Migne Patrologia Latina Tomus 99
Appendix I (Auctores varii), J. P. Migne
Appendix I
Sub hoc titulo in primo ordine doctissimus Madrisius plurimas recudit beati Alcuini epistolas, quarum decem ad sanctum Paulinum, totidem ad Carolum Magnum directae. Has sequuntur Elipandi episcopi Toletani Epistola et Felicis Urgellitani Confessio fidei. In eadem appendice recensentur postea aliae octo beati Alcuini ad diversos epistolae; Caroli Magni epistola ad Fastradam reginam, praeceptumque pro Caunensi monasterio. At haec omnia jam dedimus inter Caroli Magni et Elipandi Opera, tomis hujus Patrologiae XCVI vel XCVIII, aut mox dabimus in editione nostra beati Alcuini Operum; supervacaneam ergo harum epistolarum repetitionem existimavimus et de suppressis lectores monitos voluimus. [EDIT.]
I. VETERES LITANIAE Descriptae e libro precum Caroli Calvi regis Francorum, qui nunc exstat in bibliotheca Colbertina. (Ex appendice Actor. Veter. Baluzii, tom. II Capitular. regum Francor., num. 95.) (0623B)
INCIPIT LAETANIA.
Kyrie eleyson Ter.
Christe eleyson Ter.
Christe audi nos Ter.
Sancta Maria ora.
Sancte Michahel ora.
Sancte Gabrihel ora.
Sancte Raphahel ora.
Sancte Petre ora.
Sancte Paule ora.
Sancte Andrea ora.
Sancte Jacobe ora.
Sancte Joannes ora.
(0623C)
Sancte Thoma ora.
Sancte Jacobe ora.
Sancte Phylippe ora.
Sancte Bartholomee ora.
Sancte Mathee ora.
Sancte Symon ora.
Sancte Judee ora.
Sancte Mathia ora.
Sancte Marce ora.
Sancte Luca ora.
Sancte Barnaba ora.
Sancte Timothee ora.
Omnes sancti apostoli ora.
Sancte Stephane ora.
Sancte Line ora.
Sancte Clete ora.
Sancte Clemens ora.
Sancte Dionisi ora.
Sancte Rustice ora.
Sancte Eleutheri ora.
(0623D)
Sancte Sixte ora.
Sancte Laurenti ora.
Sancte Ypolite ora.
Sancte Tiburti ora.
Sancte Valeriane ora.
Sancte Fabiane ora.
Sancte Sebastiane ora.
Sancte Corneli ora.
253 Sancte Cipriane ora.
Sancte Vitalis ora.
Sancte Gervasi ora.
Sancte Protasi ora.
Sancte Marcelline ora.
Sancte Petre ora.
Sancte Prote ora.
Sancte Jacinte ora.
Sancte Hermes ora.
Sancte Saturnine ora.
Sancte Firmine ora.
(0623B)
Sancte Georgi ora.
Sancte Bonefaci ora.
Sancte Maurici cum sociis tuis
Sancte Gereon cum sociis tuis
Sancte Cosme ora.
Sancte Damiane ora.
Sancte Theodore ora.
Sancte Benigne ora.
Sancte Eustachi ora.
Sancte Menne ora.
(0623C)
Sancte Albine ora.
Sancte Cucuphas ora.
Sancte Peregrine ora.
Sancte Quintine ora.
Sancte Marcelle ora.
Sancte Lantberte ora.
Sancte Crispine ora.
Sancte Crispiniane ora.
Sancte Christophore ora.
Sancte Simphosiane ora.
Sancte Luciane ora.
Sancte Urbane ora.
Sancte Projecte ora.
Sancte Vite ora.
Sancte Agapite ora.
Omnes SS. martyres orat.
Sancte Hilari ora.
Sancte Martine ora.
Sancte Benedicte ora.
Sancte Gregori ora.
(0623D)
Sancte Ambrosi ora.
Sancte Augustine ora.
Sancte Hieronyme ora.
Sancte Leo ora.
Sancte Medarde ora.
Sancte Germane ora.
Sancte Remigi ora.
Sancte Fortunate ora.
Sancte Aniane ora.
Sancte Florenti ora.
Sancte Columbane ora.
Sancte Chlodoalde ora.
Sancte Amande ora.
Sancte Vedaste ora.
Sancte Arnulphe ora.
Sancte Landeberte ora.
Sancte Audoene ora.
Sancte Eligi ora.
Sancte Sulpici ora.
(0624A)
Sancte Paule ora.
Sancte Antoni ora.
Sancte Machari ora.
(0624B)
Sancte PAULINE ora.
Sancte Severine ora.
Omnes Sancti Confessores orate.
Sancta Felicitas ora.
Sancta Perpetua ora.
Sancta Petronilla ora.
Sancta Tecla ora.
Sancta Agata ora.
Sancta Agnes ora.
Sancta Cecilia ora.
Sancta Lucia ora.
Sancta Anastasia ora.
Sancta Scolastica ora.
Sancta Euphemia ora.
Sancta Genovefa ora.
Sancta Radegundis ora.
Sancta Eulalia ora.
Sancta Leuchadia ora.
(0624C)
Sancta Brigida ora.
Sancta Aldegundis ora.
Sancta Medrisma ora.
Sancta Eugenia ora.
Sancta Columba ora.
Sancta Juliana ora.
Sancta Julitta ora.
Sancta Baltildis ora.
Sancta Praxedis ora.
Sancta Savina ora.
Omnes sanctae Virgines Dei orate pro nobis.
Omnes Sancti: orate pro nobis.
Propitius esto. Parce nobis Domine
Propitius esto. Libera nos Domine
Ab omni malo. Libera nos Domine
(0624D)
Per crucem tuam. Libera nos Domine.
Peccatores. Te rogamus audi nos.
Ut pacem nobis dones. Te rogamus audi nos.
Ut apostolicum nostrum in sancta religione conservare digneris. Te rogamus.
(0624A)
Ut mihi Carolo a te regi coronato vitam et prosperitatem atque victoriam (0624B)dones. Te rogo audi me.
Ut Hirmindrudim conjugem nostram conservare digneris. Te rogamus audi nos.
Ut nos ad gaudia aeterna perducere digneris. Te rogamus audi nos.
Ut liberos nostros conservare digneris. Te rogamus.
Ut sanitatem nobis dones. Te rogamus.
Ut compunctionem cordis nobis dones. Te rogamus.
Ut fontem lacrymarum nobis dones. Te rogamus.
(0624C)
Ut spatium poenitentiae nobis dones. Te rogamus.
Ut remissionem omnium peccatorum nostrorum nobis dones. Te rogamus.
Ut cunctum populum Christianum conservare digneris. Te rogamus.
Fili Dei. Te rogamus audi nos. Ter.
Agne Dei qui tollis peccata mundi. Parce nobis Domine.
Agne Dei qui tollis peccata mundi. Dona nobis pacem.
(0624D)
Agne Dei qui tollis peccata mundi. Miserere nobis.
Christe audi nos.
Christe audi nos.
Christe audi nos.
Kyrie eleison. Christe eleison.
Kyrie eleison.
Pater noster. Et ne nos inducas.
Ego dixi, Domine miserere mei. Sana animam meam, quia peccavi tibi.
Domine exaudi orationem meam, et clamor meus ad te veniat.
Miserere mei Deus.
Oremus.
Deus qui in sanctis habitas, et pia corda non deseris, (0625A)per intercessionem omnium sanctorum tuorum libera nos a terrenis desideriis et cupiditate carnali, et nullo in nobis regnante peccato, tibi soli Domino servire mereamur. Per Dominum nostrum Jesum Christum, qui tecum vivit et regnat Deus in unitate Spiritus sancti per omnia saecula saeculorum. Amen.
Benedicamus Domino. Deo gratias.
¶ Sanctum Paulinum, quem hae Litaniae proferunt, probabiliter putamus esse nostrum Aquileiensem ob rationes seu conjecturas, quas in Vita capite XVII, num. 3, attulimus. Quas inter ordo est collocationis S. Paulini post caeteros, quos antea fuisset locandus, si de alio Paulino, praecipue Nolano, esset invocatio illa intelligenda, ut ibi dicimus.
II. MISSA DE SANCTO PAULINO PATRIARCHA AQUILEIENSI Extracta ex Missali ecclesiae Aquileiensis, impresso anno 1519, in exemplum ritus ejusdem ecclesiae. (0625B)
INTROITUS. Sacerdotes tui, Domine, induant justitiam, et sancti tui exsultent: propter David servum tuum, non avertas faciem Christi tui.
Psal. Memento, Domine, David, et omnis mansuetudinis ejus.
Gloria in excelsis Deo, etc., ut in Romano. Domine Fili unigenite Jesu Christe altissime, vel et sancte Spiritus. Domine Deus, etc., ut in Romano. De beata Maria vero sic. Domine Fili unigenite Jesu Christe: spiritus et alme orphanorum paraclite. Domine Deus agnus Dei Filius Patris: primogenitus Mariae Virginis matris. Qui tollis peccata mundi, miserere nobis. Qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem nostram ad Mariae gloriam. Qui sedes ad dexteram Patris, miserere nobis. Quoniam tu solus sanctus Mariam sanctificans. Tu solus Dominus Mariam gubernans. Tu solus Altissimus Mariam coronans, Jesu Christe, (0625C)cum sancto Spiritu in gloria Dei Patris. Amen.
ORATIO.
Praesta, quaesumus, omnipotens Deus, ut beati Paulini confessoris tui atque pontificis meritis adjuvemur, cujus votiva solemnia celebramus. Per Dominum nostrum, etc.
In Ecclesia autem civitatis Austriae in lib. ms. signato n. 12, cui titulus: Liber Sacramentorum, anno Dom. 1304, pag. 299 tergo, est sequens oratio de sancto Paulino:
Deus, qui populo tuo aeternae salutis beatum Paulinum ministrum constituisti: praesta, quaesumus, ut quem doctorem vitae habuimus in terris, intercessorem semper habere mereamur in coelis. Per Dominum, etc.
Hanc reperimus et in aliis Missalibus et Breviariis mss. ejusdem ecclesiae. In alio autem quod inscribitur: Ordo Missalis secundum consuetudinem Romanae curiae an. 1254 ( uti post menses habetur), charactere (0625D)quidem non omnino reliquo Missalis correspondente, sed recentiori manu, non tamen praesentium temporum, est sequens de sancto Paulino oratio.
Deus, qui clerum et populum tuum beati Paulini confessoris tui voluisti pontificio gubernari: praesta, ut ejus assidua intercessione nulla formidemus adversa, victoriamque consequamur, et vitam obtineamus aeternam. Per Dominum, etc.
Nota autem quod ecclesia civitatis Austriae Missale peculiare habet, juxta suas consuetudines, quarum nonnullas in dies conservat, ab Aquileiensi distinctum.
LECTIO LIBRI SAPIENTIAE. Ecce sacerdos magnus, qui in vita sua suffulsit domum: et in diebus suis corroboravit templum. Templi etiam altitudo ab ipso fundata est: duplex (0626A)aedificatio, 254 et excelsi parietes templi. In diebus ipsius emanaverunt putei aquarum, et quasi mare adimpleti sunt supra modum. Qui curavit gentem suam, et liberavit eam a pernicie. Qui praevaluit amplificare civitatem: qui adeptus est gloriam in conversatione gentis, et ingressum domus et atrii amplificavit. Quasi stella matutina in medio nebulae, et quasi luna plena in diebus suis lucet. Et quasi sol refulgens sic ille refulsit in templo Dei. Quasi arcus refulgens inter nebulas gloriae, et quasi rosarum flos in diebus vernis. Quasi lilia, quae sunt in transitu aquae, et quasi thus redolens in odorem suavitatis.
Grad. Ecce sacerdos magnus, qui in diebus suis placuit Deo. V\ Non est inventus similis illi, qui conservaret legem Excelsi. Alleluia, V\ Inveni David, etc. vel, Elegit te Dominus sibi in sacerdotem in populo suo. Alleluia.
SEQUENTIA. (0626B)Ad laudes Salvatoris ut mens incitetur humilis.
Sentiat hunc diem justa de causa celebrem:
Gaudeat ut sese sic pia vota solvere.
Hodie coelorum secreta petiit lux pontificum
Jugiter sanctorum in choro splendens ut sidus aureum.
Et gaudium angelis factum est ex adventu comparis,
Fuisse quem angelum Domini constat exercituum
Quicumque suam tritici dat mensuram.
Ad fidei caulas congregans oviculas lupi praevidit insidias.
Fidelis et prudens creditor distribuens.
Hic dedit ad mensam Domini pecuniam, ut dignam faceret usuram.
Beatus hic servus, quem cum venerit Dominus ita invenerit.
Probatum in terra super omnia statuet illum in patria.
Ad tantam Patris gloriam celebrandam chorus jubilat (0626C)laude digna et populus laetis respondet vocibus.
Dicamus omnes cernui tanto Petri, jungat se suo grex Pastori, et precibus fusisque lacrymis clamemus:
Pastor bone, miserere Ecclesiae, tuis precibus refove.
Confer opem plebi tuae, preces attende, et pro juvamine maculas dilue.
In via nos adjuva: colloca in patria: redde quae speramus dona.
EVANGELIUM SECUNDUM MATTHAEUM. In illo tempore dixit Dominus Jesus discipulis suis parabolam hanc: Homo quidam peregre proficiscens, etc., ut in Romano. In Civitatensi autem est Evangelium, Vigilate. Offert. Inveni David, ut in Romano.
SECRETA. Sancti Paulini confessoris tui atque pontificis, (0626D)quaesumus, Domine, annua solemnitas pietati tuae nos reddat acceptos: ut per haec piae placationis officia, nobis gratiae tuae dona conciliet. Per Dominum nostrum.
Praefatio et Canon ut in Romano. Additur tamen in Canone post illa verba: et antistite nostro N.
Communio. Beatus servus, ut in Romano.
Complenda, quae a nobis dicitur Postcommunio. Deus fidelium remunerator animarum, praesta, ut beati Paulini confessoris tui atque pontificis, cujus venerandam celebramus festivitatem, precibus indulgentiam consequamur. Per Dominum nostrum.
Caetera ut in Romano. Dimissio autem populi praeter, Ite Missa est, vel Benedicamus Domino, quae sunt usus quoque Romani, bifariam fiebat in Ecclesia Aquileiensi. In festo enim majori duplici sic.
(0627A)Ite benedicti et electi in viam pacis: pro vobis Deo Patri hostia missa est.
In majoribus autem solemnitatibus beatae Mariae virginis, sic:
Ite benedicti et electi in viam pacis: pro vobis Mariae Filius hostia missa est.
III. PROOEMIUM PAULINI AD AMOENA POENITENTIAE NOS INVITANTIS.
Justissimus ordo poenitentiae et rectissima forma haec est, ut inchoent a lacrymis et desinant in laetitia, quatenus tali exemplo possit agnosci verum esse quod legitur: Qui seminant in lacrymis, in gaudio metent. Quod tunc fit, cum devotissima ad poenitendum poenitentis intentio suspirat, quia hoc continuis gemitibus ex affectu divinae miserationis ingemiscens, in vulnere suo cordis resoluta duritia excitantur omnes sensus praecordiorum ejus, ut clament ad Dominum (0627B)internae vocis fortitudine. Conveniuntque suspiria pectoris, et suspirium a suspirio excipitur, consonantque gemituum murmura in auribus Domini, si forte quandoquidem audire dignetur. Nec hoc solum agit poenitens, sed insuper relaxatis oculorum habenis, largas emanans aquas, palpebrae ejus flumina lacrymarum profluunt, curruntque sine defectu tramites venarum capitis ejus, donec et piacula cunctorum criminum abluantur, et omnis immunditia iniquitatis abstergatur; deinde repletur os ejus verissimae confessionis sermonibus, quibus delectatur Dominus, et parcere clementer studet, et praestare veniam non moratur quodammodo dicens: Homo, remittuntur tibi peccata tua. Cui misericordissimae consolationi, et tam benignissimo piissimoque peccaminum relaxatori, imo emundatori cor poenitentis ineloquibili gaudio perfusus, talia ut ita dicam, ait: Deliqui, Domine, et miserabiliter peccavi, ultra modum scelera mea frequentavi, ob hanc causam sicut (0627C)cedrus tribulationes meae dilatatae sunt, tota die torquentes conscientiam meam. Non enim, Domine, minimae sunt culpae meae, nec peccatorum parva congeries, ideo silere nequeo: idcirco multi gemitus mei, et mens mea magnae perturbationis eversione moestissima est. Sed consideratione magnarum et innumerabilium miserationum tuarum, Domine, recreatus munere tuo, a labe tanti discriminis, me miserum paulatim surgere perspicio. Fateor, o Domine, quia erigit me ad spem indulgentiae pietas tua, ut in fide nihil haesitans, petam veniam et non moriar, sed vivam. Idcirco reversus ad habentem potestatem super plagas meas, te scilicet Dominum meum, curvo tibi genua mea, et sedula oratione cum confessione (0627D)poenitudinis deprecor te, dans gloriam nomini tuo in (0628A)laude et benedictione frequentissima. Domine Deus meus in omnibus glorifico te, qui persistens erudisti insipientiam meam, et emollisti cor meum, donec vel invitus audirem voces tuas diutius clamitantes, et conversus sequerer te. Et ego, Domine, cognovi, et ego intellexi sonum clamoris tui, et reprehendens me conversus sum, et egi poenitentiam coram te, sicut haec dies probat. Idcirco in laudem tuam et consolationem meam prophetica verba tibi decantarem. Castigasti me, Domine; etenim eruditus sum quasi vermiculus indomitus: postquam enim convertisti me et egi poenitentiam, et postquam ostendisti mihi, percussi femur meum, conversus sum et erubui. Recordatus sum te Dominum meum, quoniam in tua misericordia revixit anima mea, et resurrexit a mortuis. Ideo bonae spei factus sum vir, quia exspectasti me, et sustinui in praeterito lascivientem, quod considerans compunctus sum, et egi poenitentiam. Laetus jam deinde nunc tibi et semper innumeras (0628B)gratias referam, te totis visceribus implorans, tibi me tota devotione commendans, quia ut invenirem te quaesisti me, ut redirem tu compulisti me, ut confiterer tu es operatus, et ut me recognoscens plangerem tu dedisti mihi, quoniam tu es Deus quem nemo amittit nisi deceptus; quem nemo quaerit nisi admonitus, quem nemo invenit nisi purgatus, quoniam bonus es tu, quoniam in saeculum misericordia tua, quoniam tantum tu es Deus, et praeter te non est Deus. Tu es Deus Israel, salvator Deus omnium saeculorum. Amen.
Iste est conveniens ordo poenitentium, et hoc modo fit poenitudo fructuosa, gaudium ex luctu parturiens, ex negligentia indulgentiam afferens, et ex labore requiem adducens, a lacrymis, ut ostensum est, inchoans, in gaudiis terminans unde supra. Anteposita itaque diligentiori ratione, omnis qui ad confitenda peccata vel ad suscipiendam poenitentiam properat, fortasse non inconvenienter ita ab eo a quo docendus est vel instruendus est, interrogando (0628C)seu examinando adgredi potest. Vis confiteri peccata tua? si respondet, volo, tunc addendum ita: Primum hac in re sciendum est, quia necesse erit tibi hoc simpliciter et puriter agere, nec in eo in quo ipsa peccata forsitan turpia aut pudenda ante humanos oculos vel aures, videntur aliquam simulationem praetendere, et ea peccata quasi fabricando honestare velis; magis autem oportet ut illa quae accusatione vel detestatione propter enormitatem vel turpitudinem suam digna sunt, dolendo et erubescendo confiteantur, quam ut propter humanam verecundiam sileantur.
Incipiunt salutifera monita Paulini de tractatibus (0628D)sanctorum excerpta.