PRAESCRIPTIO
recensereHuc usque Victor Tunnennensis ecclesiae episcopus Affricanae provinciae ordinem praecedentium digessit annorum; nos quae consecuta sunt adicere curavimus.
INTRODUCTIO
recenserePost Eusebium Caesariensis ecclesiae episcopum, Hieronymum {5} toto orbe notum presbyterum, nec non et Prosperum, virum religiosum, atque Victorem Tunnennensis ecclesiae Africanae episcopum, qui historiam omnium paene gentium, summa brevitate et diligentia contexere visi sunt et usque ad nostram aetatem congeriem perduxerunt annorum et quae acta sunt in mundo ad agnitionem {10} nostram transmiserunt, nos ergo in adiutorio domini nostri Iesu Christi, quae temporibus nostris acta sunt ex parte quod oculata fide pervidimus et ex parte quae ex relatu fidelium didicimus, studuimus ad posteros notescenda brevi stilo trasmittere.
1. Quintadecima ergo indictione, ut dictum est, Iustiniano {15} mortuo Iustinus iunior nepos eius Romanorum efficitur imperator. 2. Romanorum LIII regnavit Iustinus iunior annis XI, qui Iustinus anno primo regni sui ea, quae contra synodum Chalcedonensem fuerant commendata, destruxit, symbolumque sanctorum CL patrum Constantinopoli congregatorum et in synodo Chalcedonensi {20} laudabiliter receptum in omni catholica ecclesia a populo concinendum intromisit, priusquam Dominica dicatur oratio. 3. Armeniorum gens, et Hiberorum, qui a praedicatione apostolorum Christi susceperunt fidem, dum a Cosdroae, Persarum imperatore ad culturas idolorum compellerentur, renuentes tam {25} impiam iussionem Romanis se cum provinciis suis tradiderunt: quae res inter Romanos et Persas pacis foedera rumpit.
ANNO II MEMORATI PRINCIPIS (568)
recensere1. In regia urbe Aetherius et Addaeus, patricii, dum Iustino mortem vellent veneno potius quam ferro, per medicos inferre, {30} detecti capitali sententia puniri iussi, prior a feris devoratus, secundus incendio concrematus interiit. 2. Iustinus filius Germani patricii consobrinus Iustini imperatoris factione Sophiae Augustae in Alexandria occiditur. 3. His temporibus Athanagildus rex Gothorum in Hispania {35} vitae finem suscepit et Liuua pro eo in regnum provehitur.
ANNO III IVSTINI IMP. (569)
recensere1. Garamantes per legatos paci Romanae rei publicae et fidei Christianae sociari desiderantes poscunt qui statim utrumque impetrant. {40} 2. Theodorus, praefectus Africae a Mauris interfectus est. 3. Maccuritarum gens his temporibus Christi fidem recepit. 4. Huius imperii anno III Liuuigildus germanus Liuuani regis superstite fratre, in regnum citerioris Hispaniae constituitur, Gosuintham relictam Athanagildi in coniugium accipit et provinciam {45} Gothorum, quae iam pro rebellione diversorum fuerat diminuta, mirabiliter ad pristinos revocat terminos.
ANNO IV IVSTINI IMP. QVI EST LIVVIGILDI REGIS SECVNDVS ANNVS (570)
recensere1. Teocthistus, magister militum provinciae Africanae, a {50} Mauris bello superatus interiit. 2. Liuuigildus Rex loca Bastetaniae et Malacitanae urbis repulsis militibus vastat, et victor solio redit. 3. Justinus imperator per Tiberium excubitorum comitem in Thracias bellum genti Abarorum ingerit et victor Tiberius {55} Constantinopolim redit. 4. In provincia Gallaeciae Miro post Theudomirum Suevorum rex efficitur.
ANNO V IVSTINI IMP. QVI EST III LIVVIGILDI REGIS ANNVS (571)
recensere{60} 1. Iustinus imperator Armeniam et Hiberiam repulsis Persis Romanas provincias facit et bellum Persarum imperator per duces parat. 2. Amabilis magister militiae Africae a Mauris occiditur. 3. Liuuigildus rex Asidonam fortissimam civitatem proditione {65} cuiusdam Framidanci nocte occupat et militibus interfectis memoratam urbem ad Gothorum revocat iura. 4. Donatus, abbas monasterii Seruitani mirabilium operator clarus habetur.
ANNO VI IVSTINI IMP. QVI EST LIVVIGILDI REGIS {70} IIII ANNVS (572)
recensere1. Gepidarum regnum finem accepit, qui a Longobardis proelio superati Cuniemundus rex campo occubuit et thesauri eius per Trasaricum Arrianae sectae episcopum et Reptilanem Cuniemundi nepotem Iustino imperatori Constantinopolim ad integrum {75} perducti sunt. 2. Liuuigildus Rex Cordubam Civitatem diu Gothis rebellem nocte occupat et caesis hostibus propriam facit multasque urbes et castella interfecta rusticorum multitudine in Gothorum dominium revocat. {80} 3. Miro Suevorum rex bellum contra Runcones movet. 4. Domninus Helenensis ecclesiae episcopus clarus habetur.
ANNO VII IVSTINI IMP. QVI EST LIVVIGILDI V ANNVS (573)
recensere1. Aluinus Longobardorum rex factione coniugis suae a suis nocte interficitur; thesauri vero eius cum ipsa regina in rei publicae {85} Romanae dicionem obveniunt et Longobardi sine rege et thesauro remansere. 2. His diebus Liuua rex vitae finem accepit et Hispania omnis Galliaque Narbonensis in regno et potestate Liuuigildi concurrit. 3. Iustinus imp. gravi infirmitate concutitur, quae infirmitas {90} ab aliis quidem celebri motio, ab aliis doemonum vexatio putabatur. 4. In regia urbe mortalitas inguinalis plagae exardescit, in qua multa milia hominum vidimus defuisse. 5. Liuuigildus rex Sabariam ingressus Sappos vastat et provinciam ipsam in suam redigit dicionem duosque filios suos ex {95} amissa coniuge Hermenegildum et Reccaredum consortes Regni facit. 6. Legati gentis Maccuritarum Constantinopolim veniunt dentes elephantinos et camelopardam Iustino principi munera offerentes sibi cum Romanis amicitias collocant. {100} 7. Post Iohannem Romanae ecclesiae Benedictus ordinatur episcopus; praefuit annis IIII. 8. Mausona Emeritensis ecclesiae episcopus in nostro dogmate clarus habetur.
ANNO VIII IVSTINI, QVI EST LIVVIGILDI VI ANNVS (574)
recensere{105} 1. Persi cum Romanis pacis foedera rumpunt et congressione facta Daras civitatem fortissimam bello superant et coesa multitudine militum Romanorum memoratam urbem ingressi depopulati sunt. 2. His diebus Liuuigildus rex Cantabriam ingressus provinciae {110} pervasores interficit, Amaiam occupat, opes eorum pervadit et provinciam in suam revocat dicionem. 3. Iustinus imp. Teberium, quem superius excubitorum comitem diximus, Caesarem facit et non multo post imperiali fastigio provehit, et rei publicae principem designat. {115} 4. Huius Tiberii Caesaris die prima in regia urbe inguinalis plaga sedata est.
ANNO VIIII IVSTINI IMP. QVI EST LIVVIGILDI REGIS VII ANNVS (575)
recensere1. Cosdroes Persarum imperator cum nimia multitudine exercitus {120} ad vastandos Romanorum terminos promovet. cui Iustinianus dux Romanae militiae et magister Militum Orientis a Teberio destinatus bellum parat et in campis, qui inter Daras et Nisivios ponuntur, forti pugna congressus, habens secum gentes fortissimas quae barbaro sermone Herinan nuncupantur, memoratum imperatorem {125} bello superat. quo cum suo exercitu in fugam verso castra eius pervadit et Provinciae Persidae fines victor Iustinianus vastat exuviasque eorum pro triumpho Constantinopolim dirigit, XXIIII elephantos inter cetera, qui magnum spectaculum Romanis in regia urbe exhibuerunt. praeda vero de manubiis Romanorum Persarum {130} multitudo ad nimiam utilitatem nummo publico venundatae sunt. 2. Liuuigildus rex Aregenses montes ingreditur, Aspidium loci Seniorem cum uxore et filiis captivos ducit opesque eius et loca in suam redigit potestatem. 3. Aramundarus Sarracenorum rex Constantinopolim venit et {135} cum stemmate suo Tiberio principi cum donis Barbariae occurrit. qui a Tiberio benigne susceptus et donis optimis adornatus ad patriam abire permissus est.
ANNO X IVSTINI IMP. QVI EST LIVVIGILDI REGIS VIII ANNVS (576)
recensere{140} 1. Badurius gener Iustini principis in Italia a Longobardis praelio vincitur, et non multo plus post inibi vitae finem accepit. 2. Romanus filius Anagasti Patricii magister militiae gentis Suanorum regem vivum cepit, quem cum suo thesauro, uxore et filiis Constantinopolim adducit et provinciam eius in Romanorum {145} dominium redigit. 3. Liuuigildus rex in Gallaecia Suevorum fines conturbat: et a rege Mirone per legatos rogatus pacem eis pro parvo tempore tribuit. 4. Sclavini in Thracia multas urbes Romanorum pervadunt, {150} quas depopulatas vacuas reliquere. 5. Abares litora maris captiose obsident et navibus litora Thraciae navigantibus satis infesti sunt. 6. Post Benedictum Romanae ecclesiae Pelagius iunior ordinatur episcopus: praeest annis XI.
{155} 1. Anno XI regni sui Iustinus diem clausit extremum et Tiberius singulare obtinuit imperium. 2. Romanorum LIV TIBERIVS regnat annis VI.
ANNO ERGO I IMPERII TIBERII, QVI EST LIVVIGILDI IX REGNI ANNVS (577)
recensere{160} 1. Abares Thracias vastant et regiam urbem a muro longo obsident. 2. Liuuigildus Rex Orospedam ingreditur et civitates atque castella eiusdem provinciae occupat et suam provinciam facit. et non multo post inibi rustici rebellantes a Gothis opprimuntur et {165} post haec integra a Gothis possidetur Orospeda.
ANNO II TIBERII IMPERATORIS QVI EST LIVVIGILDI REGIS AN. X (578)
recensere1. Gennadius magister militum in Africa Mauros vastat, Garmulem fortissimum regem, qui iam tres duces, superius nominatos {175} Romani exercitus interfecerat, bello superat et ipsum regem gladio interficit. 2. Tiberius Mauricium excubitorum comitem magistrum militiae Orientis instituit et ad repugnandum Persis direxit. 3. Romani contra Longobardos in Italia lacrimabile bellum {175} gerunt. 4. Liuuigildus rex extinctis undique tyrannis, et pervasoribus Hispaniae superatis sortitus requiem propriam cum plebe resedit civitatem in Celtiberia ex nomine filii condidit, quae Recopolis nuncupatur: quam miro opere et in moenibus et suburbanis {180} adornans privilegia populo novae Urbis instituit. 5. Iohannes presbyter ecclesiae Emeritensis clarus habetur.
ANNO III TIBERII IMP. QVI EST LIVVIGILDI REGIS XI ANNVS (579)
recensere1. Abares a finibus Thraciae pelluntur et partes Graeciae atque {185} Pannoniae occupant. 2. Liuuigildus rex Hermenegildo filio suo filiam Sisberti Regis Francorum in matrimonium tradit et Provinciae partem ad regnandum tribuit. 3. Liuuigildo ergo quieta pace regnante adversariorum securitatem {190} domestica rixa conturbat. Nam eodem anno filius eius Hermenegildus factione Gosuinthae reginae tyrannidem assumens in Hispali civitate rebellione facta recluditur, et alias civitates atque castella secum contra patrem rebellare facit. quae causa provincia Hispaniae tam Gothis quam Romanis maioris exitii quam {195} adversariorum infestatio fuit. 4. Novellus Complutensis episcopus clarus habetur.
ANNO IIII TIBERII QVI EST LIVVIGILDI XII ANNVS (580)
recensere1. Mauricius magister militum Orientis contra Persas bellum movet et repulsa Persarum multitudine in Oriente hiemavit. {200} 2. Liuuigildus rex in Urbem Toletanam synodum episcoporum sectae Arrianae congregat et antiquam haeresim novello errore emendat, dicens de Romana religione ad nostram catholicam fidem venientes non debere baptizari, sed tantummodo per manus impositionem et communionis perceptione ablui, et gloriam patri per {205} filium in spiritu sancto dari. per hanc ergo seductionem plurimi nostrorum cupiditate potius quam impulsione, in Arrianum dogma declinant.
ANNO V TIBERII, QVI EST LIVVIGILDI XIII ANNVS (581)
recensere1. Longobardi in Italia regem sibi ex suo genere eligunt vocabulo {210} Autharic, cuius tempore et milites Romani omnino sunt caesi et terminos Italiae Longobardi sibi occupant. 2. Sclavinorum gens Illyricum et Thracias vastat. 3. Liuuigildus rex partem Vasconiae occupat et civitatem, quae Victoriaco nuncupatur, condidit. {215} 4. Tiberius imperator Mauricio Magistro militum Orientis filiam suam in coniugium tradit.
ANNO VI TIBERII, QVI EST LIVVIGILDI XIIII ANNVS (582)
recensere1. Tiberius vitae terminum dedit et Mauricius pro eo Romanorum imperator efficitur. {220} 2. Romanorum LV MAVRICIUS [regnat annos xx]. 3. Liuuigildus rex exercitum ad expugnandum tyrannum filium colligit.
ANNO ERGO I MAVRICII IMPERATORIS, LIVVIGILDI REGIS XV ANNVS (583)
recensere{225} 1. Liuuigildus rex civitatem hispalensem congregato exercitu obsidet et rebellem filium gravi obsidione concludit, in cuius solatio Miro Suevorum rex ad expugnandum Hispalim advenit ibique diem clausit extremum. cui Eburicus filius in provincia Gallaetiae in Regnum succedit. interea Liuuigildus rex supra dictam civitatem {230} nunc fame, nunc ferro, nunc Baetis conclusione omnino conturbat.
ANNO II MAVRICII IMP., QVI EST LIVVIGILDI XVI ANNVS (584)
recensere1. Liuuigildus muros Italicae antiquae civitatis restaurat, {235} quae res maximum impedimentum Hispalensi populo exhibuit. 2. His diebus Audeca in Gallaecia Suevorum regnum cum tyrannide assumit et Siseguntiam relictam Mironis regis in coniugium accepit. Eboricum regno privat et monasterii monachum facit. {240} 3. Liuuigildus rex filio Hermenegildo ad rem publicam commigrante Hispalim pugnando ingreditur, civitates et castella, quas filius occupaverat, cepit, et non multo post memoratum filium in Cordubensi urbe comprehendit et regno privatum in exilium Valentiam mittit. {245} 4. Mauritius imperator contra Longobardos Francos per conductelam movet, quae res utrique genti non parva intulit damna. 5. Eutropius abbas Monasterii Seruitani discipulus S. Donati clarus habetur.
ANNO III MAVRICII, QVl EST LIVVIGILDI XVII ANNVS (585)
recensere{250} 1. Mauricius per Duces bellum Persis infert. 2. Liuuigildus rex Gallaecias vastat, Audecanem regem comprehensum regno privat, Suevorum gentem, thesaurum et patriam in suam redigit potestatem et Gothorum provinciam facit. 3. Hermenegildus in Urbe Tarraconensi a Sisberto interficitur. {255} 4. Franci Galliam Narbonensem occupare cupientes cum exercitu ingressi. in quorum congressionem Leouegildus Reccaredum filium obviam mittens et Francorum est ab eo repulsus exercitus et provincia Galliae ab eorum est infestatione liberata. castra vero duo cum nimia hominum multitudine unum pace, alterum {260} bello occupat. castrum vero qui Ugerno vocatur tutissimus valde in ripa Rhodani fluminis ponitur, quod Reccaredus rex fortissima pugna agressus obtinuit et victor ad patrem patriamque redit. 5. Audeca vero regno privatus tondetur et honore presbyterii {265} post regnum honoratus non dubium quod in Eborico regis filio rege suo fecerat, patitur et exilio Pacensi urbe relegatur. 6. Malaricus in Gallaecia tyrannidem assumens quasi regnare vult, qui statim a ducibus Leovegildi regis oppressus comprehenditur et Leovegildo vinctus praesentatur. {270} 7. Leander Hispalensis ecclesiae episcopus clarus habetur.
ANNO IIII MAVRICII IMPERATORIS, QVI EST LIVVIGILDI REGIS XVIII ANNVS (586)
recensere1. Autharic Longobardorum rex cum Romanis congressione facta superat et caesa multitudine militum Romanorum Italiae {275} fines occupat. 2. Hoc anno Leovegildus rex diem clausit extremum et filius eius Reccaredus cum tranquillitate regni eius sumit sceptra.
ANNO V MAVRICII PRINCIPIS ROMANORVM QVI EST RECCAREDI REGIS PRIMVS FELICITER ANNVS (587)
recensere{280} 1. Mauricius Theodosium filium suum ex filia Tiberi imperatoris natum Caesarem facit. 2. Pelagio iuniore mortuo Romanae ecclesiae Gregorius in episcopatum succedit [praeest annis xv]. 3. Romani per Francorum adiutorium Longobardos vastant {285} et provinciae Italiae partem in suam redigunt potestatem. 4. Sisbertus interfector Hermenegildi morte turpissima perimitur. 5. Reccaredus primo Regni sui anno mense X catholicus deo iuvante efficitur et sacerdotes sectae Arrianae sapienti colloquio {290} aggressus ratione potius quam imperio converti ad catholicam fidem facit gentemque omnium Gothorum et Suevorum ad unitatem et pacem revocat Christianae ecclesiae. sectae Arrianae gratia divina in dogmate veniunt Christiano. 6. Desiderius Francorum dux, Gothis satis infestus a ducibus {295} Reccaredi regis superatur et caesa Francorum multitudine in campo moritur. 7. Reccaredus rex aliena a praedecessoribus direpta et fisco sociata placabiliter restituit. ecclesiarum et Monasteriorum conditor et ditator efficitur.
{300} ANNO VI MAVRICII, QVI EST RECCAREDI SECVNDVS ANNVS (588)
recensere1. Quidam ex Arrianis, id est Sunna episcopus et Segga, cum quibusdam tyrannidem assumere cupientes deteguntur; convicti Sunna exilio truditur et Segga manibus amputatis in Gallaeciam {305} exul transmittitur. 2. Mauricius Theodosium filium, quem supra Caesarem diximus, Romanorum imperatorem facit.
ANNO VII MAVRICII QVI EST RECCAREDI REGIS TERTIVS ANNVS (589)
recensere{310} 1. Uldida episcopus cum Gosuintha regina insidiantes Reccaredo manifestantur et fidei catholicae communionem, quam sub specie Christiana quasi sumentes proiiciunt, publicantur. quod malum in cognitionem hominum deductum Uldida exilio condemnatur, Gosuintha vero catholicis semper infesta vitae tunc {315} terminum dedit. 2. Francorum exercitus a Gonteramno rege transmissus Bosone duce in Galliam Narbonensem obveniunt et iuxta Carcassonensem urbem castra metati sunt. cui Claudius Lusitaniae dux a Reccaredo rege directus obviam inibi occurrit. tunc congressione {320} facta Franci in fugam vertuntur et direpta castra Francorum et exercitus a Gothis caeditur. in hoc ergo certamine gratia divina et fides catholica, quam Reccaredus Rex cum Gothis fideliter adeptus est, esse cognoscitur operata, quoniam non est difficile deo nostro, si in paucis, una in multis detur victoria. nam Claudius {325} dux vix cum CCC viris LX ferme millia Francorum noscitur infugasse et maximam eorum partem gladio trucidasse, non immerito deus laudatur temporibus nostris in hoc praelio esse operatus, qui similiter ante multa temporum spatia per manum ducis Gedeonis in CCC viris multa milia Madianitarum dei populo infestantium {330} noscitur extinxisse.
ANNO VIII MAVRICII IMPERATORIS, QVI EST RECCAREDI REGIS IIII ANNVS (590)
recensere1. Sancta synodus episcoporum totius Hispaniae, Galliae et Gallaetiae in urbe Toletana praecepto principis Reccaredi {335} congregatur episcoporum numero LXXII, in qua synodo intererat memoratus Christianissimus Reccaredus, ordinem conversionis suae et omnium sacerdotum vel gentis Gothicae professionem tomo scriptam manu sua episcopis porrigens et omnia, quae ad professionem fidei orthodoxae pertinent, innotescens cuius tomi ordinem {340} decrevit Sancta episcoporum synodus canonicis applicare monimentis. summa tamen synodalis negotii penes sanctum Leandrum Hispalensis ecclesiae Episcopum et beatissimum Eutropium monasterii Seruitani abbatem fuit. memoratus vero Reccaredus rex ut diximus, sancto intererat concilio, renovans temporibus nostris {345} antiquum principem Constantinum Magnum sanctam synodum Nicaenam sua illustrasse praesentia nec non et Marcianum, Christianissimum imperatorem, cuius instantia Chalcedonensis Synodi decreta firmata sunt; siquidem in Nicaena urbe haeresis Arriana et initium sumpsit et damnationem meruit radicibus non amputatis, {350} Chalcedona vero Nestorius et Eutyches una cum Dioscoro ipsorum patrono et haeresibus propriis condemnati sunt. in praesenti vero Sancta Toletana synodo Arrii perfidia post longas catholicorum neces, atque innocentium strages ita est radicitus amputata insistente principe memorato Reccaredo rege, ut ulterius {355} non pullulet catholica ubique pace data ecclesiis. haec ergo nefanda haeresis, secundum quod scriptum est: de domo domini exiet temptatio, ab Alexandrina ecclesia detegente sancto Alexandro eiusdem urbis episcopo per Arrium presbyterum inolevit, qui in Nicaena synodo CCXVIII episcoporum iudicio vigesimo imperii Constantini {360} senioris anno synodaliter damnationem cum proprio errore suscepit. quae post haec non solum Orientis et Occidentis partem maculavit, sed etiam meridianam et septentrionis plagam et ipsas insulas, sua perfidia irretivit. a vicesimo ergo imperii Constantini principis anno, quo tempore haeresis Arriana initium sumpsit, {365} usque in octavum annum Mauricii principis Romanorum, qui est Reccaredi quartus Regni annus, anni sunt CCLXXX, quibus ecclesia catholica huius haeresis infestatione laboravit: sed favente domino vicit, quoniam fundata est supra petram. 2. In his ergo temporibus, quibus omnipotens deus prostrato {370} veternosae haeresis veneno pacem suae restituit ecclesiae, imperator Persarum Christi suscepit Fidem et pacem cum Mauricio imperatore firmavit. 3. Reccaredo ergo orthodoxo quieta pace regnante domesticae insidiae praetenduntur. nam quidam ex cubiculo eius, etiam {375} provinciae dux nomine Argimundus adversus Reccaredum regem tyrannidem assumere cupiens, ita ut, si posset, eum regno privaret et vita. sed nefandi eius consilii detecta machinatione comprehensus et in vinculis ferreis redactus habita discussione socii eius impiam machinationem confessi condigna sunt ultione interfecti, {380} ipse autem Argimundus, qui regnum assumere cupiebat, primum verberibus interrogatus, deinde turpiter decalvatus, post haec dextra amputata exemplum omnibus in Toletana urbe asino sedens pompizando dedit et docuit famulos dominis non esse superbos.
EPILOGUS
recensere1. Colliguntur omnes anni ab Adam usque ad diluvium anni {385} IICCXLII. A diluvio usque ad Abraham anni DCCCCXLII. Ab Abraham vero usque ad nativitatem domini nostri Iesu Christi secundum carnem anni IIXV. Fiunt simul anni VVCXCVIIII. {390} 2. Porro a nativitate domini nostri Iesu Christi usque in annum VIII Mauricii principis Romanorum DXCII. Fiunt simul omnes anni ab Adam usque in annum VIII Mauricii principis Romanorum, qui est IIII annus Reccaredi Gothorum regis in quo est era DCXXX et a principio anni VVDCCXCI.