SVENONIS AGGONIS F.
BREVIS HISTORIA REGVM DACIE.
PROCEMIVM.
Cvum ueterum in monumentis operosa contemplatione
priscorum gesta stilo conscripta elegantissimo crebro
perspicerem, diutinis suspiraui gemilibus, quod nostrorum regum
principumque preclarissima gesta eterno deputarentur silentio.
Quippe, cum et illi inferiores non extiterint meritis et uirtutum
experientia, pari preconio utique eos excellere conueniret.
Verum crebrescentibus malis sub mundi senescentis interitum,
licet intentione laudabili memorie quis conetur illustria
heroum facta commendare, obtrectationis tamen inuidiam
neutiquam declinabit. Itaque diu mens mihi uelut in biuio,
quod dicitur, fluctuabat, utrum, notam non defugiens arro-
gantie, stilo licet illepido regum genealogias regnorumque
successiones sub compendio literis mandarem, aut silentio
cuncta preterirem. Satius etenim autumabam posteris nostris,
qui et uiuacis ingenii armabuntur acumine et doctrine floride
copia fecundabuntur, preuio exemplo negligenlie densitates
penetrare quam committere, ut illustrium gesta principum
uetustatis obfuscarentur caligine. Sed, ut ait Martianus, »ne
incomperta falsitatem admiscere uideatur assertio«, et ne
fabulose uidear historiam enarrare, quantum ab annosis et
ueteribus certa ualui inquisitione percontari, compendiose
perstringam. Et quia non omnium regum par claruit uictoria, nec
simili exultarunt omnes triumpho, cum et regum titulos a se
non ambigimus discrepare, quorum insignia gesta luce clarius
perspexi, eos ad memoriam reuocare conatus sum, illorum
gestis modicam impendens operam, quos fama gloriosa circum-
uolans preterit. Nam, prout agrestium, ita et principum natura
communis est omnium, ut hunc uirtutum stimulet titulus,
illum desidie denigret cupiditas, hic generositatis titulos satagat
5 propagare, ille gloriose laudis diminutionem floccipendat.
Illum ergo nostra primum retexat oratio, quem priscorum
annositas iugi primum commendauit memorie.
CAP. I.
SKJOLD Danis primum didici prefuisse. Et ut eius allu- damus uocabulo, idcirco tali functus est nomine, quia uniuersos regni terminos regie defensionis patrocinio affatim egregie tuebatur. A quo primum modis Islandensibus Skioldunger sunt reges nuncupati. Qui regni post se reliquit heredes, Frothi uidelicet et Haldanum. Successu temporum fratribus super regni ambitione inter se decertantibus, Haldan fratre suo interempto regni monarchiam obtinuit. Hic filium, scilicet Helghi, regni procreauit heredem; qui ob eximiam uirtutum strenuitatem pyraticam semper exercuit. Qui cum uniuer- sorum circumiacentium regnorum fines maritimes classe pyratica depopulatus suo subiugasset imperio, 'rex maris' est cognominatus. Huic in regno successit filius Rolf Kraki, patria uirtute pollens, occisus in Lethra; que tune famosissima regis extitit curia, nunc autem Roskildensi uicina ciuitati inter abiectissima ferme uix colitur oppida. Post quem regnauit filius eius Rokil, cognomento dictus Slaghenback. Cui successit in regno heres, agilitatis strenuitate cognominatus, quem nostro uulgari Frothi hin Frokni nominabant.
CAP. II.
Huius filius et heres regni extitit Wermundus, qui adeo prudentie pollebat uirtute, ut inde nomen consequeretur; unde et Trudens' dictiis est. Hic filium genuit, Uffi nomine, qui usque ad tricesimum etatis sue annum fandi possibilitatem cohibuit propter enormitatem opprobrii, quod tune temporis Danis ingruerat, eo quod in ultionem patris duo Dani in Sueciam profecti patricidam suum una interemerunt. Nam et tune temporis ignominiosum extitit improperium, si solum duo iugularent, presertim cum soli strenuitati tune super- stitiosa gentilitas operam satagebat impendere. Prefatus itaque Wermundus usque ad senium regni sui gubernabat imperium, adeo tandem etate consumptus, ut oculi eius pre senio caligarent. Cuius debilitatis fama cum apud Transalpinas partes percre- buisset, elationis turgiditate Teotonica intumuit superbia, utpote suis nunquam contenta terminis. Hine furoris sui rabiem in Danos exacuit imperator, se iam Danorum regno conquisito sceptrum nancisci augustius conspicatus. Delegantur itaque spiculatores, qui turgidi principis iussa reportent prefato Danorum regi, scilicet Wermundo, duarum rerum prefigentes electionem, quarum pars tamen neutra extitit eligenda. Aut enim regnum iussit Romano resignare imperio et tributum soluere, aut athlelam inuestigare, qui cum imperatoris cam- pione monomachiam committere auderet. Quo audito regis extitit mens consternata; totiusque regni procerum legione corrogata, quid facto opus sit, diligenti inquisitione perconta- batur. Perplexam se namque regis autumabat autoritas, utpote cui et ius incumbebat decertandi, et qui regno patrocinari tenebatur. Vullum cecitas obnubilauerat, et regni heres elinguis factus desidia torpuerat, ita ut in eo communi asser- tione nulla prorsus species salutis existeret. Nam ab infantia prefatus Uffo ventris indulgebat ingluuiei, et Epicureorum more coquine et cellario alternum officiose impendebat obse- quium. Corrogato itaque cetu procerum totiusque regni placito celebrato Alamannorum regis ambitionem explicuit; quid in hac optione haud eligenda facturus sit, indagatione cumulata senior sciscitalur. Et dum uniuersorum mens consternaretur angustia, cunctique indulgerent silentio, prefatus UfFo in media concione surrexit. Quem cum cohors uniuersa conspexisset, satis nequibat admirari, utquid elinguis velut orationi gestus informaret. Et quia omne rarum dignum nouimus admira- tione, omnium in se duxit intuitum. Tandem sic orsus cepit: »Non nos mine moueant lacessentium , cum ea Teotonice turgiditati innata sit conditio, ut uerborum ampullositate glorientur minarumque uentositate pusillanimes et imbecilles calleant comminatione consternare. Me etenim unicum et uerum regni natura produxit heredem, cui profecto nouistis incumbere, ut monomachie me discrimini audacter obiiciam, quatenus uel pro regno solus occumbam uel pro patria solus uictoriam obtineam. Ut ergo minarum cassetur ampullositas, hec imperatori referant mandata, ut imperatoris filius et heres imperii cum athleta prestantissimo mihi soli non formidet occurrere.« Dixit et hec uerba dictauit uoce superba. Qui dum orationem complesset, a collateralibus senior sciscita- batur, cuiusnam hec fuisset oratio. Cum autem a circum- stantibus intellexisset, quod filius suus, prius ueluti mutus, hunc effudisset sermonem, palpandum eum iussit accersiri. Et cum humeros lacertosque et clunes, suras atque tibias ceteraque membra organica crebro palpasset: >Talem« ait »me memini in flore extitisse iuuentutis.« Quid multa? Terminus pugne constituitur et locus. Talique responso per- cepto ad propria legati repedabant.
CAP. III.
Superest ergo, ut arma nouo militi congrua corrogentur. Allatisque ensibus, quos in regno prestantiores rex poterat SVENONIS AGGONIS FILII BKEVIS HISTORIA REGVM DACIE 103
S
inuestigare, Uffo singulos dextra uibrans in partes confregit minutissinias. »Hæccine arma sunt«, inquil, »quibus et uitam et regni tuebor honorem?« Cuius cum pater uiuidam experi- retur uirtutem: »Unicum adhuc« ait »et legni et uite nostre 6 superest asylum.« Ad tumulum itaque ducatum postulauit, in quo prius mucronem experientissimum occultauerat. Et mox intersigniis per petrarum notas edoctus gladiuin iussit effodi prestantissimum. Quem illico dextra corripiens: »Hic est«, ait, »fili, quo numerose triumphaui, et qui mihi infalli-
10 bile semper tutamen extitit.« Et hec dicens eundem filio contradidit.
Nec mora: terminus ecce congressioni prefixus arctius instabat. Tandem confluentibus undique phalangis innumera- bilibus, in Egdore fluminis mediamne locus pugne constituitur,
15 ut ita pugnatores ab utriusque cetus adminiculo segregati nuUius opitulatione fungerentur. Teotonicis ergo ultra fluminis ripam in Holsatia considentibus, Danis uero citra amnem dispositis, rex pontis in medio sedem elegit, quatenus, si unigenitus occumberet, in fluminis se gurgitem precipitaret,
20 ne pariter nato orbatus et regno cum dolore superstes canos deduceret ad inferos. Deinde emissis utrinque pugilibus in medio amne conuenerunt. Ast ubi miles noster egregius Uffb duos sibi conspexit occurrere, tanquam leo pectore robusto infremuit, animoque constanti duobus electis audacter se
25 opponere non detrectauit, illo cinctus mucrone, quem patrem supra meminimus occuluisse, et alterum dextra strictum gestans. Quos cum primum obuios habuisset, sic singillatim utrumque alloquitur; et, quod raro legitur accidisse, athleta noster elegantissimus, cuius memoria in eternum non dele-
30 bitur, ita aduersarios animabat ad pugnam: »Si te«, inquit, »regni nostri stimulat ambitio, ut nostre opis potentieque opumque capessere uelis opulentias, comminus te clientem decet precedere, ut et regni tui terminos amplifices et militibus
��16. cura. 19—20. cum dolore . . inferos, cfr. Genes. 42, 38. 21. scilicet. 22. infremuit leo, Sil. Ital. XI, 3i7. 23. occurrere {pro cocurrere). 27. audiuisse. 28. in eternum n. del., cfr. Exod. 17, li; Psalm. 9,6. 30. opes.
�� � SVENONIS AGGONIS FILII BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 105
��tuis conspicientibus strenuitatis nomen nanciscaris.< Cam- pionem uero hunc in modum alloquitur: »Virlulis tue experi- entiam iam locus esl propagare, si comminus accesseris et eani, quam pridem Alamannis gloriam ostendisti, Danis 5 quoque propalare non cuncteris. Nunc ergo famam tue strenuitatis poteris ampliare et egregie munificentie dono ditari, si et dominum precedas et clypeo defensionis eum tuearis. Studeat, queso, Teotonicis experta strenuitas uariis årtis pugillatorie modis Danos instruere, ut tandem optata
10 potitus uictoria cum triumphi ualeas exultatione ad propria remeare.« Quam cum complesset exhortationem, pugilis cassidem toto percussit conamine, ita ut, quo feriebat, gladius in duo dissiliret. Cuius fragor per uniuersum intonuit exer- citum. Unde cohors Teotonicorum exultatione perstrepebat;
15 sed contra Dani desperationis consternati tristitia gemebundi murmurabant. Rex uero ut audiuit, quod filii ensis dissili- uisset, in margine se pontis iussit locari. Verum Uffo subito exempto, quo cinctus erat, gladio pugilis illico coxam cruen- tauit; nec mora, et caput pariter amputauit. Sic ergo ludus
20 fortune, adinstar lune uarius, nunc his nunc illis successibus illudebat, et quibus iamiam exultatione fauebat ingenti, eos nouercali mox uultu toruoque conspexit intuitu. Hoc cognito, senior iam confidentius priori se iussit sede locari. Nec iam anceps diu extitit uictoria. Siquidem Uffo ualide instans ad
25 ripam amnis pepulit heredem imperii ibique eum haud diffi- culter gladio iugulauit. Sicque duorum solus uictor existens Danis irrogatam multis retro temporibus infamiam gloriosa uirtute magnifice satis aboleuit. Atque ita Alamannis cum improperii uerecundia cassatisque minarum ampullositatibus
30 cum probris ad propria remeantibus, postmodum in pacis tranquillitate precluis Uffo regni sui regebat imperium.
��Prouerbium est mediæiiale : Ludus fortunæ variatur in ordine lunæ. 22. ianuam. 31. cura probris.
�� � SVENONIS AGGONIS FIUI BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 107
S
CAP. IV.
llic filium procreauil, cui Dan nomen indidit; qui Elatus uel Superbus esl cognominalus. Huic successit in legno filius Frothi, qui et Senex dictus est. Post quem Frithleuer filius regni suscepit gubernacula. Cuius filius extitit Frothi hin 5 Fritgothæ, qui et Largus dictus est, eo quod largitatem super omnem amplexus sit uirtutem. Nam et aurum et argentum uelut lutum reputabat. Cui in regno successit filius Ingild nomine. Post cuius tempora longo multorum annorum inter- uallo filii patribus in regno non successerunt, sed nepotes,
10 altera parte tamen regali stirpe editi. Cui proxime successit Olaus. Hic omnes circumiacentes regiones strenue subiugauit, adeo etiam, ut ultra Danubium septem dietas triumphando perageret. Verum ne fabulose uel mendaciter regum redarguar tempora continuare, quos tamen haud modico distare didici
15 temporum interstitio, cum non pigritia uerum potius referentis inopia multos illustres transcurrerim, diligenti relinquo inda- gandum successori, ut, quod ex eclipsi pretermisi memorie, sollicitus inuestigator suppleat.
Post hec Siwardus, filius Regneri Lothbroki, regnum inuasit 20 Dacie, commissoque cum rege prelio regem interfecit et regnum obtinuit. Qui dum regno potiretur conquisito, regis interempti filiam thoro sibi sociauit. Quam dum more coniugali cogno- uisset, regis sciscitabatur filia, quo nomine proles nuncupa- retur. Cui respondens monuit rex, ut post partum cinguli sui 25 memor genitrix existeret. Que dum partus tempus impleuisset, nodi alludens uocabulo Kanutum appellauit, utpote quod is primus in Dacia hoc nomine functus esset. Hic solus post Frothi, cuius supra meminimus, regali extitit oriundus pro- sapia. In cuius pueritia Ennignup, Sialandensis bondo, custos 30 regni fuit constitutus. Ut autem prefati Kanuti iuuentus adoleuit, regni sceptrum .recepit. Successu temporum filium
��13. thumphando. 16. institutio. 19. scilicet. inuestigator {pro -toe). 24. plebs {pro ^ les). 26. partus tempus impl., cfr. Luc. 1, 57.
�� � SVENONIS AGGONIS FILII BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 109
��procreauit, quem Frothonem uoluit nuncupare. Qui filium genuit, quem Haraldum appellauit. Huic successit filius et regni heres Gorm Løghæ, uir deses tantumque deliliis et crapulis indulgens. Cui uxor illuslris illa extilit regina, Thyre 5 uidelicet, que 'Regni Decus' est cognominata. Cuius gloriose laudis famam relicere non ualeo. Solent enim illorum gesta recenseri, qui prestantioris sunt fame.
��CAP. V.
��H,
��ec, quam prediximus, Thyra muher fuit omni uirtute conspicua, utpote quam uariis animi corporisque dotibus natura
10 beare studuit. Nam et uultum decor eximius uenustabat, et rosa lilio maritata purpureum genis colorem inpinxerat. In- super casta, pudica, faceta omnique urbanitate referta erat. Preterea tanto prudentie fulgore diuina gratia mentem eius illustrauerat, ut Nestoris prudentiam, Ulyssis astutiam, Salo-
15 monis sapientiam uno fonte hausisse crederetur. Et si fonte baptismatis abluta fuisset, uere regina Saba, que sapientiam Salomonis rimari uenerat, dummodo fuisset orthodoxa, habe- retur.
Illis temporibus Otto imperator Daciam sibi fecerat tribu-
20 tariam propter regis, ut arbitror, desidiam, quem supra memi- nimus gule tantuni et delitiis inseruire. Quinimo eo peruenit insolentie, ut infamie discrimen toti regno conaretur irrogare. Quippe supra memorate regine pudicitiam suis pertentauit illecebris irretire. Missi sunt itaque legati, qui sub specie
25 censum colligendi in conclaui reginam conuenirent pariterque salutes perferrent imperatoris et simul eius donaria regiaque munera offerrent. Ad hec iussi sunt etiam regine suggerere, quanto satius esset eam non solum ob eximiam et luculentam forme speciem sed et singularem animi prudentiam Romano
30 preesse imperio et imperatricem existere quam uel tributariam
cfr. Reg. III, 10, 1. 18. domina. 20. scelicet. 22. supramenium {pro supra meinim?). 23. insolentiam {pro Insolenti aio).
29—30. iraparticem {pro impatcem).
Ad S. 1. Frotho, cfr. Saxo p. 467, S, (Clac-)Haraldum, ibd. p. U8.
�� � SVENONIS AGGONIS FILII BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 111
��uel saltem niodici fore regni reginam. »Sit ergo« inquiunt »sanioris consilii propositum, oblatam polenliam haud incircum- specte renuere; sit eliam altioris prudentie specimen, tam fainosi principis nomen maiestatemque in uestre dileclionis
5 gremio perpetua firmitate fouere, quam ingenli uos honoie et amore amplexantem mutuo uicissim non prosequi affeclu.« Quod cum audisset Thyra regina, secum deliberandi poslulauit inducias, ut benigni et competentis responsi uelut equa lance tam eleganti salutationi satisfaceret. Interea legatis modicam
10 illic mora in facientibus, proniissorum fides reginam arctius urgebat finem presentis inuestigare negotii. Tandem scisci- tantibus illis, quidnam responsi domino suo renuntiarent, precluis illa heroina, et que sola dici regina meruit, generosi pectoris solertia dolum commentata dulcissimis blandiri cepit
15 alJoquiis, uotique se executioni paratam esse annuit. Grandem tamen rem se ostendit inchoaturam, dum proprii uiri thoro spreto ad alterius connubium tanquam adultera conuolaret. Magna igitur pecunie summa ad rem tantam tamque famosum facinus expiandum redimendumque opus esse significabal.
20 Quare, si uoti compotes existere cuperent, trium annorum censum sibi indulgerent. Omni itaque mora remota ad imperatorem legati celerrime proficiscuntur, ut ipsi et respon- sum regine et responsi conditionem renuntiarent. Quo accepto imperator alacri uultu ingentique letitia, quod postulauerat
25 Thyra, spopondit, dummodo obsidibus pacti prestaret securi- tatem. Mox Daciam repetere festinant legati imperatorisque uoluntatem regine insinuant; simul obsides exigunt, quo con- stantius pacti firmitudo perseueraret. Nec mora: heroum fihi generosissimi duodecim eliguntur obsides, quos in Saxoniam
30 secum adducebant legali.
��Adagior. Lal, Stuttgart 1866, p. 212): »Mel in ore, verba lactis; fel in corde, fraus in factis.« 14. fellatitatur corde. 15 sq. Adhereat . . tui, cfr. Psalm. 136, 6. 16. malim prestolantibus. 17. inchoatiuara. 20. redundumq; (pro redlendumq;). utpote. 21. singulis. 22. mulier (pro mulicb). 24. tam (pro tum). 29. duduni. 32. malim generosissi- moium. 33. mittiabant.
�� � SVENONIS AGGONIS FILII BREVIS HISTORIA REGVM DACIK 118
S
CAP. VI.
Interea regina per uniuersum regnum edictum promul- gauit, ut totius regni uniuersus populus corrogatus una prope Slesuicum conueniret; omnesque, quorum in regno essent domicilia, ingentis ualli molem, cuius celerius exstruendi con- 5 silium cepisset, propriis iussit manibus elaborare. Illos uero, quos rei familiaris urgebat inopia, census fouit subsidio, tali- que operi pecuniam erogabat, quam dolo impetrauerat. Nec cuiquam se excipiendi prerogatiuam impertiuit, quin iuuenes, senes et adulti cunctique, quos uel infantia tenerior non
10 impediret, uel senii defectus non prohiberet, operi prefato insudarent. Quippe adeo necessitas obsequendi uniuersos urgebat, ut omnes, diuites et pauperes, eius agris et prediis culturam, tanquam coloni, impenderent. Nam prout regni regimen obtinuit, ita tune temporis uniuersam regni tellurem
15 reges iure dominii possidebant. Menium itaque Thyra prima construxit elegantissimum , quod postmodum Danis, uelut indagine inclusis, a Teotonica rabie tutissimum semper munimen extitit.
Cui dum duorum iam annorum operam impendisset, tanti
20 edificii celebris fama ad aures conuolauit imperatoris; qui propterea legatos iterum in Daciam destinauit, qui callide percontarentur, utquid regina tali insudaret operi, si pactum uiolare non moliretur. Cui regina disertissima tale reddidit responsum: »Satis admirari non ualeo, cur tam eximie prudentie
25 princeps, cuius thronum ad sidera ferme diuina sublimauit gratia, quique consilio perspicacissimo tot gentium feritates suo subiugauit imperio, ab inepta muliere dignatur consilii profunditatem rimari. Suam etenim non arbitror latuisse solertiam, quod et uestra iam didicit experientia, commeantium
30 peditum equitumque ad nos nusquam patere aditum nisi per modici campi planitiem ; cui iam immanissimi muri obicem
��sidera, cfr. Vergil. Eclog. 9, 27 sqq. ; Ammian. Marceli. XV. S, 2. gradum {pro gra dm). 28. quod quum iura (pro ura). 29—30. ad nos nusquam patere in {pro n') primo dici campi.
Script, hist. Dan. minores. o
�� � SVENONIS AGGONIS FILII BREVIS HISTORIA HEGVM DACIE 115
��hoc obieci intuilu, ut, quod toli prius regno patebat peruium, nunc, muri obstaculo strata comminus obstructa, exeuntes porta cohibeat angustissima. Quippe ciun domini mei uotum fideliter expleuero, meque uoluntati uestre accomodauero,
5 communi exercitui, quem gentis nostre seuitia procul dubio in me armabit, persequendi nos potestas tanti munimenti obiectu facile adimitur.« Quo accepto lam illustris femine solertiam pariter ae facundiam legati oppido commendabant; et iam de uoto securi hilares ad propria repedabant. Interea
10 regina operi inchoato uehementius instabat; sicque Teotonice turgiditati mulieris illusit astutia. Euoluto autem trium anno- rum spatio ingeniosi operis structura, propugnaculis quam decenter ornatis, penitus consummata est. Cui nomen posteri indiderunt, Danæwirki nuncupantes, eo quod Danorum sudore
15 patratum consummatumque extiterit; reginam uero Thyram, cuius ingenio Danorum et parta et aucta libertas, non imme- rito 'Decus Dacie' nominabant.
��CAP. VII.
��N,
��ec mora, electos imperii milites ad Daciam cum ingenti pompa imperator iubet in occursum regine proficisci. Quos
20 ingenti tripudio cetus comitatur histrionum in fiolis, citharis, choris et tympanis modulantes. Qui iuxta Eidoram metitis tentoriis aduentum illius prestolabantur, ad Daciam paucis et potioribus delegatis, qui regine uoluntatem explorarent. Quo- rum cum aduentum Thyra comperisset, accersitis sibi regni
25 sui uiris sapientioribus, in communi eos audientia sic affata respondit: »Quod exigit imperator, renuo; quod cupit, recuso; quod affectat, deuito, ne simul et profuga et adultera regno faciam opprobrium, sexui uerecundiam, subditis improperium. Nam quod regis et mariti mei desidiam mihi obiicitis, non
30 est, quod mihi id aduersari existimetis, cum meis solius
{pro histonum). 22. chori et tympana, cfr. Exod. 15, 20; Judic. il,3i; Psalm. 150, 3 sqq. meritis. 23. et. 26. iuris. 27. renun- tio. 29. imperium. 30. in {pro m).
8*
�� � SVENONIS AGGONIS FILII BREVIS HISTORI A REGVM DACIE 117
��nutibus uniuersum famuletur regnum, et nihil questionis aut controuersie absque nostra terminetur conniuentia, ita ul regis pariter et regine me sciatis honore pollere. Regein uero hac saltem generositale florere sciatis, quod regum undique 5 sit sobole procreatus. Unde, licet magnitudini polentie impera- torie adequare se non ualeat, regali lamen illo neutiquam est inferior prosapia. Et ut breui concludam eloquio, a tributarie seruitutis iugo ego forti dextera Danos propediem emancipabo, nullam prorsus subiectionis reuerentiam uobis exhibitura.« Ad
10 hane inopinate responsionis uocem legatorum mentes conster- nate obstupuerunt, et ad prefatorum procerum papiliones confusi properabant. Ad quos turmatim procerum turba confluxit, sciscitata, quidnani cause sit, quod cursu tam pre- propero reditum accelerarent. At illi non cunctanter omni
15 prorsus se referunt spe frustratos mulierisque circumuentos uersutia. Quo comperto iussi sunt illico capitalem obsides subire sententiam. Nam et huius rei exitum illustris illa regina, quasi futuri non ignara, diu ante presciuit. Satius enim decreuit totius regni seruitutem paucorum morte redi-
20 mere quam extraneis ad internecionem famulari. Mox Teotoni- corum ambitio, in luctum uerso tripudio confusa, dolens recessit et merens. Ut autem precluis illa regina cuin rege marito omnes etatis sue annos complesset, Haraldus Blaatand filius superstes, qui et regni extitit heres, iuxta ritum gentilium
25 in tumulis gemellis et paribus, quasi illustribus mausoleis, secus regis curiam in Jelling utrumque parentem fecit humari.
��CAP. VIII.
��Hi
��Lic Haraldus multo post tempore regaJi sceptro regni gubernabat imperium. Is primus idolotatrie respuens spur- citias Christi crucem adorauit. Qui dum exercitum emitteret 30 ad iminanissimam petram protrahendam, quam matris tumulo ob memoriale insignium destinauit erigendam, intestina orta seditione, tum propter noue religionis ritum, tum propter
{pro int'5'stictionem). 22. procliuis. 24 — 25. comraulis {proj tumu- lis). 29. emisso exercitu.
�� � SVENONIS AGGONIS FILIl BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 119
��seruitutis iugum intolerabile, popularis cepit efferuere tumul- tus, adeo ut ipsum regem plebs insana regno expelleret. Qui cursii celeri fugam arripiens (pedibus enim timor addidit alas) ad Sclauiani usque profugus commeauit; ibique pace impetrata 5 primus urbem fundasse dicitur, (juc Hynnisburg nuncupatur. Cuius menia ab archipresule Absalone ego Sveno solo conspexi equari. Quo exulante filius in regno surrogatur Sveno, cogno- mine Tiugeskeg, qui sancte Trinitatis fidem, (|uam profugus tamen pater abiecerat, uerus dei cultor amplexus esl, sacrique
]0 baptismatis unda renatus uerbi diuini semina per uniuersam regionem propagari iussit. Successu temporum interueniunt legati, qui operam darent, ul discordia inter patrem et filium, regio regnantem solio, exorla ad concordiam reuocaretur. Statuit igitur Sveno rex, ut pater cum Slauis sibi in Grone-
15 sund de pace tractanda occurreret. Quo cum rex ad terminum constitutum cum Danorum exercitu aduenisset, patris diu prestolatur aduentum. Interea Haraldus profugus, cuiusdam Palnonis Tokki, consiliarii sui, suggestione monitus, liburnum remis aptissimam sibi fabrefecit, quam nautis instruxit proba-
20 tissimis; cui et gubernatorem prefecit prefatum Palnonem, qui regi festinanter accelerabat occurrere. Is cum ad Danorum peruenisset exercitum, ordinatis per foros remis, dolum commentatus, puppim suam puppi regis iussit applicari. Quibus sic ordinatis prima illucescente aurora regem in
25 reclinario dormientem clam excitauit. Expergefactus autem rex sciscitalur, quidnam esset. »Nos«, inquit, »patris tui legati sumus, ad te de pace tractanda transmissi.« Quod cum didicisset, patris statum diligentius cupiens percontari paulo extra nauis suggrundam caput exseruit. Quem illico pretaxatus
30 Palno Toki per aures et capillos corripiens, licet frustra reni- lentem, in suam nauim, tune potentior, attraxit inuitum; et quamuis pauxillum clamore perstreperet, ceteris ignaris ualido remorum impulsu fugam uehementius accelerabat; nec prius
��24. remis populura (pro puppI fuain). 25. populi. 29. prius (pro pris). 32. retinenteni. naui tune. 34. ignarisq; nescien- tibus.
�� � SVENONIS AGGONIS FILM BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 121
��laboris pertesus destitit, antequam ad urbem prefatam perue- nisset. Quem Sclaui contuentes, populari oiia seditione, diuersis captiuatum mortibus exquisitisque lormenlis adiudi- cabant. Verum pars electa primatum saniore precellebat
5 consilio. Consultius namque autumabant, censu eum plurimo redimendum, unde Sclauia, perenniter locuples, exhaustis Danoium opibus gauderet, quam breui morte tiucidatus interiret. Modicum etenim communi cederet utilitati, si cap- tiuus mortis damnaretur exterminio. Delegantur itaque legati,
10 qui Danis denunciarent, ut regem suum trino auri et argenti pondere redimerent. Quod din exequi non distulerunt. Nam uniuerso ferme regni censu coadunato, occurrentibus in Win- ningha cum rege captiuato Sclauis, Dani Svenonem redimere non detrectabant. Ast ubi census eius solutioni non sufficeret,
15 decreuerunt matrone suis ornatibus summam redemptionis explere. Igitur annulos, armillas, inaures, monilia, torques et quicquid illis pretiosum erat, regi liberando impendebant. Quo expleto, Dani a rege siluarum et nemorum tum primum communia impetrarunt. Mulieribus quoque, eo quod prius
20 paterne hereditatis prorsus essent exsortes, ob prestitum sibi a matronis fauorem et beneficiorum collationem in posterum primus tribuit, quatenus soror fratri de cetero in dimidia familie herciscunde portione communicaret. Omni namque rationi consentaneum duxit sincere dilectionis exhibitionem
25 pari remunerationis beneuolentia compensare.
��CAP. IX.
��M,
��[ortuo Svenone filius eius Kanutus in regno successit; quem et Senem cognominabant. Hic regni sui terminos mire uirtutis potentia dilatauit. Nam ab ultima Thyle usque ad Grecorum ferme imperium uirtute multiplici circumiacentia
{pro ,prfy). 22—23. frater decreto. 26. fraudem {pro fcg eadeni) eadem . . uobis Luc. 6, 38. 29. iure.
�� � SVENONIS AGGONIS FILII BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 123
��regna suo aggregauit imperio. Quippe Hyberniam, Angliam, Galliam, Italiam, Longobardiam, Teotoniam, Norvvagiam, Sclauiam cum Sambia sibi subiugauit. Hic primus, dum in Anglia pacis tranquillitate potiretur, leges condidit caslrenses, 5 quas pro modulo ingenioli deinceps libabimus. Huius filia extitit Gunnild, illustris femina, quam Henricus imperator, Conradi imperatoris filius, sibi matrimonio copulauit. Quem cum Romani tumultuaria seditione a regio pepulissent solio, socerum adiens eius auxilium implorauit. Unde nactus occa-
10 sionem illustris ille precluisque Kanutus assumpto exercitu suo primo Galliam depopulando inuasit; deinde ulterius pro- grediendo Longobardiam cum Italia deuastauit, ae postmodum multimoda uirtute compulit Romanos ciuitatem sibi resignare, tandemque imperatorem et generum throno suo restituit. Quo
15 peracto cum ingenti tripudio ad Franciam usque commeauit, Turonisque profectus beati Martini reliquias Rothomagum potenter secum asportauit, eo quod illam pre ceteris specialius diligeret. Prefatus quoque Kanutus duos filios genuit, quorum alterum suo appellauit nomine ; quem cognomine Durum uulgo
20 nominabant, non quod austerus uel crudelis extiteril, uerum inde, quod tale prouincie nomen extiterit, ex qua natalem duxit originem. Hune pater Dacie regem prefecit. Alterum uero Svenonem nominauit, cui Noruagiam gubernandam commisit. Ipse uero Angliam quinque ferme lustris regia
25 potestate administrauit. Interea filii ipsius, quorum iam facta est mentio, patre adhuc superstite supremum expleuerunt diem. Quod audiens rex Kanutus, patrium regnum guber- natore destitutum, ad Daciam reditum accelerabat. Et quia in Dacia ecclesie nouella extitit plantatio, multos pontifices et
30 presbyteros secum adduxit; quorum alios penes se detinuit, alios ad predicandum delegauit. Hi per uniuersam Sueciam, Gothiam atque Norvvagiam dispersi, nec non ad Islandiam transmissi, uerbi diuini semina propagantes multas animas
��Psalm. 143,12. 31. ad {pro au). 35—124,1. In omnem . . verba eorum, cfr. Psalm. 18, 5.
�� � SVENONIS AGGONIS FILII BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 125
��Christo sunt lucrati. Inter quos presules Gerbrandus et Rodulfus extiterunt, quorum alterum, nempe Gerbrandum, Roschildensi primum prefecit ecclesie, Rodulfo uero Slesui- censem regendam tradidit ecclesiam. Cum autem pluribus 5 regnis solus non posset operam impendere, nepotem suum Svenonem, licet impuberem, regio illustrauit honore, Datiam- que ei gubernandam commendauit. Cuius pater extitit VIf, Sprakæleg cognomine; mater uero soror regis Estrith.
��GAP. X.
��D.
��'efuncto Kanuto rege nepos eius Sveno, ab auunculo
10 antea inauguratus, regni gubernacula suscepit. Qui modico tempore rerum tranquillitatem obtinuit. Quippe rex Noruagie Magnus, beati Olaui regis ex concubina filius, instructa classe Daniam inuasit. Cui rex Sveno occurrens iuxta Helghanes nauale cum eo commisit bellum ; in quo Magnus triumphauit
15 obtinuitque Jutiam, Fioniam et Sclauiam. Quem dum uictor in Scaniam persequi moliretur, in Sialandia casu inopinato, equi sternacis precipitio arbori illisus, interiit. Ae poslmodum Sveno restitutus regno inquiete illius possedit gubernacula. Hune 'Regum Patrem' turba nominauit agrestis, eo quod
20 numerosa filiorum prole uberrimus extiterit. Inter quos successiue quinque regio fulserunt diademate. Quorum gesta superfluum duxi plene recolere, ne crebrius idem repetitum fastidium pareret legentibus, cum, illustri archipresule Absa- lone referente, contubernalis meus Saxo elegantiori stilo
25 omnium gesta prolixius exponere decreuerit. Nec est pretere- undum, quod hec prisca ueterum inualuerit consuetudo, ut ad regum inaugurationes in lisore Danorum uniuersa turba conflueret, ut eo in loco assentientibus omnium ciuium suffra- giis regiuni nomen rerumque summam obtinerent. Mortuo
19. inquete. 21. quoq;. 25. executus {pro executus). 28. utpote {pro ut ipa) omni.
�� � SVENONIS AGGONIS FILM BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 127
��itaque Svenone rege filius eius Haraldus, quem ob benignilalis mollitiem Cotem cognominabant, successil in regno. Hic primus leges Danis in regie electionis loco iam diclo pre- scripsit alque rogauit.
CAP. XI.
5 llaraldo defuncto frater eius Kanutus in regno successit, quem Othoniensis ecclesia coronatum gloriatur habeie mar- tyrem: non, ut quidam arbitrantur, propter nimiam crudeli- tatis seuitiam uel iugum intolerabile, quod plebi crudelis irrogauerat. Hee enim causa extitit persecutionis. Tempore,
10 quo potestatis plenitudine floruit, paterni sui auunculi se doluit exheredatum potentia. Collecto itaque exercitu classeque congregata, qua Angliam expugnaturus inuaderet, in Humla, que tune temporis portus maris extitit, totum exercitum iussit conuenire. Qui dum instructa classe subsolani prosperitatem
15 prestolaretur, subitus rumor regis auribus intonuit, qui in Slesvvik regni proditionem perdoceret exortam. Qui cursu rapido omnique festinantia illuc iter accelerabat, quatenus conspirationis pessundaret primordia. Quo cum uenisset et sceleris autores uinctos et captiuatos sue mancipasset custodie,
20 ad classem, quam casu reliquerat, inopinato cursu prepropere festinabat, suos illic arbitratus reperire, ubi eos reliquerat. Cum autem ad locum uenisset predestinatum, contumaciter et inobedienter uniuersos ad sua didicit remeasse. Qui nimio furore succensus, qua meritorum compensatione tante trans-
25 gressionis notam percelleret, secum sollicite perscrutatur. Nam anxius diuisa mente reuoluit, rigori fore detrahendum, ubi plurimorum strages iacet, nec commune scelus tanta nouerat austeritate plectendum, quanta foret excessus priuate persone cohercendus. Prout itaque regis rigor dictauerat, singulis
30 gubernatoribus quadraginta marcas soluendi incumbebat neces-
Ad S. 10. paterni auunculi = Saxo p. 5S2, 10.
�� � SVENONIS AGGONIS FILII BREVIS HISTOHIA HEGVM DACIE 129
��sitas; nautas quoque singulos trium maicarum urgebat satis- factio, eo quod regis exercitum dissipando destruxerint. Quem dum legis rigore censum singulas uisitans prouincias exigeret, exactionis a Wandalis inchoauit primordia. Que gens dura 5 et indomila, innocentis sitiens cruorem, pro censu labiem ministrauit. Quippe tanta popularium turba confluxerat, ut ne unicus quidem, qui proprio gauderet domicilio, remanendi haberet prerogatiuam. Quorum cum rex comperisset insolen- tiam, instantis maleficii occasionem declinare statuit. Verum
10 preuaricatores hostis antiqui Satanicis suggestionibus imbuti in caput regis deseuiunt, plebsque profana principi suo lethum machinatur. Sinistri quippe rumoris fama ubique locorum increbuit, regis seuitiam ingentibus iniuriis et calum- niis uniuersam regni sui gentem exacerbasse et ad iram
15 prouocasse. Nec prius plebecule rabies furiosa cessauit, quam tota Jutia expulsum ultra medium transitum Othoniam usque persequerentur. Ubi illustris princeps et de patria sua optime meritus, martyrio coronatus, animam sanctissimam deo creatori commendauit.
��CAP. XII.
20 vjuo defuncto frater ipsius Olauus in regni Danici suc- cessionem surrogatur. Cuius temporibus fames extitit uali- dissima, adeo etiam, ut uulgaris eum assertio Famelicum nuncuparet. Ab Olaui excessu frater eius Ericus Bonus imperium capessit; qui et iuxta solennem istius seculi morem
26 crucis insignia suscepit. Hine Jerosolymam profectus in reditu fato concessit inque Cypro insula sepulturam nactus est. Hic regni tempore generosa natorum sobole, licet uariis hymenei
sufflcienter. 14 sqq. cfr. Vit. S. D. p. 103, 1 sqq. 15. exarbasse. 16 sq. prouerbiiim mediæuale, cfr. J. Werner, Lat. Sprichiv. des Miltelalters p. 31, 17. 17. dederunt. 18. Slet. 24. fandicum. farnes septuennis, cfr. Genes. ^1, 30. 54. 26. crucem etc, cfr. Luc. 14,27. 28. segastulo.
Script, hist. Dan. minores. •»
�� � SVENONIS AGGONIS Fil, II HHEVIS HISTOIUA KliGVM DACIE 131
��successibus, parens extitit gloriosus. Nain et Kanutum Ring- stadensem, patrem Waldemaii regis, genuit; Henricum quoque, patrem Svenonis regis, et Haraldum Kesiæ, patrem Biorn Ferrei Lateris undecimque fratrum ipsius. Post Ericum frater 5 eius Nicolaus regnauit, quem Grandeuum uulgo nominabant, eo quod septem lusiris imperio Danico potitus sit. Hic filium ex legitimo suscitauit matrimonio, quem re et nomine Magnum appellabat. Nam ad instar Saulis regis super uniuersos regni milites et coeuos ab humeris et sursum eminebat.
��GAP. XIII.
10 llegnante in Dania Nicolao Kanutus, Erici Boni filius, uir prudens, strenuus omnique uirtutis probitate pollens, dux factus Slesuicensis claruit. Qui et singulari fortitudine efferam Sclauorum rabiem compescuit sueque ditioni subiugauit. Sed conspicuis eius uirtutibus incitata efferuescere cepit inuidia,
15 adeo ut extiterint, qui optimo principi lethum machinarentur. Semper enim regibus suspecta est recens nata potentia, omnisque potestas impatiens consortis erit. Magnus namque, Kanuti patruelis, spreto consanguinitatis uinculo, adhibito sibi Henrico Skatelar, Ubbone et Haquino aliisque coniura-
20 tionis sociis, tanquam super arduo regni negotio de Kanulo trucidando in conclaui quodam pestifera captabat consilia. Deinde Kanutum in silua penes Haraldstathæ sine arbitris sibi obuiam uenire iubet. Gui intrepidus Ghristi athleta, nul- lius sibi criminis conscius, occurrere non detrectauit; sed
��inuidus ut sua dampna. 17. inuidia. 18. ambitio. ne regno. moni- taneo {pro momtaneo). 20. potestas. 19 sq. cfr. Sallust. Catil. 7, 1 : nam regibus boni quam mali suspectiores sunt, seraperque eis aliena virtus formidulosa est. 21—22. omnisque .. erit: Liicani Phars. I, 92 sq. 23—24. periit ius fasque bonumque . . pudor: Statii Thebaid. I, 15^ sq. 28. colloquium.
��Ad S. 22—23. Kanutum .. venire iubet ei 133,3 in denunciato occursus loco, cfr. Saxo p. 638, li sq.; pestifera consilia, ibid. p. 636, 16 et 25.
y*
�� � SVENONIS AGGONIS FIMI UREVIS HISTORIA REGVM DACIE 133
��sancte crucis uexillo insignilus, non clypeo protectus aut galea, duobus tantuni comitatus satellitibus, luporum rahiem mitissimus agnus in denunciato occursus loco piestolabatur. Mox sceleris autores aduenere, lupi ouinis induli exuuiis, 5 loricas et galeas pileis contegentes et palliis. Nec inora : uerum Israélitam et consobrinum perfidi coniurati trucidare festinant, animamque celo satagunt transmittere, que carnis ergastulo prius extitit inclusa. Cuius exanime corpus post- modum Christi fideles humandum deferunt Ringstadiam, ubi 10 compluribus rerum indiciis ingens sanctitatis eius splendor eluxit.
��CAP. XIV.
��Ve
��'erum tanti sceleris immanitas ingentis seditionis fomen- tum poslmodum in regno suscitauit. Nam in fratris ultioneni Ericus cum patruo suo regnante Nicolao, dei instigatus digito,
15 ad pugne certamina suscitatur, iam omnium suffragiis regio donatus nomine. Qui licet crebro conflixerint, hec tamen certaminum loca extiterunt famosiora. Primum etenim in Rynebierg prelio decernentibus illis, Nicolaus obtinuit, auum- que meum Christiarnum captiuauit ferreisque uinctum com-
20 pedibus ad castrum quoddam prope Slesuicum custodie man- cipandum delegauit. Successu temporum ad pontem Othens- hylle decertantium facta est congressio. Ubi dum acrius confligerent, pars itidem Nicolai preualuit. Dum ergo Erici exercitus terga uerteret, captus illico fuisset, nisi Biorno, qui
25 ob eximie strenuitatis claritateni Ferreo cognominatus est Latere, adiuncto sibi patre meo Aggone, pontis in medio uiriliter restitisset. Hi namque duo tanta audacia iaculorum imbrem repulerunt, ut quasi columne estimarentur immobiles. Nam incursantium furorem mirifica strenuitate propulsabant,
21—22. potentem {pro pote it^um). 22. dietantiura (pro deC^tantiura). quia. 26. est præ {pro s pfe). 28. miraculorum (,pro au iacu- lorum).
Ad S. 9—11. ubi .. eluxit = 5axo p. 6il,2sq.
�� � SVENONIS AGGONIS FILII IJHKVIS HISTORIA RKGVM DACIE 135
��pontis transitum egregie defensantes, adeo ut hine inde peremtorum cadaueribus amnis gurgilem sicco pede ulrimque pertransirent. Nec prius a pontis tuitione desislebanl, licet piagis quamplurimis lacessiti, quam rex fugiendo naues con- 5 scendisset. Quem subito insecuti in Scaniam fugitantem comitabanlur. Posteaquam uero Nicolaus rex bino iam con- gressu triumphasset, Ericum nepotem suum et hostem prorsus e regno eiicere nitebatur. Quem dum classe congregata in Scaniam persequitur, ad sinum appuht, quem uulgus F'otauik
10 consueuit nuncupare. Cui plebs Scaniensium, semper probi- tate pollens, uniuerse terre multitudine corrogata, caterua decenter ornata occurrere non detrectauit; initoque congressu Magnum, regis filium, iam dicti sceleris autorem, cum duobus presulibus ad Tartara trucidantes transmiserunt. Nicolaus
15 itaque rex uictus, nato pariter et herede orbatus, Slesuicum nauigio contendit; ubi ciues eum intra menii septa receptum perfide trucidarunt.
��CAP. XV.
lostquam Ericus, eterna dignus memoria, eximia potitus uictoria in pace regnum obtinuerat, prefatum Christiarnum e
20 uinculis liberauit. Qui tamen paulo post in consanguineos suos inaudita crudelitate deseuire cepit. Quippe germanum suum Haraldum Kesiæ, in curia sua Jaling pernoctantem, intempeste noctis silentio ad colloquium fecit euocari. Qui de lecto subito se proripiens, plane inermis nihilque sinistri
25 suspicatus, ad regem et fratrem suum concitus properauit. Quem illico catholiciani corripientes caput eius amputarunt. Modico deinde temporis interuallo nepotem suum Biornonem, iniqua compensatione talionem reddens, captiuauit annex-
��Ad S. 9. ad sinum appulit etc, cfr. Saxo p. 65i, 1 a. i.
�� � SVENONIS AOGONIS FILII BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 137
S
umque molari in profundum abyssi demersit. Fratres quoque eius, quosdam adultos, quosdam impuberes, undecim numero, ferro iussit haud patrissando necari. Cum aulem tanli sceleris autor extitisset, regulosque pullulantes prorsus exslirpasset, in 5 regie sublimilatis potestate constilutus iustum diuine potentie iudicium expertus est. Nam in Urnensi placito Plogh quidam, cognomento Niger, mililari corona stipatum lancea transuer- berauit.
��CAP. XVI.
��I,
��nterempto itaque rege mox alius imperium sumit Ericus,
10 quem ob suauissimos mores Agnum cognominabant. Cuius temporibus uberrima cunctarum rerum extitit abundantia. Post illum Kanutus, Magni filius, quem in Scania memini supra occubuisse, in Wigbergensi placito creatur in regem, Svenone a Scaniensibus electo, qui filius supra memorati
15 crudelis extitit Erici. Qui dum sepenumero inter se decer- tarent, Waldemarus, sacro cruore oriundus, Ringstadensis Kanuti filius, patris tune potitus feodo, quasi medius illis alternum impendebat subsidium. Post multum uero tem- poris, habito concilio in Lalandia, decreuerunt arbitri equa
20 portione regnum in tria partiri pactumque federis firmitate sacramenti roborare. Nec diu pacti huius durauit firmitudo, proul rei exitus probauit. Nam tempore autumnali, concilio in Roschildensi ciuitate celebrato, tres prefati sacrum festum solenniter peragentes una conueniunt, primo apud Svenonem
25 regem epulantes. Qui, dolum commentatus, pacis fideique integritate uiolata, tempore serotino, post uesperas celebratas, instructis catholicianis Kanuto et Waldemaro mortem machi- natur. Extinctis uero luminaribus Kanutum martyrio coro- nantes interemerunt. Waldemarum autem, dum stricto
30 mucrone transfodere molirentur, in coxa haud modico uulnere
arbii). portione. 26. coniitalus (pro comélatus). 30. fodere {pro gfodere).
�� � SVENONIS AGGONIS FILII BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 139
S
percepto, diuina elapsum conseruauit gratia. Ut uero a uulneris dolore aliquantisper conualuil, in Jutlandiam profectus exer- citum conscripsit.
��CAP. XVII.
i^veno autem predictus, rex Scaniensis, Waldemaro, regi 5 Jutie, occurrens, secus Gratham preliuni cum eo commisit. Nec diu anceps extitit uictoria, cum Sveno uictus manu rustica perimitur. Sicque rex Waldemarus, gloriosus uictor, solus regnum obtinuit ; qui postmodum quinque lustris et duobus annis Danicum gubernabat imperium. Hic tanta 10 uirtutis gratia totius regni sui terminos pacificauit, ut Sclauo- rum feritatem, qui prius, intestina illa seditione flagrante, uniuersos fines maritimes nec non et insulas depopulati fuerant, tuta undique nauigatione reddita sue ditioni, sibi eos constituens tributarios, subiecerit.
��CAP. XVIII.
15 Oic licet multa memoria digna patrauerit, trine tamen tanquam syderum fulgore eius splendescit memoria. Nam primo quidem indomitos Ryenses sacri baptismatis unda renasci potenter compulit. Deinde primus in Sprovva insula de coctis lateribus turrim construxit. Ad ultimum in uallo
20 Danevvherchk murum erexit lateritium, quem tamen morte preuentus imperfectum reliquit. De cetero uir fuit Walde- marus uite per omnia probate, facie uenusta, facetus, sagax, in consiliis perspicacissimus, strenuus et egregius miles, omni urbanitate refertus, uictoriosus, gratiosus, successibus semper
25 abundans; in suos tantuni plus iusto crudelior.
��17. quod (pro quoq; =: autem). 20. lateritium uero fecit quod. 21. enim virtute probatæ.
Ad S. 13. tuta . . reddita, cfr. Saxo p. i93, 1.
�� � SVENONIS AGGONIS FILII BREVIS HISTORIA REGVM DACIE 141
S
CAP. XIX.
��Hi
��[ic Sophiam reginam, Kanuli regis Roschildensis ger- manam, matriinonio sibi copulauit. Cuius eximie pulchrilu- dinis foiinam omni uenustatis artificio natura elaborauil. Nam in eius descriptione Tullii deficeret facundia, Nasonis 5 exaresceret uena, Virgilii desudaret ingenium. Proinde ad eam depredicandam mendicata non capesso suffragia, preser- tini cum sepius oculala fide perspexerim, in quibus nature concinnam fabricam satis adniirari non potui. Porro illustris regis Waldemari famam adeo diuina ampliauit gratia, ut cir- 10 cumiacentes reges et principes ei quasi debita certatim impen- derent obsequia.
��CAP. XX.
��Q.
��'ui cum nature debitum persoluisset, filius eius Kanutus, iure succedens iieredilario, patrium imperium sumit. Erat autem Kanutus uir religiosus, castus, procerus, formosus, miles
15 exlmius, a patria uirtute non degenerans. Qui tanta strenui- tate Sclauorum compescuit seuitiam, ut uniuersis Sclauorum Pomeranorumque finibus classe deuastatis ducem eorum Bugezlauum ad tributum et hominium sibi exhibendum com- pelleret. Quod quidem in regis naui, que rostris deauratis
20 coruscabat, non procul ab urbe, quam supra Haraldum profugum fundasse memini, factum fuisse conspexi. Cuius rei intersignium recolere opere duxi pretium. Nam tempore, quo fedus pepigerant, tantus nubium fragor intonuit, ut elementa confundi existimarentur. Quod quidem ab antiquo
25 preuaricatore pacisque emulo diuina permissione factum putauimus. Quippe prefate tempestatis turbinisque uiolentia presulem Caminensem prefatumque Bogezlauum cum regis fratre Waldemaro, elegantissime indolis iuuene, in lembis existentes ferme pessundatos submersit. Quo peracto cum
30 ingenti exultatione remeauimus. Cuius negotii finem cunc- torum gubernator in pace sua disponat.
Ad S. 14. procerus, formosus, c/ir. epitaphium Canuti in S. R. D, V, p. ^21.
�� �