Fratres presbiteri et sacerdotes Domini, cooperatores ordinis nostri estis. Nos quidem quamvis indigni locum Aaron tenemus, vos locum Eleazari et Ithamaris. Nos vice duodecim apostolorum fungimur, vos ad formam LXX discipulorum estis. Nos pastores vestri sumus, vos pastores estis animarum vobis commissarum. Nos de vobis rationem reddituri sumus summo pastori domino Iesu Christo, vos de plebibus vobis commendatis. Et ideo, karissimi, videte periculum vestrum. Ammonemus itaque et obsecramus fraternitatem vestram, ut quæ vobis suggerimus, memoriæ commendetis, et opere exercere studeatis.
I.
recensereIn primis ammonemus ut vita et conversatio vestra irræprehensibilis sit, scilicet ut cella vestra sit iuxta ecclesiam, et in domo vestra feminas non habeatis.
II.
recensereOmni nocte ad nocturnas surgite.
III.
recensereCursum vestrum certis horis decantate.
IV.
recensereMissarum cælebrationes religiosæ peragite.
V.
recensereCorpus et sanguinem Domini cum timore et reverentia sumite.
VI.
recensereVasa sacra manibus propriis abluite et extergite.
VII.
recensereNullus cantet missam, nisi ieiunus.
VIII.
recensereNullus cantet, qui non communicet.
IX.
recensereNullus cantet, sine amictu, alba, stola, fanone, et casula.
X.
recensereEt hæc vestimenta nitida sint, et ad nullos usus alios sint.
XI.
recensereNullus cum alba, qua in suos usus utitur, præsumat missam cantare.
XII.
recensereNullus in ligneo aut in vitreo calice audeat missam cantare.
XIII.
recensereNulla femina ad altare accedat, nec calicem Domini tangat.
XIV.
recensereCorporale mundissimum sit.
XV.
recensereAltare sit coopertum de mundis linteis.
XVI.
recensereSuper altare nihil ponatur, nisi capsæ et reliquiæ, aut forte quattuor evangelia, et pixis cum corpore Domini ad viaticum infirmis.
XVII.
recensereCetera in nitido loco recondantur.
XVIII.
recensereMissalem plenarium, lectionarium et antiphonarium unusquisque habeat.
XIX.
recensereLocus in secretario aut iuxta altare sit præparatus, ubi aqua effundi possit quando sacra vasa abluuntur, et ibi vas nitidum cum aqua dependeat, et ibi sacerdos manus lavet post communionem.
XX.
recensereEcclesiæ vero sint bene coopertæ et cameratæ et atrium ecclesiæ sit sepe munitum.
XXI.
recensereNullus extra ecclesiam per domos nec in locis non consecratis missam cantet.
XXII.
recensereNullus solus missam cantet.
XXIII.
recensereOmnis presbiter clericum habeat vel scolarem, qui epistolam vel lectionem legat, et ad missam respondeat, et cum quo psalmos cantet.
XXIV.
recensereInfirmos visitate, et eos reconciliamini, et iuxta apostolum oleo sancto inungite, et propria manu communicate.
XXV.
recensereEt nullus presumat tradere communionem laico aut feminæ ad deferendum infirmo.
XXVI.
recensereNullus vestrum pro baptizandis infantibus, aut infirmis reconciliandis, aut mortuis sepeliendis, præmium vel munus exigat.
XXVII.
recensereVidete, ut per negligentiam vestram nullus infans sine baptismo moriatur.
XXVIII.
recensereNullus vestrum sit ebriosus et litigiosus, quia servum Domini non oportet litigare.
XXIX.
recensereNullus arma ferat in sedictione, quia arma nostra spiritualia debent esse.
XXX.
recensereNullus canum aut avium iocis inserviat.
XXXI.
recensereNolite in tabernis bibere.
XXXII.
recensereUnusquisque vestrum, quantum sapit, plebi suæ de evangelio vel apostolo, die dominico vel festis diebus annuntiet.
XXXIII.
recensereVerbum enim domini debetis prædicare.
XXXIV.
recensereCuram pauperum peregrinorum et orfanorum habete, et eos ad prandium vestrum invitate.
XXXV.
recensereEstote hospitales, ut a vobis alii exemplum bonum capiant.
XXXVI.
recensereOmni die dominico ante missam aquam benedictam facite, unde populus aspergatur, et ad hoc solum vas habete.
XXXVII.
recensereSacra vasa et vestimenta sacerdotalia nolite in vadium dare negotiatori aut tabernario.
XXXVIII.
recensereNullus vestrum minus digne pœnitentem cuiuscumque rei gratia ad reconciliationem adducat, et ei testimonium reconciliationis ferat.
XXXIX.
recensereNullus vestrum usuras exigat, et conductor sui senioris existat.
XL.
recensereRes et facultates, quas post diem ordinationis vestræ acquiritis, sciatis ad ecclesiam pertinere.
XLI.
recensereNullus sine scientia et consensu vestro ecclesiam acquirat.
XLII.
recensereNullus per potestatem sæcularium ecclesiam obtineat.
XLIII.
recensereNullus per pecuniam alterius ecclesiam subplantet.
XLIV.
recensereNullus per pecuniam alterius ecclesiam subplantet.
XLV.
recensereNullus plures teneat ecclesias sine aliorum presbiterorum adiutorio.
XLVI.
recensereNullatenus una ecclesia inter plures dividatur.
XLVII.
recensereNullus alterius parœchianum, nisi in itinere aut ad placitum fuerit, ad missam recipiat.
XLVIII.
recensereNullus in alterius parrœchiam missam cantet absque conpresbiteri voluntate et rogatu.
XLVIX.
recensereNullus decimam ad alium pertinentem recipiat.
L.
recensereNullus pœnitentem invitet carnem manducare et bibere vinum, nisi pro eo ad præsens elemosinam fecerit.
LI.
recensereNullus præsumat baptizare, nisi in vigilia Paschæ et Pentecosten, nisi pro periculo mortis.
LII.
recensereUnusquisque fontes habeat, et si non potest habere lapideos, habeat aliud ad hoc præparatum, in quo nichil aliud fiat.
LIII.
recensereVidete ut omnibus parrœchianis vestris symbolum et orationem dominicam insinuetis.
LIV.
recensereIeiunium quattuor temporum, et rogationum, et lætania maioris, plebibus vestris omnimodis observandum insinuate.
LV.
recensereFeria quarta ante quadragesimam plebem ad confessionem invitate, et ei, iuxta qualitatem delicti, pœnitentiam iniungite, non ex corde vestro, sed sicut in penitentiali scriptum est.
LVI.
recensereTribus temporibus in anno, id est Natale Domini, Pascha, et Pentecosten, omnes fideles ad communionem corporis et sanguinis Domini accedere admonete.
LVII.
recensereCertis temporibus coniugatos ab uxoribus abstinere exhortamini.
LVIII.
recensereEulogias post missam in diebus festis plebi tribuite.
LIX.
recensereNullus sine stola in itinere incedat.
LX.
recensereNullus induatur vestimentis laicalibus.
LXI.
recensereNullus rem aut possessionem aut mancipium ecclesiæ vendere aut commutare aut quocunque ingenio alienare præsumat.
LXII.
recensereNullus rem aut possessionem aut mancipium ecclesiæ vendere aut commutare aut quocunque ingenio alienare præsumat.
LXIII.
recensereDiem dominicum et alias festivitates absque opere servili a vespere in vesperam celebrare docete.
LXIV.
recensereCantus et choros mulierum in atrio ecclesiæ prohibete.
LXV.
recensereCarmina diabolica quæ super mortuos nocturnis vulgus cantare solet, et cachinnos quos exercent, sub contestatione Dei omnipotentis vetate.
LXVI.
recensereCum excommunicatis nolite communicare.
LXVII.
recensereNullus illis præsumat missam cantare, sed et plebibus vobis commissis hoc annuntiate.
LXVIII.
recensereAd nuptias nullus vestrum eat.
LXIX.
recensereOmnibus denuntiate ut nullus uxorem accipiat, nisi publice cælebratis nuptiis.
LXX.
recensereRaptum omnimodis prohibete, et ut nullus ad proximam sanguinis sui accedat, et ut alterius sponsam nullus ducat.
LXXI.
recenserePorcarios et alios pastores vel dominica die ad missam venire facite.
LXXII.
recensereChrisma semper sub sera sit aut sub sigillo propter quosdam infideles.
LXXIII.
recensereVolumus autem scire, de quolibet presbitero si ex ingenuis sit parentibus natus aut ex servili conditione. Si de nostra parrœchia est natus vel ad quem locum prætitulatus.
LXXIV.
recensereSi servus est, ostendat kartam libertatis. Si de alia parrœchia ostendat litteras commendaticias, quas formatam vocant.
LXXV.
recensereDe ministerio etiam vobis commisso vos ammonere curamus, ut unusquisque vestrum expositionem symboli et orationis dominicæ, iuxta tradictionem orthodoxorum patrum penes se scriptam habeat, et eam pleniter intelligat, et inde prædicando populum sibi commissum sedulo instruat.
LXXVI.
recensereOrationes missarum præfationem quoque canonis et eundem canonem bene intelligat et memoriter ac distincte proferre valeat.
LXXVII.
recensereEpistolam et evangelium bene legere possit, atque saltem ad litteram eius sensum manifestare.
LXXVIII.
recenserePsalmorum verba et distinctiones regulariter ex corde cum canticis consuetudinariis pronuntiare sciat.
LXXIX.
recensereSermonem Athanasii episcopi de fide sanctæ trinitatis, cuius initium est: Quicumque vult salvus esse, memoriter teneat, et sensum illius intelligat et verbis communibus enuntiare sciat.
LXXX.
recensereExorcismos et orationes ad caticuminum faciendum, ad fontem quoque consecrandum, et reliquas præces super masculum et feminam, pluraliter ac singulariter distincte proferre valeat.
LXXXI.
recensereSimiliter ordinem baptizandi, ad succurrendum infirmis, ordinem quoque reconciliandi, iuxta modum sibi canonicæ reservatum, atque ungendi infirmos, orationes quoque eidem necessitati competentes bene sciat legere.
LXXXII.
recensereSimiliter ordinem et præces in exequiis atque agendis defunctorum.
LXXXIII.
recensereCantum nocturnum atque diurnum noverit.
LXXXIV.
recensereCompotum minorem, id est epactas, concurrentes regulares, terminos paschales, et reliquos sapiat.
LXXXV.
recensereMartyrologium et pœnitentialem habeat, et cetera.
LXXXVI.
recensereDe ordinandis pro certo scitote, quia nullo modo a nobis promovebuntur, nisi aut in civitate nostra, aut in aliquo monasterio ad tempus conversati fuerint, et litteris eruditi, et idonei videantur ecclesiasticæ dignitati.
LXXXVII.
recensereVidete si absque horum quæ præmisimus scientia ministerium vestrum facere potestis, et plebes vobis commissas ad vitam ducere, et Christo representare.