Diplomata et epistolae (Robertus Metensis)

 EPUB   MOBI   PDF   RTF   TXT
Diplomata et epistolae
saeculo X

editio: J. P. Migne
fons: Corpus Corporum

Migne Patrologia Latina Tomus 132



Diplomata et epistolae

Diplomata et epistolae (Robertus Metensis), J. P. Migne 132.0536B

I. DIPLOMATA.(Histoire de Metz, tom. II, prouves.)

I. PRIVILEGIUM QUO ROBERTUS CONFIRMAT COMMUTATIONEM INTER LODOINUM GORZIENSIS MONASTERII ABBATEM ET VUERDINGUM PRESBYTERUM. 132.0529B|

Ordo rationis jure expostulat ut, quoties mundanarum rerum probabilis commutatio certum obtinere nititur tramitem, adhibita inviolabilis charitatis exhibitione, illud quod invicem largiflua charitas impertiri non abnuit scriptis omnimodis roboretur. Unde et quod prudentissima sanxit antiquitas, nec minus fragilioris aevi posteritas hoc idem inconvulsa apicum adnotatione firmare satagit quatenus rationabiliter collata nulla postmodum possint rerum varietate turbari. Quamobrem placuit atque convenit inter Lodovinum abbatem, ac fratres ex congregatione Gorziensis monasterii sancti Petri, seu sancti 132.0529C| Gorgonii et quemdam presbyterum, ex congregatione Metensis ecclesiae sancti Stephani vel sancti Pauli, nomine Vuerdingum ut, per consensum et licentiam domni Roberti, sanctae Metensis Ecclesiae venerabilis archiepiscopi, quasdam res, pro ambarum partium opportunitate inter se commutare deberent; quod ita et fecerunt. Dedit igitur memoratus Lodovinus abbas, ac fratres praedicti monasterii jam fato Vuerdingo de rebus sanctorum apostolorum Petri et Pauli, almique Gorgonii, in pago et comitatu Metense, in villa quae dicitur Arx, hoc est, de manso petiam unam habentem in longum perticas VII, in latum in una fronte perticas IV et pedes XII. Item in ipsa fine, de vinea, petias III; quarum una quae est juxta praescriptum mansum, habet in longum, perticas 132.0529D| VI et pedes IV in latum, in una fronte, perticas II et pedes X, in alia fronte perticas III et pedes V; alia vinea habet in longitudine perticas X, in latitudine, in ambabus frontibus perticas II; tertia vinea habet in longum, per unum latus, perticas X, per aliud latus perticas XI, in ambabus frontibus perticas VII et dimidium. In summitate ipsius vineae, in parte unius frontis, de terra inculta perticam I. Item 132.0530B| in ipsa fine, de terra aratoria petiam I habentem in longitudine perticas IX, in latitudine autem perticas VI; in ambabus frontibus pedes XII: intra has praedictas mensuras, per omnia totum ad integrum. Econtra vero reddidit Vuerdingus presbyter, de rebus proprietatis suae, ad partem ecclesiae beatorum apostolorum Petri et Pauli almique Gorgonii, Lodovino abbati, ac fratribus praedicti monasterii, in pago Scarponense, in Alnaldivilla, vineam unam, habentem in longitudine, per unum latus perticas XI et dimidium, per aliud latus perticas XV, in latitudine vero, in una fronte, perticas VIII et pedes VI. Item in ipsa fine de terra arabili petias II, quarum una habet, in longitudine, perticas XXXII, in latitudine, in una fronte, perticas II et pedes XI, in alia vero fronte perticas II et pedes VIII. Altera vero petia 132.0530C| terrae habet in longum perticas XV, in latum in una fronte perticas IV et pedes XIII, in alia fronte perticas V et pedes XIV; intra has praedictas mensuras per omnia totum ad integrum. Ea vero ratione ut a die praesenti in futuro quidquid pars juste et rationabiliter alteri consulit parti jure haereditario succedat, et de collatis unaquaeque pars quidquid facere decreverit, videlicet, habendi, tenendi, vendendi, commutandi, in omnibus libero potiatur arbitrio. Et, ut haec commutatio omni tempore firma et stabilis permaneat, manu propria illam roboravimus, stipulatione subnixa. Actum in Gorziae monasterio publice anno ab Incarnatione Domini 884. Indictione XI, epacta XX concurrente III.

Robertus, sanctae Metensis Ecclesiae humilis archiepiscopus 132.0530D| subscripsit. Lodovinus abbas subscripsit. Optatus decanus subscripsit. Seguinus subscripsit. Gonbertus primicerius subscripsit. Badicho abbas subscripsit. Moyses, Hildebrandus, Scranto, Odelricus, Farnulfus, Godefridus, Ereugus, Soypertus, Sarouvardus, Harno, Gislebertus, Teudo, Vuichadus, Anuclius, Barnerus, Audinus, Segoldo, Rogembaldus. 132.0531A| Albricus, Genoz, Ernoldus, Sugerus, Odelricus, Aldricus, Lambertus, Evrardus, Homedeus, Hildoinus, Hominus, Betto, Radouardus, Gisaldus, Attogius, Vuandelmarus, Uncrinus, Ricuvoldus, Rotgerus, Goderonnus. Ego Vuichardus, acsi indignus sacerdos et monachus, hanc commutationem scripsi et subscripsi.

II. PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO SANCTI ARNULPHI.

In nomine Domini Dei aeterni et Salvatoris nostri Jesu Christi. Radbertus, humilis sanctae Metensis Ecclesiae episcopus. Si circa loca Deo dicata pastoris cura magna debet invigilare solertia ne caulae Dominici gregis illi collatae paternarum legum detrimentum patiantur, nihilominus erga sibi subditos, et spirituali simul et corporali insudare 132.0531B| oportet negotio, ne Deo militantibus ulla dominari videantur inopia. Ergo noverit omnium sanctae Dei Ecclesiae fidelium, praesentium videlicet et futurorum industria, qualiter canonici beatissimi Arnulphi confessoris Christi in suburbio Metensi, degentes Domini senioris nostri serenissimi imperatoris Caroli adierunt clementiam, praecepta prae manibus deferentes regalia quibus ea quae ad victum et substantiam eorum pertinebant erant corroborata, et arbitrio antecessorum nostrorum pontificum fore ut sublata. Cujus rei causam, ob amorem Dei et fratrum proclamationem, pietatis studio, gloriosus Caesar libenter excepit, et in notitia suorum procerum detulit; nobis etiam, majestatis suae jussione praecepit ad praefatum restituere coenobium, et 132.0531C| quod pater suus, quondam domnus Ludovicus rex, ad stipendia fratrum inibi Deo militantium, pro remedio animae contulit, per omnia restaurari jussit. Nos etiam, juxta imperialis dignitatis praeceptum, necnon et antiquam patris sui domini Ludovici regis privilegium, auctoritate pontificatus nostri, ad praefatum restituimus coenobium, et ad substantiam fratrum ibi degentium, quidquid et ad nostrum indominicatum per nostros seu fideles fuerat distributum; videlicet ecclesiam in honore sancti Martini in villa Rumiliaco sitam, cum omnibus suis appendiciis, et villam Navis ad Winuticum, sicut in praecepto regio continetur, cum decimatione et integritate totius abbatiae. Quia ergo et regiae 132.0531D| potestatis praeceptum penes se habere noscuntur, salubre nobis visum est, nostrae etiam auctoritatis ut habeant exemplar. Ideoque praesentem testamenti paginam scribi jussimus, et manu propria subterfirmavimus et manibus canonicorum simul et nobilium laicorum roborari fecimus. R. Metensis Ecclesiae indignus episcopus subscripsit. Guntbertus primicerius et archidiaconus. Adalinuda abba et archidiaconus. Herigaudus abba. Heininardus abba. Cudofridus abba. Meinardus presbyter. Gundelaio presbyter. Garemannus presbyter. Otcarius presbyter. Ratramnus presbyter. Verdinajus presbyter. Donatus presbyter. Baldingus diaconus. Adelgarius diaconus. Andreas diaconus. Remigius diaconus. Rotlandus diaconus. Ermenaldus 132.0532A| diaconus. Viduicus diaconus. Adelardus subdiaconus. Hugo subdiaconus. Tetboldus subdiaconus. Framarus subdiaconus. Tedricus subdiaconus. Ibinus subdiaconus. Gerboldus subdiaconus. Odacher. Hunargus, Winardus, Regimboldus. Albricus. Magimfridus. Liederus. Queldo. Acdricus. Manno. Adoardus. Amalricus. Guntbertus. Gundicho. Waltarius. Erpaldus. Alfarous. Alevingus. Ado. Turingus. Gauzraldus. Ego Rubtlandus, cancellarius atque notarius, scripsi et subscripsi.

III. PRIVILEGIUM AD AEDIFICATIONEM ECCLESIAE DODONIS CURTIS.

In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Robertus sanctae Metensis Ecclesiae humilis episcopus. Notum 132.0532B| sit cunctis sanctae Dei Ecclesiae fidelibus, tum praesentibus quam et futuris, qualiter quidam vir nobilis, Bivinus nomine, nostram expetit benevolentiam quatenus per nostram licentiam ei in villa, quae dicitur Dodonis Curtis, quoddam liceret construere oratorium, quia, ob difficultatem prolixi itineris quod est inter dictam villam et Berulfivillam, quae est super rivulum Senode, ubi decimae erant ex praescripta villa subjectae, ei suisque taedium erat ire, et ipse ex suo ad illud dotalitium dare; nos quoque super hoc Ludovini abbatis qui his temporibus abbatiam Gorziensem tenebat, cui ipsa ecclesia quae est in Berulfivilla habetur subjecta, discutientes voluntatem, quia suus erat consobrinus, libenter consentiit, ita videlicet ut ipsa capellula, 132.0532C| cum suo dotalitio, hoc est manso I cum jornalibus X in Belciardi curte cum jacentibus, et decimis matri ecclesiae quae est in praefata Berulfivilla, omni tempore fuisset subjecta. Nos siquidem utriusque consentientes voluntati, ut postmodum haec res inconvulsa maneret et stabilis, hoc memoriae scriptum facere jussimus, et factum manu propria monogramma nostri nominis illud signavimus, stipulatione subnixa. Actum Metis publice, anno ab Incarnatione Domini 886, indictione IV concurrente V, epacta XII, anno vero III, regnante Carolo rege, feliciter. Robertus, sanctae Metensis Ecclesiae humilis episcopus subscripsit. Gambertus. primicerius. Lanfridus, abbas. S. Everi abbatis. S. Notingi 132.0532D| abbatis. S. Maintardi decani. S. Geremanni cantoris. S. Vuilerdingi praepositi. S. Ermenaldi presbyteri. S. Segoldi comitis. S. Amalrici. S. Ramfridi. S. Fulcherii. S. Lodovini. S. Bolonis. S. Eilulfi. S. Lafridi. S. Leoderii. Ego Adelgarius ad vicem Haldini abbatis scripsi.

IV. PRIVILEGIUM PRO QUODAM WUILERMO. Concedit usumfructum aliquot bonorum quibus antea monasterium Gorziense donaverat.

In nomine Domini. Robertus, sanctae Metensis Ecclesiae humilis archiepiscopus. Notum sit omnibus fidelibus sanctae Dei Ecclesiae, tam praesentibus quam et futuris, qualiter Willermus quidam dedit nobis, ad partem ecclesiae sancti Petri seu sancti Gorgonii 132.0533A| Gorziensis monasterii, quasdam res suae proprietatis, hoc est in pago Scarponense in Alnaldovilla, vineas duas ubi possunt colligi de vino modii XXX, et in alio loco, in eodem pago, in Adsaloni manso nuncupato loco, mansos et sortes VIII, prata vero ad colligendum fenum karratas LXXXVII, de silva ad saginandum porcos CCCL, et mancipia octo, quorum haec sunt nomina: Lampertus, Adhelradus, Ansaldus, Aginaldus, Agnitrudis, Amalrada, Eugenia, Leudrada. Postea vero sua fuit petitio, et nostra decrevit voluntas, ut ei et conjugi ipsius, nomine Datae, et filii eorum Achildi, tam ipsas res quas dedit quam et alias, de ratione sancti Petri et sancti Gorgonii, videlicet in pago Virdunensi, in villa quae dicitur 132.0533B| Gouderlisia, ecclesiam unam in honore sancti Martini, ad quam aspicit mansus et sors I, et in ipsa villa mansos et sortes alias XIII, et de terris arabilibus indominicatis ad seminandum inter utrasque sationes, modios CC, de pratis vero ad colligendum fenum carratas CXCVII, silvam ad saginandum porcos D, et mancipia XII, Audalfum scilicet, et Rambertum, Hormarum et Bernerum, Tangelrudum et Teutardum, Rodrudum, Adholsirmam, Wiredum et Hairedum, Rothoidam et Achildem, beneficiare deberemus, quod ita fecimus, ea vero ratione ut, quandiu ipsas res omnes more precario, per beneficium nostrum successorumque nostrorum, sub usu fructuario, quieto ordine valeant habere et excolere, ac fructus terrae recipere, et nullam habeant 132.0533C| potestatem quidquid exinde minuendi aut alienandi, 132.0534A| sed quidquid ibidem addere, augmentare vel ameliorare potuerint, perficere studeant, et censum proinde annis singulis in festivitate sancti Gorgonii, quae est V Idus Septembris, in argento videlicet solidos II ad partem sancti Petri persolvere non omittant; nam et si de ipso censu tardi aut negligentes apparuerint, cum legis sanctione illum restituant, sed ipsam precariam non perdant. Post decessum quoque illorum, quando quidem Deus voluerit, ipsas res omnes, datae et acceptae, amelioratae, cum omni superposito, absque ullius contradictione, vel judicis assignatione, ad partem memorati altaris sancti Petri vel sancti Gorgonii omnimodis revertantur. Actum in Gorzia publice. Anno ab Incarnatione 132.0534B| Domini 903, indictione VII, epacta XX, concurrente V, anno III regni Ludovici filii Arnulphi regis. Robertus sanctae Metensis Ecclesiae episcopus, subscripsit. + Rodolphus abbas, Seguinus decanus, Furnulfus, Soiperus, Farvavardus, Erengus, Harno, Gislebertas, Teudo, Ancedolius, Agredus, Barnerus, Segerannus, Audinus, Adelmadus, Ardovucus, Johannes, Becio, Astagius, Gisaldus, Vuandelmarus, Teudaldus, Godderannus, Amincus, Agilus, Angelradus, Erloinus, Adelbertus, Giroardus, Girardus, Aginardus, Adovardus, Segeboldus, Rudricus, Anoualdus, Barnerus, Heldouvardus, item Girardus, Rotcherus, Aribardus, Britius, Rotlandus, Ragembertus, Giroinus, Ysembardus. Ego Seguinus, acsi indignus monachus hanc precariam scripsi.

II. EPISTOLAE.(Apud Goldast., Rerum Alamann. Script., tom. II.) 132.0533|

I. 132.0533C| Parentibus suis A. agnus ablactatus pium balatum.

Nuperrime a vobis sanus abiens adhuc me valere 132.0533D| profiteor. Peto ergo ut promissio vestra de remunerandis sudoribus magistrorum meorum ad effectum veniat. Mihi etiam veluti peregre constituto omnium indigno necessaria, quae locuti estis impendite.

II. R. Coelesti rore imbuto T. quidquid boni potest.

Ex quo subditionis jugum adductus sum, educastis me absque omni remuneratione amicorum meorum non minori dilectione quam si ex vestro progenitus essem corpore. Quia enim in Evangelio scriptum est, operarium dignum esse mercede sua, proposui ire ad sorores meas in insulam quae vocatur Lindouva. Ibi arbitror me accepturum esse aliquod 132.0534C| munusculum, quo possim vestram venerari faciem.

III. R. Spiritali cibo saturato certitudinem famulaminis.

132.0534D| Pietati vestrae dolores nuditatis meae erubescerem dicere, si miseriam quam patior nesciret. Ea ratione coactus imploro miserationem vestram, mihi praestari licentiam exire ad matrem meam, quae, ut spero, non dedignabitur mihi subvenire in necessariis rebus.

IV. Parentibus suis H. coronatus habitu clericatus fidelem in Christo orationem.

Optimum invenisti consilium me transmittendo in monasterium S. Galli ad disciplinae et doctrinae aedificationem. Ibi me illa duo invenisse abundanter confiteor. Haec est autem postulatio mea, mihi velocius ex vestra largitate transmitti tertium miserationis 132.0535A| vestrae munusculum, id est duas camisias, et lineam tunicam, quibus incedere possim cum consodalibus meis honorifice, non cum dedecore nuditatis.

V. Domno R. T. ultimus vester amicus, fidelia orationis et famulatus.

Dum occurrit animo quanta a vobis dilectione et beneficiis dignor, magnus pudor est, nihil congrui forsan posse rependere. Sed rogo ne ideo vos pigeat ceptorum, quia nobis deest copia redhibitionum. Nam perpetem restituet vicem, qui neminem praemii patietur extorrem. Quod autem de docendo puero per nostrum Vodalricum demandastis, licet ipsa vox et memoria jam senescentem fugiat Moerim, libentissime 132.0535B| gratia vestri nostram impendimus operam. Valete. Ne obliviscantur me sacratissimae orationes vestrae.

VI. H. Charissimae nepti Ruodep. plurimam salutem, servitutem et orationem.

Mitto tibi, dilectissima, duos homines, et rogo ut tu his tertium de tuis addas, ut eo ducente et te auxiliante saltum circumeant, ut aliquod vasculum inveniant et meis usibus deferant. Memento igitur fidei et servitutis, et hanc mecum fac misericordiam, ut eos ibi adjuves, et ad me redeuntibus tuum adjutorium impendas.

Vale, charissima.

VII. 132.0535C| P. Dilecto suo salutem et profectum in doctrina.

Verba quae ad me misisti, ut tibi exponam, in Theodisiam linguam transtuli. Sic enim sonare debent.

Quia virtus constillationis in ictu pungentis est. Vuándo des kestirnis chràft fergât unde vir loúfit in sô langero viriste sô man stupf ketûon màg.

Informis materia. Taz chît, skâffelôsa zimber. Intemperies. Intrerteda.

Fides est sperandarum substantia rerum, argumentum non apparentium. Taz chît, kúishéit tére nôh urôugôn.

Quem Deus diligit, hunc exaudit. Cui Deus placabilis, huic exorabilis. Temo die héiligen hólt sint, dér mág hórsko gebeton.

132.0535D| In humilitate judicium ejus sublatum est. Táz in nióman ze réthe ne liêz táz wárt ze léibe úmbosîna deúmuôti.

In Pascha annotino. Id est Paschali festo prioris anni, id est, tér férnerigo oster tâg.

Ypapanti. Id est conventus omnium aetatum.

Nomen, namo. Pronomen, fure doz nomen. Verbum, Vuôrt. Adverbium, zuoze démo verbo. Participium, teilnémunga. Conjunctio, geuugeda. Praepositio, fúrezeda. Interjectio undérvuerf.

Nomini quot accidunt? Vui mánegiu vólgent temo nomini? VI. Quae? Qualitas. Te wilichi. Que? 132.0536A| Subauditur, ubizêigin sî, alde gemeîne ter substantiae, alde des accidentis. Comparatio. De widermezùngà. Cujus? Tis comparativi, àlde dis superlativi zûo demo positivo. Genus. Tiz chûme. Cujus? Sîn alde. . . . . . . . . .

VIII. Quaeris a me quid sit Pascha annotinum? Est conventinus compatrinorum admissus ejusmodi per omnes octavas sabbati sancti, id est baptismi per annum, et per ordinem cujuscunque, cum caeteris convivium. Quod vidimus, hoc testamur. Presbyter symbolum super infantem dicit, et mensae participat aquam sapientiae. . . . . . . . .

IX. Domino et abbati nostro Purkhardo, nos fratres 132.0536B| vestri discipuli debitas orationes.

Diplomata et epistolae Diplomata et epistolae (Robertus Metensis), J. P. Migne 132.0536B I. DIPLOMATA.(Histoire de Metz, tom. II, prouves.)

I. PRIVILEGIUM QUO ROBERTUS CONFIRMAT COMMUTATIONEM INTER LODOINUM GORZIENSIS MONASTERII ABBATEM ET VUERDINGUM PRESBYTERUM. 132.0529B| Ordo rationis jure expostulat ut, quoties mundanarum rerum probabilis commutatio certum obtinere nititur tramitem, adhibita inviolabilis charitatis exhibitione, illud quod invicem largiflua charitas impertiri non abnuit scriptis omnimodis roboretur. Unde et quod prudentissima sanxit antiquitas, nec minus fragilioris aevi posteritas hoc idem inconvulsa apicum adnotatione firmare satagit quatenus rationabiliter collata nulla postmodum possint rerum varietate turbari. Quamobrem placuit atque convenit inter Lodovinum abbatem, ac fratres ex congregatione Gorziensis monasterii sancti Petri, seu sancti 132.0529C| Gorgonii et quemdam presbyterum, ex congregatione Metensis ecclesiae sancti Stephani vel sancti Pauli, nomine Vuerdingum ut, per consensum et licentiam domni Roberti, sanctae Metensis Ecclesiae venerabilis archiepiscopi, quasdam res, pro ambarum partium opportunitate inter se commutare deberent; quod ita et fecerunt. Dedit igitur memoratus Lodovinus abbas, ac fratres praedicti monasterii jam fato Vuerdingo de rebus sanctorum apostolorum Petri et Pauli, almique Gorgonii, in pago et comitatu Metense, in villa quae dicitur Arx, hoc est, de manso petiam unam habentem in longum perticas VII, in latum in una fronte perticas IV et pedes XII. Item in ipsa fine, de vinea, petias III; quarum una quae est juxta praescriptum mansum, habet in longum, perticas 132.0529D| VI et pedes IV in latum, in una fronte, perticas II et pedes X, in alia fronte perticas III et pedes V; alia vinea habet in longitudine perticas X, in latitudine, in ambabus frontibus perticas II; tertia vinea habet in longum, per unum latus, perticas X, per aliud latus perticas XI, in ambabus frontibus perticas VII et dimidium. In summitate ipsius vineae, in parte unius frontis, de terra inculta perticam I. Item 132.0530B| in ipsa fine, de terra aratoria petiam I habentem in longitudine perticas IX, in latitudine autem perticas VI; in ambabus frontibus pedes XII: intra has praedictas mensuras, per omnia totum ad integrum. Econtra vero reddidit Vuerdingus presbyter, de rebus proprietatis suae, ad partem ecclesiae beatorum apostolorum Petri et Pauli almique Gorgonii, Lodovino abbati, ac fratribus praedicti monasterii, in pago Scarponense, in Alnaldivilla, vineam unam, habentem in longitudine, per unum latus perticas XI et dimidium, per aliud latus perticas XV, in latitudine vero, in una fronte, perticas VIII et pedes VI. Item in ipsa fine de terra arabili petias II, quarum una habet, in longitudine, perticas XXXII, in latitudine, in una fronte, perticas II et pedes XI, in alia vero fronte perticas II et pedes VIII. Altera vero petia 132.0530C| terrae habet in longum perticas XV, in latum in una fronte perticas IV et pedes XIII, in alia fronte perticas V et pedes XIV; intra has praedictas mensuras per omnia totum ad integrum. Ea vero ratione ut a die praesenti in futuro quidquid pars juste et rationabiliter alteri consulit parti jure haereditario succedat, et de collatis unaquaeque pars quidquid facere decreverit, videlicet, habendi, tenendi, vendendi, commutandi, in omnibus libero potiatur arbitrio. Et, ut haec commutatio omni tempore firma et stabilis permaneat, manu propria illam roboravimus, stipulatione subnixa. Actum in Gorziae monasterio publice anno ab Incarnatione Domini 884. Indictione XI, epacta XX concurrente III.

Robertus, sanctae Metensis Ecclesiae humilis archiepiscopus 132.0530D| subscripsit. Lodovinus abbas subscripsit. Optatus decanus subscripsit. Seguinus subscripsit. Gonbertus primicerius subscripsit. Badicho abbas subscripsit. Moyses, Hildebrandus, Scranto, Odelricus, Farnulfus, Godefridus, Ereugus, Soypertus, Sarouvardus, Harno, Gislebertus, Teudo, Vuichadus, Anuclius, Barnerus, Audinus, Segoldo, Rogembaldus. 132.0531A| Albricus, Genoz, Ernoldus, Sugerus, Odelricus, Aldricus, Lambertus, Evrardus, Homedeus, Hildoinus, Hominus, Betto, Radouardus, Gisaldus, Attogius, Vuandelmarus, Uncrinus, Ricuvoldus, Rotgerus, Goderonnus. Ego Vuichardus, acsi indignus sacerdos et monachus, hanc commutationem scripsi et subscripsi.

II. PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO SANCTI ARNULPHI.

In nomine Domini Dei aeterni et Salvatoris nostri Jesu Christi. Radbertus, humilis sanctae Metensis Ecclesiae episcopus. Si circa loca Deo dicata pastoris cura magna debet invigilare solertia ne caulae Dominici gregis illi collatae paternarum legum detrimentum patiantur, nihilominus erga sibi subditos, et spirituali simul et corporali insudare 132.0531B| oportet negotio, ne Deo militantibus ulla dominari videantur inopia. Ergo noverit omnium sanctae Dei Ecclesiae fidelium, praesentium videlicet et futurorum industria, qualiter canonici beatissimi Arnulphi confessoris Christi in suburbio Metensi, degentes Domini senioris nostri serenissimi imperatoris Caroli adierunt clementiam, praecepta prae manibus deferentes regalia quibus ea quae ad victum et substantiam eorum pertinebant erant corroborata, et arbitrio antecessorum nostrorum pontificum fore ut sublata. Cujus rei causam, ob amorem Dei et fratrum proclamationem, pietatis studio, gloriosus Caesar libenter excepit, et in notitia suorum procerum detulit; nobis etiam, majestatis suae jussione praecepit ad praefatum restituere coenobium, et 132.0531C| quod pater suus, quondam domnus Ludovicus rex, ad stipendia fratrum inibi Deo militantium, pro remedio animae contulit, per omnia restaurari jussit. Nos etiam, juxta imperialis dignitatis praeceptum, necnon et antiquam patris sui domini Ludovici regis privilegium, auctoritate pontificatus nostri, ad praefatum restituimus coenobium, et ad substantiam fratrum ibi degentium, quidquid et ad nostrum indominicatum per nostros seu fideles fuerat distributum; videlicet ecclesiam in honore sancti Martini in villa Rumiliaco sitam, cum omnibus suis appendiciis, et villam Navis ad Winuticum, sicut in praecepto regio continetur, cum decimatione et integritate totius abbatiae. Quia ergo et regiae 132.0531D| potestatis praeceptum penes se habere noscuntur, salubre nobis visum est, nostrae etiam auctoritatis ut habeant exemplar. Ideoque praesentem testamenti paginam scribi jussimus, et manu propria subterfirmavimus et manibus canonicorum simul et nobilium laicorum roborari fecimus. R. Metensis Ecclesiae indignus episcopus subscripsit. Guntbertus primicerius et archidiaconus. Adalinuda abba et archidiaconus. Herigaudus abba. Heininardus abba. Cudofridus abba. Meinardus presbyter. Gundelaio presbyter. Garemannus presbyter. Otcarius presbyter. Ratramnus presbyter. Verdinajus presbyter. Donatus presbyter. Baldingus diaconus. Adelgarius diaconus. Andreas diaconus. Remigius diaconus. Rotlandus diaconus. Ermenaldus 132.0532A| diaconus. Viduicus diaconus. Adelardus subdiaconus. Hugo subdiaconus. Tetboldus subdiaconus. Framarus subdiaconus. Tedricus subdiaconus. Ibinus subdiaconus. Gerboldus subdiaconus. Odacher. Hunargus, Winardus, Regimboldus. Albricus. Magimfridus. Liederus. Queldo. Acdricus. Manno. Adoardus. Amalricus. Guntbertus. Gundicho. Waltarius. Erpaldus. Alfarous. Alevingus. Ado. Turingus. Gauzraldus. Ego Rubtlandus, cancellarius atque notarius, scripsi et subscripsi.

III. PRIVILEGIUM AD AEDIFICATIONEM ECCLESIAE DODONIS CURTIS.

In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Robertus sanctae Metensis Ecclesiae humilis episcopus. Notum 132.0532B| sit cunctis sanctae Dei Ecclesiae fidelibus, tum praesentibus quam et futuris, qualiter quidam vir nobilis, Bivinus nomine, nostram expetit benevolentiam quatenus per nostram licentiam ei in villa, quae dicitur Dodonis Curtis, quoddam liceret construere oratorium, quia, ob difficultatem prolixi itineris quod est inter dictam villam et Berulfivillam, quae est super rivulum Senode, ubi decimae erant ex praescripta villa subjectae, ei suisque taedium erat ire, et ipse ex suo ad illud dotalitium dare; nos quoque super hoc Ludovini abbatis qui his temporibus abbatiam Gorziensem tenebat, cui ipsa ecclesia quae est in Berulfivilla habetur subjecta, discutientes voluntatem, quia suus erat consobrinus, libenter consentiit, ita videlicet ut ipsa capellula, 132.0532C| cum suo dotalitio, hoc est manso I cum jornalibus X in Belciardi curte cum jacentibus, et decimis matri ecclesiae quae est in praefata Berulfivilla, omni tempore fuisset subjecta. Nos siquidem utriusque consentientes voluntati, ut postmodum haec res inconvulsa maneret et stabilis, hoc memoriae scriptum facere jussimus, et factum manu propria monogramma nostri nominis illud signavimus, stipulatione subnixa. Actum Metis publice, anno ab Incarnatione Domini 886, indictione IV concurrente V, epacta XII, anno vero III, regnante Carolo rege, feliciter. Robertus, sanctae Metensis Ecclesiae humilis episcopus subscripsit. Gambertus. primicerius. Lanfridus, abbas. S. Everi abbatis. S. Notingi 132.0532D| abbatis. S. Maintardi decani. S. Geremanni cantoris. S. Vuilerdingi praepositi. S. Ermenaldi presbyteri. S. Segoldi comitis. S. Amalrici. S. Ramfridi. S. Fulcherii. S. Lodovini. S. Bolonis. S. Eilulfi. S. Lafridi. S. Leoderii. Ego Adelgarius ad vicem Haldini abbatis scripsi.

IV. PRIVILEGIUM PRO QUODAM WUILERMO. Concedit usumfructum aliquot bonorum quibus antea monasterium Gorziense donaverat.

In nomine Domini. Robertus, sanctae Metensis Ecclesiae humilis archiepiscopus. Notum sit omnibus fidelibus sanctae Dei Ecclesiae, tam praesentibus quam et futuris, qualiter Willermus quidam dedit nobis, ad partem ecclesiae sancti Petri seu sancti Gorgonii 132.0533A| Gorziensis monasterii, quasdam res suae proprietatis, hoc est in pago Scarponense in Alnaldovilla, vineas duas ubi possunt colligi de vino modii XXX, et in alio loco, in eodem pago, in Adsaloni manso nuncupato loco, mansos et sortes VIII, prata vero ad colligendum fenum karratas LXXXVII, de silva ad saginandum porcos CCCL, et mancipia octo, quorum haec sunt nomina: Lampertus, Adhelradus, Ansaldus, Aginaldus, Agnitrudis, Amalrada, Eugenia, Leudrada. Postea vero sua fuit petitio, et nostra decrevit voluntas, ut ei et conjugi ipsius, nomine Datae, et filii eorum Achildi, tam ipsas res quas dedit quam et alias, de ratione sancti Petri et sancti Gorgonii, videlicet in pago Virdunensi, in villa quae dicitur 132.0533B| Gouderlisia, ecclesiam unam in honore sancti Martini, ad quam aspicit mansus et sors I, et in ipsa villa mansos et sortes alias XIII, et de terris arabilibus indominicatis ad seminandum inter utrasque sationes, modios CC, de pratis vero ad colligendum fenum carratas CXCVII, silvam ad saginandum porcos D, et mancipia XII, Audalfum scilicet, et Rambertum, Hormarum et Bernerum, Tangelrudum et Teutardum, Rodrudum, Adholsirmam, Wiredum et Hairedum, Rothoidam et Achildem, beneficiare deberemus, quod ita fecimus, ea vero ratione ut, quandiu ipsas res omnes more precario, per beneficium nostrum successorumque nostrorum, sub usu fructuario, quieto ordine valeant habere et excolere, ac fructus terrae recipere, et nullam habeant 132.0533C| potestatem quidquid exinde minuendi aut alienandi, 132.0534A| sed quidquid ibidem addere, augmentare vel ameliorare potuerint, perficere studeant, et censum proinde annis singulis in festivitate sancti Gorgonii, quae est V Idus Septembris, in argento videlicet solidos II ad partem sancti Petri persolvere non omittant; nam et si de ipso censu tardi aut negligentes apparuerint, cum legis sanctione illum restituant, sed ipsam precariam non perdant. Post decessum quoque illorum, quando quidem Deus voluerit, ipsas res omnes, datae et acceptae, amelioratae, cum omni superposito, absque ullius contradictione, vel judicis assignatione, ad partem memorati altaris sancti Petri vel sancti Gorgonii omnimodis revertantur. Actum in Gorzia publice. Anno ab Incarnatione 132.0534B| Domini 903, indictione VII, epacta XX, concurrente V, anno III regni Ludovici filii Arnulphi regis. Robertus sanctae Metensis Ecclesiae episcopus, subscripsit. + Rodolphus abbas, Seguinus decanus, Furnulfus, Soiperus, Farvavardus, Erengus, Harno, Gislebertas, Teudo, Ancedolius, Agredus, Barnerus, Segerannus, Audinus, Adelmadus, Ardovucus, Johannes, Becio, Astagius, Gisaldus, Vuandelmarus, Teudaldus, Godderannus, Amincus, Agilus, Angelradus, Erloinus, Adelbertus, Giroardus, Girardus, Aginardus, Adovardus, Segeboldus, Rudricus, Anoualdus, Barnerus, Heldouvardus, item Girardus, Rotcherus, Aribardus, Britius, Rotlandus, Ragembertus, Giroinus, Ysembardus. Ego Seguinus, acsi indignus monachus hanc precariam scripsi.

II. EPISTOLAE.(Apud Goldast., Rerum Alamann. Script., tom. II.) 132.0533|

I. 132.0533C| Parentibus suis A. agnus ablactatus pium balatum.

Nuperrime a vobis sanus abiens adhuc me valere 132.0533D| profiteor. Peto ergo ut promissio vestra de remunerandis sudoribus magistrorum meorum ad effectum veniat. Mihi etiam veluti peregre constituto omnium indigno necessaria, quae locuti estis impendite.

II.

R. Coelesti rore imbuto T. quidquid boni potest.

Ex quo subditionis jugum adductus sum, educastis me absque omni remuneratione amicorum meorum non minori dilectione quam si ex vestro progenitus essem corpore. Quia enim in Evangelio scriptum est, operarium dignum esse mercede sua, proposui ire ad sorores meas in insulam quae vocatur Lindouva. Ibi arbitror me accepturum esse aliquod 132.0534C| munusculum, quo possim vestram venerari faciem.

III.

R. Spiritali cibo saturato certitudinem famulaminis.

132.0534D| Pietati vestrae dolores nuditatis meae erubescerem dicere, si miseriam quam patior nesciret. Ea ratione coactus imploro miserationem vestram, mihi praestari licentiam exire ad matrem meam, quae, ut spero, non dedignabitur mihi subvenire in necessariis rebus.

IV.

Parentibus suis H. coronatus habitu clericatus fidelem in Christo orationem.

Optimum invenisti consilium me transmittendo in monasterium S. Galli ad disciplinae et doctrinae aedificationem. Ibi me illa duo invenisse abundanter confiteor. Haec est autem postulatio mea, mihi velocius ex vestra largitate transmitti tertium miserationis 132.0535A| vestrae munusculum, id est duas camisias, et lineam tunicam, quibus incedere possim cum consodalibus meis honorifice, non cum dedecore nuditatis.

V.

Domno R. T. ultimus vester amicus, fidelia orationis et famulatus.

Dum occurrit animo quanta a vobis dilectione et beneficiis dignor, magnus pudor est, nihil congrui forsan posse rependere. Sed rogo ne ideo vos pigeat ceptorum, quia nobis deest copia redhibitionum. Nam perpetem restituet vicem, qui neminem praemii patietur extorrem. Quod autem de docendo puero per nostrum Vodalricum demandastis, licet ipsa vox et memoria jam senescentem fugiat Moerim, libentissime 132.0535B| gratia vestri nostram impendimus operam. Valete. Ne obliviscantur me sacratissimae orationes vestrae.

VI.

H. Charissimae nepti Ruodep. plurimam salutem, servitutem et orationem.

Mitto tibi, dilectissima, duos homines, et rogo ut tu his tertium de tuis addas, ut eo ducente et te auxiliante saltum circumeant, ut aliquod vasculum inveniant et meis usibus deferant. Memento igitur fidei et servitutis, et hanc mecum fac misericordiam, ut eos ibi adjuves, et ad me redeuntibus tuum adjutorium impendas.

Vale, charissima.

VII.

132.0535C| P. Dilecto suo salutem et profectum in doctrina.

Verba quae ad me misisti, ut tibi exponam, in Theodisiam linguam transtuli. Sic enim sonare debent.

Quia virtus constillationis in ictu pungentis est. Vuándo des kestirnis chràft fergât unde vir loúfit in sô langero viriste sô man stupf ketûon màg.

Informis materia. Taz chît, skâffelôsa zimber. Intemperies. Intrerteda.

Fides est sperandarum substantia rerum, argumentum non apparentium. Taz chît, kúishéit tére nôh urôugôn.

Quem Deus diligit, hunc exaudit. Cui Deus placabilis, huic exorabilis. Temo die héiligen hólt sint, dér mág hórsko gebeton.

132.0535D| In humilitate judicium ejus sublatum est. Táz in nióman ze réthe ne liêz táz wárt ze léibe úmbosîna deúmuôti.

In Pascha annotino. Id est Paschali festo prioris anni, id est, tér férnerigo oster tâg.

Ypapanti. Id est conventus omnium aetatum.

Nomen, namo. Pronomen, fure doz nomen. Verbum, Vuôrt. Adverbium, zuoze démo verbo. Participium, teilnémunga. Conjunctio, geuugeda. Praepositio, fúrezeda. Interjectio undérvuerf.

Nomini quot accidunt? Vui mánegiu vólgent temo nomini? VI. Quae? Qualitas. Te wilichi. Que? 132.0536A| Subauditur, ubizêigin sî, alde gemeîne ter substantiae, alde des accidentis. Comparatio. De widermezùngà. Cujus? Tis comparativi, àlde dis superlativi zûo demo positivo. Genus. Tiz chûme. Cujus? Sîn alde. . . . . . . . . .

VIII.

Quaeris a me quid sit Pascha annotinum? Est conventinus compatrinorum admissus ejusmodi per omnes octavas sabbati sancti, id est baptismi per annum, et per ordinem cujuscunque, cum caeteris convivium. Quod vidimus, hoc testamur. Presbyter symbolum super infantem dicit, et mensae participat aquam sapientiae. . . . . . . . .

IX.

Domino et abbati nostro Purkhardo, nos fratres 132.0536B| vestri discipuli debitas orationes.

De his quae erga vos sunt, laetificasti nos scripto, quia gratia Dei recte aguntur. Contigit etiam vestris orationibus apud nos, quod ad communiorem laetitiam pertinet, de ecclesiastico censu, qui furto raptus est, partem nos non minimam recepisse, et ipsum furem captum in vinculis nos tenere. Est enim servus Kerotti de Pettenhusen filii Alberici, et nomen ejus Gunzo, et nomen patris ejus Richolf, qui nunc in comitatu militantis sui Domini est. Reddidit ergo coronam, et auream capsulam absque operculo, et aureae crucis quasi tertiam partem. Majoris quoque capsae quaedam fragmenta, quamvis de gemmis paucae admodum redditae sunt. Spes autem de residuis manet, quia venundata 132.0536C| sunt in manum cujusdam mercatoris de Buchouva, qui Pero dicitur, et quondam ibi monetarius erat, multa quoque in manus Constantiensium mercatorum, quorum nomina sunt Eccho, Chomuli, Vuoveli, Albeli, Engezo, Tegenhart. Deus vero quemdam extraneum hominem ad nos mittere dignatus est, qui occulte sibi pactum fieri petiit de pretio duarum librarum pro delatura, ut haec patefaceret. Ipse vero accepto pacto sine mora fratrem Annonem ad Constantiam duxit, ubi particulas auri fabrefactas, quas cognovit, a Tegenhardo fecit praesentari sibi. Sed ille a Perone de Puochouva se emisse eos testatus est. Inde frater idem ad Peronem veniens per Hugonem vestrum militem furem sibi in domo sua latitantem monstrari fecit; qui statim 132.0536D| captus sub terra occultatum thesaurum, quantum sibi remansit, reddidit. Nunc vobis agendum est cum rege, ut advocati utriusque ecclesiae tantae rei exactores fiant, et in suum locum restituant. Nec illud minus intimandum est vobis, quia longe minora et pauciora sunt, quam putastis, quae a vestris ministralibus in usum nostrum exhiberi jussistis, et quanta grassatur in nostra terra boum omniumque pecudum mortalitas, ut rex per nos reditum ceperit decernere ipsi habeatis de hac, quasi Aegypti plaga, suggerere. Qui est autem altissimus vobis Domino nostro prospera cuncta concedat. De his quae erga vos sunt, laetificasti nos scripto, quia gratia Dei recte aguntur. Contigit etiam vestris orationibus apud nos, quod ad communiorem laetitiam pertinet, de ecclesiastico censu, qui furto raptus est, partem nos non minimam recepisse, et ipsum furem captum in vinculis nos tenere. Est enim servus Kerotti de Pettenhusen filii Alberici, et nomen ejus Gunzo, et nomen patris ejus Richolf, qui nunc in comitatu militantis sui Domini est. Reddidit ergo coronam, et auream capsulam absque operculo, et aureae crucis quasi tertiam partem. Majoris quoque capsae quaedam fragmenta, quamvis de gemmis paucae admodum redditae sunt. Spes autem de residuis manet, quia venundata 132.0536C| sunt in manum cujusdam mercatoris de Buchouva, qui Pero dicitur, et quondam ibi monetarius erat, multa quoque in manus Constantiensium mercatorum, quorum nomina sunt Eccho, Chomuli, Vuoveli, Albeli, Engezo, Tegenhart. Deus vero quemdam extraneum hominem ad nos mittere dignatus est, qui occulte sibi pactum fieri petiit de pretio duarum librarum pro delatura, ut haec patefaceret. Ipse vero accepto pacto sine mora fratrem Annonem ad Constantiam duxit, ubi particulas auri fabrefactas, quas cognovit, a Tegenhardo fecit praesentari sibi. Sed ille a Perone de Puochouva se emisse eos testatus est. Inde frater idem ad Peronem veniens per Hugonem vestrum militem furem sibi in domo sua latitantem monstrari fecit; qui statim 132.0536D| captus sub terra occultatum thesaurum, quantum sibi remansit, reddidit. Nunc vobis agendum est cum rege, ut advocati utriusque ecclesiae tantae rei exactores fiant, et in suum locum restituant. Nec illud minus intimandum est vobis, quia longe minora et pauciora sunt, quam putastis, quae a vestris ministralibus in usum nostrum exhiberi jussistis, et quanta grassatur in nostra terra boum omniumque pecudum mortalitas, ut rex per nos reditum ceperit decernere ipsi habeatis de hac, quasi Aegypti plaga, suggerere. Qui est autem altissimus vobis Domino nostro prospera cuncta concedat.