<poem>
ÆS[1] triste ingeminat cedentis signa diei,
Mugit tardigradum per loca sola pecus;
Tecta petens, mundo tenebrisque mihique relicto,
Sollicitum fessus carpit arator iter;
Deficiens oculis regio se subtrahit: æthram 5
Augustus late, mutus et horror habet.
Solum raucisonis melolonthe[2] se rotat alis,
Et mulcet clausas semisopitus oves
Tinnitus longe; solum illa ex turre corymbis
Vestita, ad lunam secum habitans queritur 10
Secretos bubo deserta in sede recessus
Turbari inviso, regna vetusta, pede.
Illis sub scabris ulmis, taxique sub umbra,
Pulvis ubi molles tollitur in cumulos,
Rurigenæ, quicumque sua, clauduntur in arcta 15
Sopiti cella tempus in omne Patres.
Non Vox thuriferæ Auroræ spirantis in aura,
Non quæ de culmis trinsat hirundo casæ,
Non galli clangor, non jam resonabile cornu
Eriget ex humili pectora strata toro. 20
Non illis focus ardent, non sedula sero
Uxor adibit opus, nee patris ad reditum
Accurrent balbi nati, nee basia circum
Genua adrepentes invidiosa petent.
Illis sæpe seges cessit ub falce resecta, 25
Sæpe illis duro gleba refracta, solo est.
Ut læti junctis petierunt arva juvencis!
Ut gemuit validis ictibus omne nemus!
Non almi Ambitio spernat benefacta laboris,
Gaudia & ilia domus, fataque tecta situ: 30
Non dedignanti subridens audiat aure
Fastus simplicium parvula gesta virum.
Splendorem generis, prælustria Nomina, Opesque,
Quidquid et ipse Decor, Divitiæque ferunt
Occupat atra æque non evitabilis Hora, 35
Gloriaque in tumulum dirigit alta vias.
At Tu ne vitio Gens verte superba, quod illis
Mnemosyne in bustum nulla tropæa levet
Sub Iongis alis, crustati et fornice templi,
Laudis ubi resonis intonat aura modis . 40
An primas animam in sedes revocare fugacem
Artifices urnæ, saxave viva queant?
An tacitos cineres Honor excitet ore, placensve
Blandities gelida Mortis in aure sonet ?
Fors Cor neglectus premit angulus ille repostum, 45
Quod plenum ætheriis ignibus intus erat,
Fors Dextram imperi data sceptra tenere valentem,
Aut vivas œstro sollicitare fides.
Ast ampla his nunquam Doctrina Volumina lapsi.
Ditata exuviis Temporis explicuit 50
Frigida Paupertas rabiem compressit, et acrem
Cursum Animæ inducto strinxit acuta gelu.
Sic tegitur late radianti luce serena
Oceani cæcis plurima gemma vadis,
Invisusque rubet flos plurimus, atque profuso 55
Desertas redolens implet odore plagas.
Rusticus Hampdenus[3] fors hic, quem pectore vidit
Se contra intrepido stare Tyrannus agri,
Miltonusve[4] jacet mutus sine nomine, puras
Aut Cromuel[5] gaudens cædis habere manus. 60
Patribus eloquio captis indicere plausus, ,
Nil pœnæ, exitii nil timuisse minas,
Spargere ridentem fœcundo munere terram,
Atque sua in populi cernere picta oculis
Sors Acta hos vetuit: nec jam crescentia solum 65
Germina Virtutum, sed Vitia omne genus
Repressit simul, ad solium ne in sanguine narent,
Ne miserum objicerent pectora clausa malis,
Neve graves simulans tegeret Mens conscia motus,
Ingenuo extinctus vel Pudor ore foret, 70
Vel thura ad flammas Musarum accensa sonarent
Luxus & Fastus accumulata focis.
Hi, stulti abjecto procul a certamine Vulgi,
Haud unquam votis edidicere suis
Errare, egelida fed Vitæ in valle reducti, 75
Et soli tacita semper iere via.
Ossibus hisce tamen monumenta caduca tuendis
Addita, & abnormi carmina sculpta manu
Suspiri unius, quicumque accesserit isthuc,
Munere donari prætereunte rogant; 80
Nominaque, atque Anni, quos Musa inscripsit agrestis,
Pro Fama, & Numeris sunt, Elegia, tuis,
Et lecta e Sacris sententia plurima Chartis
Circumfusa, docet rustica corda Mori.
Nam muti Oblivi quis præda futurus, ab illo 85
Optato cessit, quo viget, estque, Bono,
Et læti liquit tepefactas Luminis oras,
Nec retro ardentes flexit amans oculos ?
Dulce super pectus jam jam exhalanda quiescit
Vis Animæ, atque pias lumina lacrimulas 90
Claudenda exposcunt: Naturæ clamat ab ipso
Vox tumulo, & vivax Flamma tenet cineres.
At de Te, Vates[6], qui nunc ingloria vita
Functorum memori carmine Facta colis,
Huc aliquis solo meditandi ductus amore, 95
Et tibi persimilis si tua Fata roget,
Fors illi canus tum pastor dicet: „in ipso
Vidimus Hunc albi limine sæpe Die
Verrentem celeri pede rores, Solis ut orti
Obvius exciperet, qua patet ora, jubar. 100
Illo nutantis fagi sub tegmine, cujus
Radicum ingenium tortile ludit humi,
Projectus medio, lentusque jacebat in æstu,
Spectabatque caput lene fluentis aquæ.
Juxta illum errabat lucum spernente renidens 105
Nunc ore, & tenui murmure vana crepans,
Nunc languens, mæstusque, et pallidus, ut miser, amens,
Et qui transverso pressus amore jacet.
Una Dies venit; solito nec Colle, nec ipsum
Vidi ego dilectos Arboris ante pedes: 110
Altera succeffit; nec fontis Lympha, nec ipsum
Amplius illa placens Ora, Nemusve dedit:
Proxima cum luxit, meritæ mæsto ordine Pompæ
Elatum sacra vidimus ire Via.
Accede, et legito (legere est tibi copia) Carmen, 115
Sub spino veteri quod rude marmor habet:
Hic Forti ignotus Juvenis, Famæque, reclivem
Cervicem Terræ detinet in gremio:
Non humili Doctrina loco pulcherrima natum
Sprevit, Tristities composuitque suum. 120
carga olli Bonitas sincero in pectore; at inde
Æque ille a Cælo præmia larga tulit:
Ærumnæ (hoc habuit) lacrimam dedit ille; Sodalem
Illi (hoc optat) Numen habere dedit.
Ne merita ulterius quras cognoscere, parva 125
Neu Vitia horrenda e Sede vocare velis.
In spe cucncta illic pariter trepidante quiescunt,
Illius inque Sinu stant Patris, atque Dei. <poem>
- ↑ Ad cujus certos tinnitus Wilhelmus Rex, occupata Anglia, extingui ubique ignem, et nocturna lumina jussit.
- ↑ Genus scarabæi flavi, μελολόνθη apud Aristophanem in Nub. Metri autem gratia η longum in e breve convertitur.
- ↑ Patriæ Libertatis acerrimus vindex regnante Carolo I
- ↑ Poeta insignis, et auctor Poematis Paradisi amissi.
- ↑ Cromuelm Tyrannum Angliæ referens non crudelitate, sed virtute
- ↑ Loquitur Auctor de seipso sub persona Pastoris