 Pauli epistola ad Philemonem |
Petri epistola I  |
Caput I
recensereDisserit de patientia, de fide, de animi modestia ad divites. Deinde ostendit, tentationes ad malum non ex Deo esse, quum omnis boni auctor sit. Qualiter recipiendus sit sermo vitae.
1. Jacobus, Dei et Domini Jesu Christi servus, duodecim tribubus, ultro citroque dispersis, salutem. 2. Summopere gaudendum existimare, fratres mei, quum in varias incidistis periclitationes, 3. Intelligentes, fidei vestrae exploratione patientiam gigni. 4. Patientia autem perfectam actionem habeat, ut perfecti integrique nulla re careatis. 5. Quod si quis vestrum sapientia caret, postulet a Deo, qui omnibus plane donat, nec exprobrat: et ei donabitur. 6. Postulet autem cum fiducia, nihil dubitans. Qui enim dubitat, similis est fluctui maris, ventis acto et excito. 7. Neque vero se putet is homo quidquam a Domino impetraturum, 8. Homo duplicis animi, in omnibus suis actionibus inconstans. 9. Glorietur autem frater humilis in sublimitate sua, 10. Et dives in humilitate sua: nam ut herbae flos, sic peribit. 11. Ut enim exortus cum ardore sol herbam arefacit, ejusque et flos decidit, et decora species interit: ita dives cum suis copiis marcescet. 12. Felix homo, qui tentationem sustinet: approbatus enim, vitae coronam accipiet, quam promisit Dominus suis amatoribus. 13. Nemo dum tentatur, dicat, a Deo tentari se: Deus enim nec malis umquam tentatur, nec tentat ipse quemquam. 14. Sed a sua quisque cupiditate adlectus ac inescatus, tentatur. 15. Deinde cupiditas conceptum parit peccatum: peccatum porro perpetratum, gignit mortem. 16. Nolite errare, mei fratres carissimi. 17. Omne bonum donum, omneque perfectum munus superne est, descendens a patre luminum, apud quem nulla est mutatio, aut ulla conversionis umbra. 18. Is consulto nos genuit veritatis oratione, ut essemus quaedam quasi primitiae suorum operum. 19. Proinde, mei fratres carissimi, esto omnis homo ad audiendum celer, ad loquendum tardus, ad iram tardus. 20. Nam hominis ira divinae justitiae non paret. 21. Quamobrem, fratres, omnibus vitiorum sordibus excrementisque depositis, comiter accipite sativum sermonem, qui vestras animas servare potest. 22. Este autem ii, qui sermoni pareatis, non eum dumtaxat audiatis: alioquin vos ipsos decipitis. 23. Nam si quis sermonem audit, nec exsequitur, is perinde est, ac si quis corporis sui faciem contempletur in speculo, 24. Deinde seipsum speculatus abeat, ac protinus, qualis sit, obliviscatur. 25. Qui vero in perfectam libertatis legem penitus introspexerit, et in ea manserit, is qui non sit obliviosus auditor, sed operis effector, suo facto beatus erit. 26. Si quis sibi videtur esse religiosus apud vos, neque tamen linguam suam frenat, sed animum suum fallit, hujus vana est religio. 27. Religio pura et impolluta apud Deum et patrem haec est: curam gerere pupillorum et viduarum in eorum calamitate, et intaminatum se custodire a mundo.
Caput II
recenserePersonarum acceptiones discrepare dicit a Christi fide, quam non fatis est verbis profiteri, nisi et operibus misericordiae et caritatis praestemus eamdem. Abrahae exemplo.
1. Fratres mei, nolite ita fidem habere in glorioso Domino nostro Jesu Christo collocatam, ut personarum habeatis rationem. 2. Nam si quis aureos gestans annulos, in veste splendida, in vestrum conventum ingrediatur, eodemque intret etiam pauper in obsoleta veste: 3. Et vos in eum, qui vestem gestat splendidam, intueamini, eique dicatis; tu sede hic pulchre: pauperi autem dicatis: tu istic sta, aut hic sub meo subsellio sede: 4. Nonne discrimen apud vos fecistis, et male cogitantes judices fuistis? 5. Audite, mei fratres carissimi: nonne Deus elegit hujus mundi pauperes, fide divites, heredesque regni, quod suis promisit amatoribus? 6. Et vos pauperem despicatui habetis? Nonne divites vobis imperant, et iidem vos in jus trahunt? 7. Nonne iidem pulchro nomini maledicunt, a quo vos nuncupamini? 8. Siquidem legi paretis regiae, quae sic litteris est prodita: alterum ut teipsum diligito: recte facitis. 9. Sin personis indulgetis, peccatum committitis, et a lege, ut qui contra eam faciatis, arguimini. 10. Qui enim, quamvis alioquin totam legem observet, tamen in uno delinquit, is omnibus tenetur. 11. Nam qui dixit: ne adulterato: idem dixit: ne occidito. Quod si non adulteras, sed occidis, contra legem committis. 12. Sic loquimini, et sic agite, ut libertatis lege judicandi. 13. Nam judicium erit inclemens in eum, qui pietatem non exercuerit: at pietas judicio insultat. 14. Quae est utilitas, mei fratres, si quis se fidem habere dicat, et opera non habeat? Num potest eum servare fides? 15. Si frater aut soror nudi sint, quotidianoque alimento destituti, 16. Et eos vestrum aliquis bona cum pace abire, calefierique et satiari jubeat, nec eis detis, quae corpus requirit, quid prodest? 17. Ita fides ejusmodi per se est, ut, si opera non habeat, mortua sit. 18. Itaque dicet aliquis: tu fidem habes; ego opera habeo: ostende mihi tuam fidem sine tuis operibus; ego tibi ex meis operibus fidem meam ostendam. 19. Tu Deum unum esse credit: recte facis: et daemones credunt atque horrent. 20. Vis autem intelligere, o homo vane, fidem sine operibus mortuam esse? 21. Abrahamus parens ille noster, nonne operibus factus est justus, Isaaco filio suo in ara libando? 22. Vides, ut fides ejus opera adjuvaret, utque operibus fides perfecta sit. 23. Atque ita comprobatum est scriptum illud, quod sic se habet: credidit Abrahamus Deo, idque ei justitiae ductum est, et Dei amicus est appellatus. 24. Videtis ergo, operibus justum reddi hominem, non solum fide. 25. Itidem Rachaba meretrix, nonne operibus justificata est, admissis nuntiis, et alia via emissis? 26. Ut enim corpus absque spiritu mortuum est, ita fides sine operibus mortua est.
Caput III
recensereUt doceat, linguam Christiano esse coercendam fidei et caritatis sanctae repagulis, commoda et incommoda, quae ab ea proveniunt, ostendit, et quid humana sapientia a caelesti distet.
1. Nolite multi esse magistri, fratres mei, scientes, nos esse graviores poenas daturos. 2. Multa enim delinquimus omnes. Si quis in verbis non delinquit, is perfectus homo est, qui possit etiam totum frenare corpus. 3. Frenos quidem equorum oribus adhibemus, ut nobis parcant, eorumque totum corpus agimus. 4. Itemque tantae naves, tam vehementibus impulsae ventis, tantulo gubernaculo, quocumque vult gubernatoris impetus, aguntur. 5. Sic et lingua, quae parvum membrum est, magnas virres habet. En quantulus ignis quantam materiam incendit? 6. Et lingua ignis est, scelerum mundus. Sic se habet in nostris membris lingua, totum corpus contaminans, et aevi cursum inflammans, et ipsa a geenna inflammanda. 7. Omnis enim et ferarum natura, et volucrum, serpentumque, et aquatilium, humano ingenio domatur, domitaque est: 8. At linguam nemo potest hominum domare, effrenatum malum, mortifero refertam veneno. 9. Ea Deum et patrem collaudamus: eadem homines exsecramur, ad Dei similitudinem factos: 10. Prodeunte ex eodem ore laudatione et exsecratione. Non decet, mei fratres, haec ita fieri. 11. Num fons ex eodem foramine dulci aqua manat et amara? 12. Potestne, mei fratres, aut ficus oleas, aut vitis ficus edere? Sic nullus fons et falsam et dulcem aquam emittere. 13. Qui in vobis sapiens est et intelligens, ostendat bonis moribus sua opera, cum sapientiae mansuetudine. 14. Quod si amaram invidiam et simultatem habetis in animo, nolite contra verum jactare vos, atque mentiri. 15. Non ea est ista sapientia, quae superne proficiscatur: sed terrestris, humana, daemoniaca. 16. Ubi enim invidia est et simultas, ibi est inconstantia, omnisque vitiosa res. 17. At superne oriens sapientia, primum casta est, deinde pacifica, aequa, obsequiosa, pietate bonisque referta fructibus, severa, et minime simulatrix. 18. Fructus vero justitiae in pace seritur, colentibus pacem.
Caput IIII
recensereEnumerat incommodo, quae ex carnis operibus proveniunt. Animi submissionem subjungit et repurgationem a superbia, detractione, et ab oblivione propriae infirmitatis.
1. Unde apud vos bella et pugnae? nonne hinc, et vestris libidinibus, quae militant in vestris membris? 2. Concupiscitis, nec obtinetis: invidetis et aemulamini, nec adsequi potestis: pugnatis et belligeratis: non obtinetis, quoniam non postulatis. 3. Postulatis, et non adipiscimini, quia male postulatis, ut in vestras impendatis libidines. 4. O degeneres et viri et feminae: nescitis, mundi amicitias Dei esse inimicitias? Qui vult amicus esse mundi, inimicus efficitur Dei. 5. An putatis, illud inaniter esse litteris proditum? Scilicet ad invidiam propensus est is, qui in vobis habitat, spiritus? 6. At majus confert beneficium. Itaque Deus, inquit ille, et superbis adversatur, et modestorum fautor est. 7. Quamobrem parete Deo, resistite diabolo, et is vos fugiet: 8. Accedite Deum, et accedet vos. Purgate manus, o improbi, et animos lustrate: 9. Qui estis animo duplici, adflictate vos, et lugete ac plorate. Risus vester in luctum convertatur, et gaudium in maerorem. 10. Submittite vos Domino, et vos evehet. 11. Fratres, nolite alius alii detrahere: qui fratri detrahit, fratremque suum damnat, legi detrahit, legemque damnat. Quod si legem damnas, non legis exsecutor es, sed condemnator. 12. Unus est legislator (atque judex) qui et servare potest, et perdere. Tu vero quis es, qui alterum damnas? 13. Age jam, qui dicitis: hodie aut cras proficiscemur in illam urbem, et illic unum annum agemus, et mercabimur, et lucrabimur: 14. Quum nesciatis, quid sit cras futurum. Qualis enim est vita vestra? Vapor est, qui paullisper exstat, deinde evanescit. 15. Quum dicere debeatis: si volet Dominus, et si vivemus, hoc aut illud faciemus. 16. Nunc in vestris insolentiis vos jactatis. Omnis ejusmodi jactantia prava est. 17. Ergo qui recte facere novit, neque facit, is in vitio est.
Caput V
recensereDivini judicii severitatem divitibus denuntiat, enumerata eorum superbia, ut pauperes, audientes divitum infelicem exitum, aequo animo adflictiones, ut Job, etiam quum infirmantur, ferant.
1. Jam vero, o divites, plorate, ejulantes ob vestras miserias, vobis eventuras. 2. Divitiae vestrae putruerunt: vestimenta vestra a tineis erosa sunt. 3. Aurum et argentum aeruginosum, eorumque aerugo contra vos testimonium dicet, vestrasque carnes ignis in morem consumet, L. poenam G. vobis congessistis in ultimum tempus. 4. Merces ipsa mercenariorum, qui vestros messuerunt agros, a vobis retenta quiritatur, messorumque querelae in Domini armipotentis aures penetrarunt. 5. Luxuriastis ac lascivistis in terris: genio indulsistis, tamquam ad lanienae diem. 6. Condemnastis, occidistis insontes, vobis non resistentes. 7. Quamobrem durate, fratres, usque ad Domini adventum. Ipse agricola exspectat eximium terrae fructum, et quidem in eo durat, dum primorem serotinamque pluviam accipiat. 8. Durate vos quoque, roborate vestros animos: nam Domini adventus instat. 9. Nolite alius adversus alium gemere, fratres, ne damnemini. En judex pro foribus adest. 10. Exemplum capite, fratres mei, tolerantiae ac patientiae, de vatibus, qui Domini nomine locuti sunt. 11. Equidem beatos judicamus eos, qui patiuntur. Jobi patientiam audivistis, et quem ei finem Dominus (quippe misericors et clemens) dederit, vidistis. 12. In primis autem, mei fratres, ne juratote neque caelum, neque terram, nec aliud ullum jusjurandum: sed esto ejusmodi sermo vester, ut etiam sit etiam, et non non, ne in simulationem cadatis. 13. Adfligitur vestrum aliquis, supplicet. Laetus est quis, psallat. 14. Aegrotat vestrum aliquis, advocet ecclesiae seniores, qui eum in Domini nomine ungant oleo, pro eoque supplicent: 15. Et fidei supplicatio laborantem servabit, eumque adlenabit Dominus, et, si peccata commiserit, ignoscentur ei. 16. Confitemini invicem delicta, et supplicate alius pro alio, ut sanemini. Multum valet efficitque viri boni precatio. 17. Elias homo erat iisdem, quibus nos, obnoxius: et tamen, quum precibus petiiset, ne plueret, non pluit in terram per annos tres et sex menses. 18. Eodem rursum precato, et caelum dedit imbrem, et terra suum fructum germinavit. 19. Fratres, si quis vestrum a vero aberraverit, et eum quispiam revocaverit, 20. Intelligat, eum, qui sontem ab erroris sui via revocaverit, animam ex morte vindicasse, multitudinemque texisse peccatorum.