Migne Patrologia Latina Tomus 62
PeDiAuV.DeInEtG 62 Petrus diaconus; Auctores varii Parisiis J. P. Migne 1848 early modern edition, no apparatus this file was encoded in TEI xml for the University of Zurich's Corpus Corporum project (www.mlat.uzh.ch) by Ph. Roelli in 2013 Classical Latin orthography latin
De incarnatione et gratia
Dominis sanctissimis et cum omni veneratione nominandis Datiano, Fortunato, Albano, Orontio, Boeto, Fulgentio, Januario et caeteris episcopis, et in Christi confessione decoratis, exigui Petrus diaconus, Joannes, Leontius, alius Joannes, et caeteri fratres in causa fidei Romam directi.
CAPUT PRIMUM. Consensus Ecclesiarum in fide, confirmatio fidelium. Utile et pernecessarium, sanctisque Dei Ecclesiis specialiter credimus profuturum, ea quae de Incarnatione et dispensatione divina nobiscum universae sanctae Orientalium Ecclesiae contra haereticos defendunt (qui pravis et iniquis argumentis antiquam Ecclesiae fidem inquietare non cessant) sanctitati vestrae suggerere, atque de his consensum vestrae beatitudinis suppliciter promereri. Quia in nullo sanctam gloriosamque confessionem vestram credimus dissentire, praesertim cum uno ubique spiritu sanctam Dei Ecclesiam vegetari minime dubitemus. Non enim parva, imo potius magna laetitia universi replebuntur Orientales, si sanctitatem vestram suis, imo magis catholicis, noverint in omnibus consentire dogmatibus. Unde suppliciter petimus et obsecramus beatitudinem vestram, quatenus diligenti examinatione, ea quae inferius continentur discutientes (ut decet verissimos et intrepidos Christi praedicatores) scriptis sententiam vestram nobis patefacere jubeatis: ut si, Deo praestante, catholicae fidei conveniens et apostolicis traditionibus nostra apud vos (sicut non diffidimus) fuerit expositio comprobata, perfacile tantorum virorum probatissimorumque sacerdotum auctoritate muniti, iniqua loquentium ora obstruere valeamus, et in fide sanctorum Patrum perseverantes, Deo qui vos sanctimonii sui confessione glorificavit, gratias referamus, domini sanctissimi et Deo dignissimi. Nunc ea quae sequuntur petimus exploretis.
CAPUT II. In Christo duae naturae, sine confusione, in unam personam unitae. Igitur juxta sanctorum Patrum traditionem, Dominum nostrum Jesum Christum in duabus naturis unitis et inconfusis, id est divinitatis et humanitatis in una persona, sive subsistentia confitemur. Nec illis acquiescentes qui unam Dei Verbi naturam incarnatam praedicantes, venerabilis Chalcedonensis concilii fidem refugiunt, nec illos admittentes, qu duas naturas dolose pronuntiantes, unam Dei Verbi naturam incarnatam minime confitentur, aestimantes hoc duarum naturarum professioni contrarium: quasi aliquid aliud quam duas naturas ineffabiliter unitas, una Dei Verbi natura incarnata significet; beato Cyrillo Alexandrinae civitatis antistite in secunda epistola ad Successum episcopum Diocesariae ita scribente: « Si enim unam naturam dicentes Dei Verbi, tacuissemus non inferentes incarnatam, sed velut abjicientes dispensationem; erat illis forsitan non improbabilis sermo, simulantibus interrogare, ubi est in humanitate perfectio? aut quomodo substantia nostra subsistit? Quoniam vero et perfectio quae in humanitate est, et essentiae nostrae manifestatio illata est, per id quod dictum est incarnata, jam desinant arundineam virgam sibimet supponentes. »
CAPUT III. Beata Virgo proprie Dei mater. Beatam vero virginem Mariam non propter dignitatem hominis illius qui ex ipsa natus est (quem gratia et non natura Deum quidam impie praedicare non metuunt), sed proprie et secundum veritatem credimus Θεοτόκον, id est Dei genitricem, eo quod peperit vere et proprie Deum Verbum incarnatum, et hominem factum, atque essentialiter sive naturaliter carni unitum. Propterea etiam essentialem, sive naturalem factam naturarum unitionem omnimodis confitemur; non sicut illi, qui tanquam in propheta, ita in Christo Deum Verbum inoperasse contendunt. Quos redarguit beatus Gregorius Nazianzenus ad Clidonium, dicens: « Si quis sicut in propheta secundum gratiam dicit inoperasse Deum Verbum, et non essentialiter factam confitetur unitionem, sit vacuus melioris inoperationis, magis autem plenus sit deterioris. » Nec sicut illi qui secundum illustrationem, aut dilectionem aut affectionem, personalem vel subsistentialem, sive secundum auctoritatem, aut potentiam, aut aequalitatem honoris, unitionem tentant astruere naturarum. Quos paulo superius memoratus beatus Cyrillus anathematizat dicens contra Nestorium: « Si quis in uno Christo dividit substantias post unitionem, sola eas societate connectens secundum dignitatem, auctoritatem aut potentiam, et non magis conjunctionem quae est secundum unitatem naturalem, anathema sit. » Deus enim Verbum, non nomine vacuo, non particula sui, sed natura Deus tantus, quantus et Pater est, aequalis per omnia Patri, praeter hoc tantummodo quod ille Pater est, iste Filius, naturae se humanae uniens, factus est homo. Hinc etiam a sanctis Patribus adunatione ex divinitate et humanitate Christus Dominus noster compositus praedicatur. Quod nolens Paulus Samosatenus confiteri, damnatus est ab Antiocheno concilio, Malchione presbytero ejusdem Antiochenae Ecclesiae, viro per omnia eruditissimo, et ab universis sacerdotibus qui contra eumdum Paulum convenerant tunc electo, qui summum disputationis certamen a concilio memorato suscipiens, ita eumdem haereticum inter caetera redarguit, dicens: « Ex simplicibus fit certe compositum, sicut in Christo Jesu, qui ex Deo Verbo et humano corpore, quod est ex semine David, unus factus est, nequaquam ulterius divisione aliqua, sed unitate subsistens. Tu vero videris mihi secundum hoc nolle compositionem fateri, ut non substantia sit in eo Filius Dei, sed sapientia secundum participationem. Hoc enim dixisti, quia sapientia dispendium patiatur, et ideo composita esse non possit: nec cogitas, quod divina sapientia sicut ante quam se exinanisset, indiminuta permansit; ita et in hac exinanitione quam gessit misericorditer, indiminuta atque in demutabilis exstitit. Et hoc etiam dicis, quod sapientia habitaret in eo sicut habitamus et nos in domibus ut alter in altero; sed neque pars domus nos sumus, nec nostri pars domus est. » Similiter etiam beatus Athanasius in libello cujus est titulus, Quod unus sit Christus, haereticorum vanitatem refutans, postquam de Filii Dei divinitate inquisitiones eorum superfluas approbasset, ita prosequitur: « Sic, inquit, etiam de incarnatione inquirunt: Quomodo, inquiunt, incarnatur Deus quomodo incorporatur? quomodo componitur ad parvum corpusculum incapabilis? quomodo unitur increatus creato, incircumscriptus circumscripto? aut quomodo in partes magnus ille, et immensus et individuus? Si autem magnitudo illa in parvo loco contracta est, aut parvum illud factum est magnum, aut pars, et non omnis divinitas carni unita est; quod est impium credere. Et prolapsi sunt ex hoc quod dicunt: Quomodo, et quali modo? et qua sententia et perfidia etiam isti et inhabitationem pro incarnatione opinati sunt, et pro unitate et compositione inoperationem humanam, et pro una substantia Domini nostri Jesu Christi, duas subsistentias et duas personas, et pro sancta et ineffabili Trinitate, quaternitatem indecenter dogmatizantes et impie. » Rursus beatus Gregorius in sermone de Filio: « Uno autem, inquit, capitulo meo, ut altiora quidem ascribas divinitati, et illi naturae quae passionibus et corpore probatur esse superior: humiliora vero composito tribuas, qui propter te semet ipsum exinavivit, et incarnatus est. » Hinc ergo rectissime credimus quod plenus et perfectus Deus Verbum, etiam post assumptam carnem nullum augmentum detrimentumque pertulerit, imo unitione sua ineffabilem gloriam contulerit assumptae naturae.
CAPUT IV. Non est facta quaternitas in deitate per incarnationis mysterium. Hac de causa Trinitatis etiam post Incarnationis mysterium Trinitas mansit, quia idem Deus Verbum, etiam cum propria carne unus est ex Trinitate: non quod caro ejus sit de substantia Trinitatis, sed quia caro Dei Verbi est, qui est unus ex Trinitate. Ipse enim omnino, et non alius ascendit in coelum, qui descendit de coelo, Filius hominis qui est in coelo (Joan. III, 13). Quapropter et Deum Verbum passum carne, et crucifixum carne, et sepultum carne secundum beatum Cyrillum profitemur dicentem: « Si quis non confitetur Deum Verbum passum carne, crucifixum carne, et mortem carne gustasse, factumque primogenitum ex mortuis, secundum quod est vita, et vivificator tanquam Deus, anathema sit. » Similiter etiam hominem Christum dicimus Verbum secundum illud beati Joannis: Quod fuit ab initio, quod audivimus, quod vidimus oculis nostris, quod perspeximus, et manus nostrae tractaverunt de Verbo vitae (I Joan. I, 1). Neque enim Verbum secundum deitatis suae naturam tractari potuit manibus humanis, nisi fieret homo. Est etiam procul dubio puer ille, quem beata Virgo genuit, quem pannis involvit, quem in praesepio collocavit, quem octavo die circumcidit, quem Simeon vir justus propriis amplexatus est gremiis, quem subjectum parentibus evangelistae referunt (Luc. II, 51) quem profecisse aetate et sapientia protestantur, natura Deus, per quem facta sunt omnia visibilia et invisibilia, unigenitus et primogenitus, in quo omnia constant, secundum apostolum Paulum (Col. I, 16). Et hoc ipsum claris vocibus etiam Isaias propheta protestatur dicens: Puer natus est nobis, et Filius datus est nobis, cujus potestas in humero ejus, et vocabitur magni consilii angelus, admirabilis, consiliarius, Deus fortis, dominator, pater futuri saeculi, princeps pacis (Isai. IX, 6). Et idcirco acquiescendum illis nullatenus credimus, qui puero illi Deum fortem unitum asserunt, nec Deum fortem ipsum esse puerum credunt, praesertim cum non alterius cujuslibet, sed ejus omnino thronum, qui de Spiritu sancto et Maria Virgine natus est, atque in Jordane a Joanne, ut aquas sanctificaret, baptizatus est, in saeculum saeculi Psalmista testetur, dicens: Thronus tuus Deus in saeculum saeculi; virga aequitatis, virga regni tui. Dilexisti justitiam, et odisti iniquitatem; propterea unxit te Deus tuus oleo exsultationis prae participibus tuis. Quomodo autem ungi poterat Deus, cujus thronus est in saeculum saeculi, nisi fieret homo?
CAPUT V. Deus factus est homo, non homo factus est Deus. Secundum hanc ergo prophetae sententiam, Deus factus est Christus, non autem Christus factus est Deus, sicut dicunt haeretici, qui per provectum, non per naturam Christum Deum audent asserere: Deus enim unctus est, quia ipse factus est homo, non enim alter est Deus, alter homo, sed idem Deus, idem homo. Qui enim naturalis est filius virginis, idem naturalis est Filius Dei. Propterea et duas nativitates Dei Verbi credimus et confitemur: id est unam ante saecula a Patre secundum divinitatem, alteram in novissimis diebus a virgine sancta secundum carnem: exsecrantes eos qui negant secundum carnem Verbi Dei nativitatem. Qui etiam refugiunt unius ejusdemque Filii Dei fateri mirabilia et passiones, quod omnis Dei Ecclesia confitetur. Accipimus autem et quatuor concilia secundum hunc expositionis nostrae sensum: Nicaenum, trecentorum decem et octo episcoporum; Constantinopolitanum, centum et quinquaginta qui damnaverunt impios Pneumatomachos, nec non etiam Ephesinum primum, cui praefuerunt beatissimi Coelestinus Romanus et Cyrillus Alexandrinus antistites; et sanctum ac venerabile, quod apud Chalcedonam celebratum est. Epistolas quoque beati Leonis amplectimur, anathematizantes universos contraria dogmatibus Ecclesiae sentientes, simul et omnia scripta Theodori Mopsuestini et Nestorii discipuli ejus, omnesque qui illis similia sapiunt cum eodem Nestorio, nec non etiam cuncta scripta duodecim adversantia capitulis beati Cyrilli, quae contra eumdem Nestorium edidit: his adjicientes Eutychem et Dioscorum cum sociis eorum, omnesque quos juste ac regulariter sedes apostolica condemnavit.
CAPUT VI. Qualis homo creatus; et qualis cum sua posteritate per peccatum effectus. Post haec consequens est etiam, qualiter de Christi gratia sentiamus, qua nos eruit de potestate Satanae, secundum quod nobis est traditum, vestrae beatitudini declarare: quia etiam in hac parte auctoritas vestra nobis valde est necessaria. Credimus itaque, bonum et sine ulla carnis impugnatione, a Deo creatore omnium, factum Adam, magnaque praeditum libertate; ita ut et bonum facere in propria facultate haberet, et malum, si vellet, posset admittere. Eratque mors et immortalitas in ejus posita quodammodo arbitrii libertate. Capax enim erat utriusque rei, ut si servaret praeceptum, sine experientia mortis fieret immortalis: si vero contemneret, mors continuo subsequeretur. Itaque serpentis astutia depravatus, sponte divinae legis praevaricator effectus est; et ideo secundum quod ei praedictum fuerat, justo Dei judicio mortis poena damnatur, totusque, id est secundum corpus et secundum animam in deterius commutatus, amissa libertate propria, sub peccati servitio mancipatur. Ex hoc nullus est hominum, qui non hujus peccati vinculo nascatur astrictus, praeter eum qui ad hoc vinculum peccati solvendum, novo generationis modo natus est, mediator Dei, et hominum homo Christus Jesus (I Tim. II, 5). Quid enim aliud potuit aut potest nasci ex servo, nisi servus? Neque enim cum esset liber Adam, filios procreavit, sed postquam servus peccati factus est. Ideo sicut omnis homo ab illo est, ita et omnis homo servus peccati per ipsum est. Hinc et Apostolus: Ex uno, inquit, in omnes homines in condemnationem (Rom. V, 18). Et rursus: Per unum hominem peccatum intravit in hunc mundum, et per peccatum mors, et ita in omnes homines mors pertransiit, in quo omnes peccaverunt (Ibid., 12). Falluntur ergo omnimodo qui dicunt mortem solam, non etiam peccatum transiisse in genus humanum: cum Apostolus, et peccatum, et mortem mundo per eum testetur illatam. Ab hac igitur damnatione et morte nullus omnino liberatur, nisi gratia Redemptoris: qui cum esset Dominus, utpote Deus, ut nos a servitute perpetua et potestate diaboli liberaret atque ad veram libertatem reduceret, factus est servus, accipiens formam servi (Philip. II, 7). Hinc est quod dicit ad Judaeos: Tunc vere liberi eritis, si vos Filius liberaverit (Joan. VIII, 36). Putabant enim se vere liberos, qui humanis occupationibus intentione vanissima serviebant. Ut ergo falsa libertas fieret vera libertas, id est ut humana libertas fieret Christiana libertas, eadem libertas liberatore indiguit, qua posset per ejus gratiam ab occupationibus humanis aversa, ea cogitare et desiderare, quae pertinent ad vitam aeternam. Sine hac igitur gratia potest quidem cogitare et desiderare humana, non autem potest cogitare, aut velle, seu desiderare divina, quorum primum est et praecipuum fundamentum, et crepido quodammodo, sive omnium bonorum origo, credere in Dominum gloriae crucifixum (I Cor. II, 8). Quod utique non est ex naturalis arbitrii libertate. Quia non hoc caro et sanguis, sed pater coelestis revelat (Matth. XVI, 17), cui voluerit, ad veram eum attrahens libertatem, non violenta necessitate, sed infundendo suavitatem per Spiritum sanctum, ut mox credentes dicamus quia Dominus est Jesus (I Cor. XII, 3), quod nemo per naturalem arbitrii libertatem potest dicere, nisi in Spiritu sancto. Frustra ergo garriunt qui dicunt: Meum est velle credere, Dei autem gratiae est adjuvare; cum etiam ipsum credere, quod est consensum praebere veritati, nobis a Deo dari testetur Apostolus dicens: Vobis enim datum est a Christo, non solum ut in eum credatis, verum etiam ut pro illo patiamini (Philip. I, 29).
CAPUT VII. Deus alios facit credere sua bonitate, alios deserit justo judicio, sed occulto. Sed dicunt, si nolentes Deus facit ut velint credere, nullus autem est qui naturaliter (ut dicitis) possit credere, aut aliquid boni velle quod pertinet ad vitam aeternam; cur ergo non facit omnes velle? cum non sit personarum acceptio apud Deum, praesertim cum de ipso scriptum sit: Qui vult omnes homines salvos fieri, et ad agnitionem veritatis venire (I Tim. II, 4). Aut enim vult, et non potest, aut mentitur Scriptura divina. Quod si horum quodlibet sentire est impium, restat ut non ille excitet voluntatem humanam, sed eam exspectet ab homine, ut aequum sit in volentibus praemium, in nolentibus autem justa damnatio. Haec si ita sunt, ut haeretici jactitant, comprehensa sunt ab ipsis inscrutabilia, et incomprehensibilia Dei judicia. Si enim, ut ipsi volunt, nolentes damnat, salvat autem volentes; nihil est omnino quod quaeratur ulterius. Et, quantum ad ipsos, fallit Scriptura divina, quae incomprehensibilia Dei testatur judicia (Rom. XI, 33). Nos autem incomprehensibilia credentes et demonstrantes judicia Dei, ex una massa perditionis alios salvari dicimus bonitate et gratia Dei, alios justo et occulto judicio derelinqui. Alioquin dicant, si possunt, hi qui hoc divinae justitiae et bonitati contrarium aestimant; cur is qui omnes homines vult salvos fieri et ad agnitionem veritatis venire, tam multas virtutes fecit in Corozaim et Bethsaida, et nullam harum in Tyro et Sidone facere voluit, ubi si factae fuissent, sicut ipse testatur, forsitan in cinere et cilicio poenitentiam egissent (Matth. XI, 21)? Aut cur in Asia et Bithynia Apostolum vetuit verbum salutis annuntiare (Act. XVI, 6, 7)? Quod si ista nequeunt comprehendi, redeant ad se, et invenientes se homines, desinant quaerere cur alios salvet gratuito dono, alios derelinquat justo et occulto judicio, qui potestatem habet ex eadem massa aliud vas facere in honorem, aliud in contumeliam (Rom. IX, 21): et clament una nobiscum, imo juxta Apostolum: O altitudo divitiarum sapientiae et scientiae Dei! Quam inscrutabilia sunt judicia ejus, et investigabiles viae ejus! Quis enim cognovit sensum Domini? aut qui consiliarius ejus fuit? aut quis prior dedit illi, et retribuetur ei? quoniam ex ipso, et per ipsum, et in ipso sunt omnia. Ipsi gloria in saecula saeculorum. Amen (Rom. I, 33-36). Manifeste ergo non nobis, sed Apostolo omnino resistit, qui dicit: Nisi ego prius voluero, gratia ad me non venit. Quod omnino nihil aliud est dicere, nisi prius dare Deo, ut retribuatur illi.
CAPUT VIII. Omnis motus bonae voluntatis ex Deo. Sed nos sequentes eumdem apostolum omnem bonarum cogitationum originem, consensionemque earum, et voluntatem ex Deo et per Deum et in Deo dicimus, qui pravas hominum voluntates et terrenis actibus implicatas, per infusionem et inoperationem intrinsecus sancti Spiritus absolvit et corrigit, sicut scriptum est: Praeparatur voluntas a Domino (Prov. VIII, 35, sec. LXX). Hinc etiam beatus Basilius Caesariensis episcopus, in oratione sacri altaris, quam pene universus frequentat Oriens, inter caetera: « Dona, inquit, Domine, virtutem ac tutamentum: malos quaesumus bonos facito, bonos in bonitate conserva: omnia enim potes, et non est qui contradicat tibi: cum enim volueris salvas, et nullus resistit voluntati tuae. » Ecce quam breviter, quamque districte doctor egregius olim huic controversiae finem posuit, docens per hanc precem, non a se ipsis, sed a Deo malos homines bonos fieri, nec sua virtute, sed divinae gratiae adjutorio, in ipsa bonitate perseverare. Similiter beatus Innocentius apostolicae sedis antistes, in epistola ad concilium Milevitanum: « Omnia, inquit, studia et omnia opera ac merita sanctorum ad Dei gloriam laudemque referenda sunt: quia nemo ei aliunde placet, nisi ex eo quod ipse donaverit. » Quod diligentius, manifestiusque in epistola sua ad papam Zozimum, replicando, ipsius papae sententiam explicant Africana concilia dicendo: Illud autem quod in litteris quas ad universas provincias curasti esse mittendas, posuisti, dicens: « Nos tamen instinctu Dei (omnia enim bona ad auctorem suum referenda sunt, unde nascuntur) ad fratrum et coepiscoporum nostrorum conscientiam universa retulimus: sic accipimus dictum, ut illos qui contra Dei adjutorium extollunt arbitrii libertatem, districto gladio veritatis velut cursim transiens amputares. Quid enim tam libero fecisti arbitrio, quam quod universa in humilitatis nostrae conscientiam retulisti? et tamen instinctu Dei factum fideliter sapienterque vidisti, veraciter fidenterque dixisti, ideo utique quia praeparatur voluntas a Domino (Ibid.), et ut boni aliquid agant paternis inspirationibus suorum ipse tangit corda filiorum: Quotquot enim spiritu Dei aguntur, hi filii sunt Dei (Rom. VIII, 54); ut nec nostrum deesse sentiamus arbitrium, et in bonis quibusque voluntatis humanae singulis motibus, magis illius praevenire non dubitemus gratiam; quod ita Deus in cordibus hominum, atque in ipso libero operetur arbitrio, ut sancta cogitatio, pium consilium, omnisque motus bonae voluntatis ex Deo sit, quia per illum aliquid boni possumus; sine quo nihil possumus. » His congrue beatissimus Coelestinus in epistola ad Gallos data: « Cum enim, inquit, sanctarum plebium praesules mandata sibi legatione funguntur apud divinam clementiam, humani generis agunt causam, et tota secum Ecclesia congemiscente postulant et precantur, ut infidelibus donetur fides, ut idololatrae ab infidelitatis suae liberentur erroribus; ut Judaeis, ablato cordis velamine, lux veritatis appareat; ut haeretici, catholicae fidei perceptione resipiscant, ut schismatici spiritum redivivae caritatis accipiant, ut lapsis poenitentiae remedia conferantur, ut denique catechumenis ad regenerationis sacramenta perductis, coelestis misericordiae aula reseretur. Haec autem non perfunctorie, neque inaniter a Domino peti rerum ipsarum monstrat effectus; quandoquidem ex omni errorum genere plurimos dignatur attrahere, quos eruens de potestate tenebrarum, transfert in regnum filii caritatis suae (Col. I. 13), et ex vasis irae facit vasa misericordiae (Rom. IX, 22, 23). Quod adeo totum divini operis esse sentitur, ut haec efficienti Deo gratiarum semper actio laudisque confessio pro illuminatione talium, vel correctione referatur. » Rursus post pauca: « His ergo, inquit, ecclesiasticis regulis et ex divina sumptis auctoritate documentis, ita adjuvante Domino confirmati sumus, ut omnium bonorum affectuum atque operum, et omnium studiorum omniumque virtutum, quibus ab initio fidei ad Deum tenditur, Deum profiteamur auctorem; et non dubitemus ab ipsius gratia omnis hominis merita praeveniri, per quem fit ut aliquid boni et velle incipiamus, et facere. Quo utique auxilio, et munere Dei non aufertur liberum arbitrium, sed liberatur; ut de tenebroso lucidum, de pravo rectum, de languido sanum, de imprudenti sit providum. » Terminat autem idem magister hanc ipsam epistolam atque concludit ita, dicens: « Quia ad confitendam gratiam Dei, cujus operi ac dignationi nihil penitus subtrahendum est, satis sufficere credimus, quidquid secundum praedictas regulas apostolicae sedis nos scripta docuerunt, ut prorsus non opinemur catholicum, quod apparuerit praefixis sententiis esse contrarium. » Haec, sanctissimi, non quasi ignorantibus suggerere necessarium aestimavimus, sed ad confutandum eorum amentiam, qui ea ut nova dogmata, et penitus Ecclesiis inaudita refugiunt, huic parvitatis nostrae libello inserere utile judicavimus. Quarum omnium sanctorum Patrum imbuti doctrinis, anathematizamus Pelagium et Coelestium, simul etiam Julianum Eclanensem, et qui illis similia sapiunt; praecipue libros Fausti Galliarum episcopi, qui de monasterio Lirinensi provectus est, quos contra praedestinationis sententiam scriptos esse non dubium est. In quibus non solum contra horum omnium sanctorum Patrum, verum etiam contra ipsius Apostoli traditionem veniens, humano labori subjungit gratiae adjutorium, atque totam omnino Christi evacuans gratiam, antiquos sanctos non ea gratia qua et nos, secundum quod docet beatissimus Petrus apostolus (Act. XV, 11), sed naturae possibilitate salvatos impie profitetur.