. Λέγουσι γὰρ ὡς ἔναγχος ἐν Κωνσταντινουπόλει χάρται τινὲς ἐπιγραμμάτων δίκην ἐν τοῖς τῆς ἐκκλησίας ἱεροῖς προπύλοις ἀνετέθησαν τῇ τε ὀρθοδόξῳ πίστει, καὶ τῇ εὐσεβεῖ τῶν πατρῶν διδασκαλίᾳ παντελῶς ἀντικείμενοι. Τίς γὰρ ἄφρων οὕτως ἐστὶ καὶ ἀνόητος, ὥστε τολμῆσαι κηρύττειν ἱεροστύλῳ φωνῇ, μίαν θέλησιν, ἢ μίαν ἐνέργειαν ὑπάρχειν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ; Καίτοι τῶν πατρίκῶν ὅρων τηλαυγῶς ἡμῖν καὶ ἐκδήλως παραδηλούντων, δύο τοῦ αὐτοῦ καὶ ἑνὸς Κυρίου ἡμῶν καὶ Θεοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τὰς φύσεις ὑπάρχειν, καὶ δύο θελήσεις, καὶ δύο ἐνεργείας, καὶ ἰδιότητας φυσικὰς, ὅπερ πολυτρόπως ἐξ αὐτῶν τῶν ἁγιῶν πατρῶν ἀποδεῖξαι δυνάμεθα κατὰ τὴν ἡμετέραν δύναμιν, καὶ τὸν ἀληθῆ περὶ τούτου βεβαιώσασθαι λόγον, εἰ μὴ ὅτι σαφῶς πεπείσμεθα ταῦτα τῇ καρδίᾳ κραταιῶς ἐν πᾶσι κατέχειν καὶ παριστᾷν τὴν ὑμετέραν ἀδελφικὴν ἁγιωσύνην. Ὅθεν καὶ ἡμεῖς τοῖς τοῦ καθ' ὑμᾶς ἀποστολικοῦ θρόνου ψηφίσμασι τὸν ὑμέτερον ὀχυροῦντες λόγον, Λέοντος τοῦ ἐν μακαρίᾳ τῇ μνήμῃ προηγησαμένου ὑμᾶς τῷ ἡμετέρῳ γράμματι τὸν ὅρον συνεμβαλεῖν ἐσπουδάσαμεν, ἔχοντα οὕτως· Ἐνεργεῖ ἑκατέρᾳ μορφῇ μετὰ τῆς θατέρου κοινωνίας τοῦτο ὅπερ ἴδιον ἔσχησεν. Ἡμεῖς μὲν οὖν τὰ τῶν ἁγίων θεσπίσματα μεταδιώκοντες, δύο φύσεις, ὡς εἴρηται, καὶ δύο θελήματα, καὶ δύο ἐνεργείας αὐτοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ βεβαίως κηρύττοντες ὁμολογοῦμεν αὐτὸν Θεὸν ἀληθινὸν, καὶ ἄνθρωπον ἀληθινὸν χωρὶς ἁμαρτίας, ἀποβαλλόμενοι πάσης αἱρέσεως τοὺς μυκτηρισμοὺς καὶ τὰ ψεύδη, τάς τε ματαιότητας καὶ τὰς ἀφροσύνας. Ὑμέτερον δέ ἐστιν, ἁγιώτατε ἀδελφὲ, κρίσει κανονικῇ συνήθως ἀντικαθίστασθαι τοῖς ἀντικειμένοις τῇ καθολικῇ Ἐκκλησίᾳ, καὶ μὴ συγχωρεῖν ὅλως νέον τι λέγεσθαι κατὰ τῆς ἀληθείας, μήτε μὲν ὁμολογεῖσθαί τι καθάπαξ ὅπερ οὐχ ὥρισεν ἡ ἁγία τῶν ἐγκρίτων πατρῶν παράδοσις. Ἡμεῖς γὰρ οἱ ἐλάχιστοι τοῦ Κυρίου διακυβερνῶντος τὰ ὀρθὰ φρονοῦντες ἑνὶ τῷ ἀγάπης δεσμῷ μεθ' ὑμῶν συνεσφίγμεθα, τὴν ἀμώμητον πίστιν, ἤγουν τὴν ὀρθόδοξον ὁμολογίαν ὶσχυρῶς ἐν πᾶσι διεκδικοῦντες. Δέον οὖν ἐστιν ἐπιμελέστερον τοὺς ὀρθοδόξους, ἀδοκίμοις ἀντικαθίστασθαι, καὶ μηδαμῶς ἠρεμεῖν. Ἵνα μὴ τῇ ναρκώσει τῆς ἀμελείας συνενεχθέντες, τῷ τῆς σιωπῆς παραπέσωμεν παραπτώματι, καὶ εὔνοιαν ὥσπερ τινὰ κριθῶμεν ἐπιδεικνύμενοι πρὸς τὰ τῇ καθολικῇ Ἐκκλησίᾳ ἐναντιούμενα, διαναβαλλόμενοι ταῦτα κατακρίνειν καὶ ἐξωθεῖν. Εἴρηται γὰρ σοφῶς τῷ προηγησαμένῳ τὴν ὑμετέραν ἀποστολικὴν ἁγιωσύνην Φίληκι τῷ ἀποστολικῷ πάπᾳ, ὅτι τὸ ἀμελῆσαι τὸν τέως δυνάμενον συνταράξαι τοὺς διεστραμμένους, οὐδὲν ἕτερόν ἐστιν, εἰ μὴ περιποιήσασθαι τὴν τούτων ἀσέβειαν· οὐ γὰρ ἐστέρηται τῆς πρὸς αὐτοὺς κεκρυμμένης ἐγκλήσεώς τε καὶ ἑταιρίας, ὁ περιστελλόμενος τῷ φανερῷ τούτων ἀντιπίπτειν μολύσματι. Καὶ μάλιστα προδήλου τυγχάνοντος, ἁγιώτατε δέσποτα, καὶ τῆς οἱασοῦν ἑρμηνείας χωρὶς τῆς τῶν ἰοβόλων ὄφεων πανουργίας, ἤγουν τῆς τῶν αἱρετικῶν κακουργίας. Ὡς τῇ ἀναιρέσει τῶν Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ φυσικῶν ἰδιωμάτων, αὐτὰς ἐκεῖνοι τὰς τοῦ Χριστοῦ φύσεις συγχέουσιν, ὅπερ ἐναντίον ὑπάρχει σαφῶς τῷ ὅρῳ τῶν ἐν Καλκηδόνι συνειλεγμένων πατρῶν, ἐν ᾧ τῆς πίστεως ἡμῶν ἐντελῶς ἐστιν ὁ θεμέλιος, καὶ οὐ τοῖς Ῥωμαίοις μόνον, ἀλλὰ καὶ πάσῃ τοῦ Θεοῦ καθολικῇ καὶ ἀποστολικῇ Ἐκκλησίᾳ. Διὸ τούτου χάριν ἐμέλλομεν καὶ αὐτῷ τῷ ἀδελφῷ καὶ συλλειτουργῷ ἡμῶν Παύλῳ τῷ ἁγιωτάτῳ ἐπισκόπῳ Κωνσταντινουπόλεως τὰ αὐτὰ γράψαι καὶ ὑπονοῆσαι δεόντως αὐτὸν, ἀλλ' ἐκώλυσεν ἡμᾶς τὸ μαθεῖν, ὥσπερ οἱ κακοί τινες ἄνδρες ψευδηγορίας τινὰς ἐκεῖσε κατὰ τῆς ἡμετέρας τῶν Ἄφρων χώρας ἀνήνεγκαν. Ὅθεν δυσωποῦμεν ἵνα τὰ πρὸς τὸν Παῦλον τὸν ἁγιώτατον πατιάρρχην ἐκ τῶν ἐνθάδε ἐπισκόπων ἡμῶν γραφέντα συνοδικῶς διὰ τῶν τῆς ὑμετέρας μακαριότητος ἀποκρισιαρίων ἐκπεμφθῆναι τῷ αὐτῷ ἀδελφῷ ἡμῶν Παύλῳ κελεύσητε. Ἐῤῥωμένον καὶ μεμνημένον ἡμῶν χαρίσηταί σε ἡμῖν, δέσποτα, ὁ παντοδύναμος Θεὸς, ἁγιώτατε ἀδελφέ.