Carmen XII
I
Baculare sacramentum
nec recenter est inventum
nec sine misterio;
ab antiquo manet rata,
sciptio legis figurata,
baculi religio.
II
Ergo ne res occultetur,
ut occultum reveletur,
ordinamur altius;
nam id de quo dubitatur,
scripto teste dum probatur,
creditur facilius.
III
Lignum per quod Rubrum Mare
fecit tamquam murum stare
legis ille bajulus,
per hoc lignum figuratur
quod a nobis appellatur
tam virga quam baculus.
IV
Illa siccat fluctus maris,
iste siccat in avaris
fluctus avaritiae;
illa mergit persequentes,
iste dampnat detrahentes
morsibus invidiae.
V
Ut testatur legis lator,
dum sentiret susurrator
Ebraeorum populus,
expandente deo numen
super aquas rude flumen
dulcoravit baculus.
VI
Per amarum parcitatem
et per dulce largitatem
denotamus singuli;
ibi dulce de amaro,
hic fit largus de avaro
per virtutem baculi.
VII
Ligno serpens elevatus
in deserto cruciatus
repressit veneficos;
istud dignum largitores
munit contra detractores
et dampnat maledicos.
VIII
Ibi serpens adoratur,
qui per lignum sublimatur;
notate misteria:
hic per lignum baculista
praedicatur die ista
dignus laudis gloria.
IX
Jacob dum instinctu matris
iret prae timore fratris
jungendus avunculo,
sapienter et modeste
pertransivit ipso teste
Jordanem in baculo.
X
Per Jordanem designari
potest mundus et notari
largitas per baculum;
transit ergo baculator,
parcitatis supplantator,
largitate saeculum.
XI
Libro regum teste scitis,
dum pro nato Sunamitis
agit plancum querulum;
Elisei vice functus
currit puer, set defunctus
nec surgit ad baculum.
XII
Hic tenaces et avari
per defunctum figurari
recto possunt ordine:
nec defunctus suscitatur,
nec avarus revocatur
a foeda cupidine.
XIII
Per Giezi Giezitas
nota, quos et Simonitas
nuncupat Latinitas,
per quos nemo suscitatur,
quia per hos propagatur
vix aut nunquam largitas.
XIV
Tegit Thamar partes nudas,
ut jungatur sibi Judas
mediante baculo;
tali dono foederata
et armilla subarrata
coit in propatulo.
XV
Si per Thamar probitatem
et per lignum largitatem
designat moralitas,
ergo quisquis largus erit,
sociari sibi quaerit
Thamar, idest probitas.
XVI
Set id ad figuram verto,
quod coivit in aperto
Judas, non in latebris;
quia largus praeminere
cunctis debet et torpere
non quaerit in tenebris.
XVII
Et condendum cordis archa,
quod fidelis patriarcha,
quando carnes abtulit,
super partes quas incidit
congregare muscas vidit
quas baculo propulit.
XVIII
In quo manifeste patet
Quod, si forte te dilatet
bacularis largitas,
cave vigilanti cura
ne defendet festi jura
leccatorum foeditas.
XIX
Possunt enim leccatores
dici muscae, quorum mores
muscis bene consonant:
tactu, voce sunt deformes,
sic et hi, cum sint enormes,
foeda verbis intonant.
XX
His largiri non est via
largitatis; quare? Quia
dare leccatoribus
ut a sanctis perhibetur,
idem erit ac si detur
victima daemonibus.
XXI
Istis loquor confidenter,
quorum si quis inpudenter
me verbis impeteret,
lacessitus reticentem,
si quid enim respondentem,
victus forte vinceret.
XXII
Nam quotiens reprobum reprobo probus ore lacessit,
degenerat probitas proba loquente probo;
illos si facinus aequat, quos inquinat, ergo,
jam nebulonizat cum nebulone loquens.
Andromachen Tais, Tersites Hecora culpet,
non minus Andromache, non minus Hector erit.
Inclament igitur furem, paticum, parasitum,
dum nichil obiciam, quidlibet esse fero.