Migne Patrologia Latina Tomus 80
WarLin.AcMaTe 80 Warnaharius Lingonensisfl. 615 Parisiis J. P. Migne 1850 early modern edition, no apparatus this file was encoded in TEI xml for the University of Zurich's Corpus Corporum project (www.mlat.uzh.ch) by Ph. Roelli in 2013 Classical Latin orthography latin
PROLOGUS AUCTORIS.
1. Sancto et a me pontificali apice praeferendo, Domno Ceraunio papae, Warnaharius salutem. Praecipuis beatissimorum episcoporum personis assidue coaequari meritis non desistens, in omni conversatione sacerdotii, sancta quotidie exornari religione festinans, divinarum litterarum legendi studio universa dogmata peragrasti: nunc sanctorum martyrum gesta, ad laudis tuae cumulum, pro amore religionis congregare in urbe Parisiaca devotus intendis. Unde sancto Eusebio Caesariensi in aemulationis studio coaequandus es, et pari gloriae dono perpetualiter memorandus. Da veniam nostrae imperitiae, quoniam te tantum laudare non sufficimus, quantum esses cordi si facundia succurreret praeferendus. Gesta sanctorum geminorum, qui in suburbio Lingonicae civitatis pretiosam adepti sunt consummationem martyrii vel beatissimi Desiderii martyris et antistitis ipsius civitatis, sicut devotionis studio imperastis, ita desiderantissime me famulationis obedientiae cognoscatis.
CAPUT PRIMUM. S. Benigni ad Lingonas adventus. 2. Gloriosa martyrum certamina studiosius reserare Christo auctore compellimur, in cujus fidei amore acta fuisse procul dubio confitemur. Igitur sancti tres gemini fratres Speusippus, Eleusippus et Meleosippus, cum quantis ad martyrii dignitatem praemiis pervenerint, explanare potius quam praeterire plenissima convenit ratione. Admirandum satis est et Dei omnipotentis praedestinatione multipliciter praeferendum. Ergo hujus rei ordinem prosequentes, et gratiarum beneficia largitoris diligentius perpensantes, principium publicemus. 3. Denique sanctus Polycarpus Ephesi urbis episcopus, doctrina beatissimi Joannis apostoli et evangelistae perfecte instructus, Spiritu sancto repletus. fidei ducatu cupiens Christi militiam ampliare, per diversas mundi partes suos dirigebat discipulos, verbum Domini nostri Jesu Christi gentibus fiducialiter praedicare. Audiens itaque Aurelianum imperatorem post discessum Severi impii persecutoris crudelissimam denuo resuscitasse persecutionem, et quod malo pejor princeps principi successisset in regno, et Galliarum provincias coram se suisque praesidibus, ac generaliter in cuncto populo sibi subdito promulgasse edictum et decrevisse ut diversis omnes omnino punirentur suppliciis Christiani, beatus Polycarpus sanctos Dei sacerdotes, id est, Andochium et Benignum presbyteros, et Thyrsum diaconum, illuc praedicationis causa destinavit, viros scilicet virtutibus praestantissimos, in Dei amore diffusos, ad certaminis agonem festinos, pro Christi nomine itinerum labores assumere omnino devotos, pericula maris sustinere non tardos, peregrinationes ambienter expetere hilares ac parentes pro religione Christi gratanter relinquere, poenarum supplicia vel beatae mortis passionem desiderare potius quam timere. 4. Qui viri tres obedientes sanctis monitis, naviculam ascendentes, sanctis sanctus valedicens Polycarpus, ita tradidit in mandatis: Ite, viri fortes, in fortitudine Christi fortiter dimicantes, per sanctam Christi confessionem plures commilitones acquirite, cum quibus de victoria triumphantes, nomen et dignitatis gloriam possitis adipisci sempiternam. Fructus laboris vestri multiplici opulentia cumulentur; justorum paradisi sedes per vos plurimum de sanctarum animarum acquisitione laetentur. His et aliis multis eos sanctus Polycarpus prosequebatur orationibus. 5. Illi vero, navigantes feliciter, gubernatione divina ad Massiliensium littora celerius pervenerunt: egressique ad terras, Dei angelo praecedente, prosperum iter agentes, Aeduam civitatem ingrediuntur: ibique Domini provisione, reperto Fausto, nobilissimae familiae viro, senatoria dignitate conspicuo, et praetorianis fascibus sublimato, gratissime ab eodem hospitio sunt recepti. Quos cum comperisset esse praesbyteros, suppliciter postulavit ut amicos vel familiam suam per ablutionem baptimatis efficerent Christianos. Ille vero, propter eminentem persecutionem, Christum colebat occulte. Obtulit etiam et filium suum, Symphorianum adolescentem, sanctorum praedicationibus vel divina praedestinatione succiduis temporibus praeclarum martyrem futurum. Et sanctis tradens manibus, ut a sancto baptizaretur Benigno, et de sacro fontis lavacro a sancto susciperetur Andochio, attentius deprecatus est. Illi vero opus ad quod venerant alacres peragentes, et tanti viri obtemperantes precibus, per baptismi gratiam, voluntatis suae desideriis in omnibus satisfecerunt. 6. Post haec cum praefatus Faustus causam petitionis per collationem sermonum sanctorum sacerdotum diligentius explorasset, sororem nepotesque ejus in memoriam divina pietas perduxit. Tunc ait eis: Est mihi soror germana, Leonilla nomine, illustris matrona, civis urbis Lingonicae; cui sunt nepotes ex filio tres gemini fratres uno partu simul editi, litteris liberalibus eruditi, paterna tamen traditione adhuc gentili errore viventes; quos mater desiderat ad Christi militiam sociare. Subvenite, sanctissimi sacerdotes, suis devotionibus, et nobilissimam nobilitate familiam, quam coepistis. His dictis, sancti viri, rem pro qua venerant attentius pertractantes, placuit utrisque consilium, ut sanctus Benignus ad territorium Lingonicum illustrandum, juxta Dei sententiam, properaret. Sancti vero Andochius et Thyrsus, Augustodunensem villam plurimum in divinis praedicationibus augmentantes, non post multum spatium temporis sub Aureliano principe felici sunt coronati martyrio. Sanctum itaque Benignum praefatus Faustus sorori suae pro munere divino, sicut erat, de praesenti transmisit. Illa eum scilicet veluti manna, quod de coelo descendit, cum omni veneratione suscepit. CAPUT II. Tergemini, aviae monitu, et somniis ad fidem invitati. 7. In eadem igitur die memorati nepotes sui in agro cui Palmasius nomen est, ad simulacrum Deae Nemesis ritu solito profana sacrificia offerebant, et de superstitiosis libaminibus aviae suae residua reservaverant: quam invitantes ad convivium servata protulerunt. Illa vero, omnia projiciens canibus, respuit tanquam stercus. Tunc accedens ad eos eminus cum sancto Benigno talia coepit verba producere: Charissimi nepotes, cognoscite Dominum nostrum Jesum Christum verum Deum esse, cui angeli et omnis creatura justam exhibent servitutem, qui mundum omnem constituit, omnemque rerum materiam libratam verbi subita dispositione composuit; coeli altitudinem eadem visione extendit; terrarum spatia multiplicia late latius dilatavit; immensum abyssi pelagus congregari et littoribus coarctari momentanea sententia ordinavit: pinxit coelum stellis, et duo luminaria praecipua constituens, quae omnia succidua vicissitudine quae fecerat exornarent, ac vestita lumine cuncta detegerent, omnino decrevit; mare omne in piscium habitatione ad praeambulandum concessit; diversis arboribus et graminibus tellurem omnem vestivit; omnia quae mundi quaeque animantia crescentia, vel viventia sunt, eadem constitutione creavit. Postremo hominem ad imaginem et similitudinem suam formavit, quem ad hoc sapientiae et intelligentiae singulari dono locupletavit, ut tantam mundanae magnitudinis fabricam, vel omnia quae patravit diligentius requirat, ut discernat bonum a malo ne per ignorantiae desidiam postponat auctorem, sed ut simulacris hominum manu factis ex diversis metallis, sensu carentibus, et omni vitali spiramine desolatis, ad humanam deceptionem diabolica adinventione figuratis, non solum culturam venerationis iis exhibere non debeat, verum etiam ut immunda in omni abusione despiciendo diffugiat. Ipsius enim perversa adinventio in hoc mundo idola figuravit, qui Adam primum hominem in paradiso constitutum, per praevaricationem decepit. Derelinquite ergo, dulcissimi nepotes, omnia idola daemonibus consecrata, et creatorem omnium rerum Dominum nostrum Jesum Christum sine ulla ambiguitate confitemini. Hunc virum sanctum Benignum, quem stantem coram vobis cernitis, de longinqua regione ad vos pietate divina credite fuisse transmissum. Attendite igitur ad verba oris ejus: Dei enim sunt praecepta, quae de ore ejus procedunt, discite ab eodem doctrinam plus omni munere copiosam et vestrae salvationi super omnia opportunam. 8. Dum haec saluberrima alloquia sancta Leonilla cum sancto Benigno suis nepotibus praedicaret, et in cordibus eorum jam inspirata gratia divinitus convalesceret, miro pariter astiterunt stupore defixi, et se invicem intuentes, considerantesque omnia quae eis dicta fuerant, et conversi ad aviam suam unanime dixerunt una voce: Quare tantam et tam praecipuam rem, tam diu tectam silentio tenuisti? cur nobis veritatis viam et lumen praeclarum tantis temporibus occultasti? Quibus illa blando sermone respondens, elevans oculos et manus ad coelos expandens, Deo gratias agens, infit: Filius meus, pater vester in tanta cordis perseveravit duritia, ut in tartarea sede demersus, delictorum obumbratus caligine, desolatus omni sapientia et intellectu, caecatus perversitatis consilio, Christum Dominum nec credidit nec unquam voluit confiteri. Quid ei prodesse poterat sermo divinus, cujus interiora cordis incredulitatis malitia ad integrum possidebat, et lumen verum circumseptus idolorum caligine videre non poterat? Ipse fecit mihi hactenus taciturnitatis silentium custodire, dum timui ne sua inimica suasione vos faceret a recto tramite perpetualiter deviare. Voluntate enim Dei eo deficiente omnia impedimenta sublata sunt. Ecce nunc tempus acceptabile. Aperite ergo oculos cordis et corporis, coelum potius intuentes, idolorum inimicam saluti vestrae culturam, Domini Christi repleti gratia, ab animis vestris radicitus exstirpate, ut possitis ad aeterna gaudia pervenire. 9. Dum haec et alia plura beata Leonilla cum sancto Benigno nepotibus suis narrasset, ut credulitatis indicia divina pietas in eisdem patefaceret, visiones quas nocte praeterita viderant in memoriam revocaverunt. Primus Speusippus dixit: Videbam me in visione noctis praeteritae, in sinu aviae meae, quae mamillam suam plenam lacte labiis meis infundens, dicebat: Speusippe, bibe lac, quoniam in agone et certamine cum veneris, quanto plus biberis, tanto fortius et velocius vinces. Et haec cum dixisset Speusippus, Eleusippus ait: Credite et me hujuscemodi vidisse visionem: vidi in coelo super sedem magnam sedentem, quasi ex electro et gemmis, majestatis potentia radiantem, cujus splendor immensus meum obumbrabit aspectum, et ob stuporem nimium pavor cordis mei terruit intellectum. Tunc is vultu sereno me vocans ad se, dixit: Noli timere, coronam victoriae promereberis. Tertio loco Meleusippus visionem suam exposuit: Vidi et ego nescio quem regem magnum satis, singularia sceptra tenentem. Hic nos tres pariter ad suam militiam provocabat, praeclaris balteis accingebat, magno nos pretio a captivitatis vinculo redimebat, perpetuae libertatis nostrae praemia aureis litteris scribebat, donis non indeficientibus simul remunerabat. Super his ad me hortandum addidit, dicens: Meleusippe, vos tres fratres in meo palatio collocare decrevi, et aeternis praemiis pariter coronare. Avia vestra cunctis diebus ac noctibus pro vestra salute supplices preces effundit ut recto tramite gradientes, liberati de tenebrosa caligine, verum lumen contemplari possitis, et de condemnatione mortis ad vitam veniatis perpetuam. Haec et alia plurima adhortationum verba mihi rex, quem dixi, narravit in visu. O quam admirandas, quam concordantes et unius rei indicia designantes, vel in perpetua memoria retinendas, in noctis tenebris adhuc positi, illuminati jam praedestinatione ex gratia Spiritus sancti, tres fratres gemini meruerunt videre visiones! His tribus pueris, obtentu aviae, antea est Trinitas revelata per gratiam, antequam plenam Christi perciperent disciplinam. Viderunt illuminatis ex parte oculis prius Dominum Deum, quam per oris confessionem plenius cognoscerent Salvatorem. CAPUT III. Eversis idolis, fidem publice professi. 10. Perpensantes denique infra sancti Gemini de concordationibus visionum, praedicationibus sancti Benigni ac beatae Leonillae orationibus incessanter instructi, cogitabant attentius quid agere procurarent; desiderantes etiam ut detersa caligine purum claritatis lumen in visu lucis visibiliter contemplarentur, et Deum vivum et verum sine ulla ambiguitate cognoscerent. Tunc dixerunt ad aviam suam: Indica nobis quid faciamus; ut praedicatio vestra, omnibus erroribus effugatis, nostram possit proficere ad salutem. His dictis beata Leonilla exsultans de sancta confessione nepotum suorum, et Deo gratias agens, dixit ad eos una cum sancto Benigno: Custodite ergo omnia praecepta divina, et Regem regum Christum Deum esse sine dubio credite, separati a nefandis idolis, vosmetipsos Creatori vestro Deo offerte. Docuit autem eos sanctus Benignus omnem sanctam doctrinam, et perfectos in fide Christi confessionem credulitatis veram et manifestam, per infusionem sancti Spiritus, ut cognovit eosdem ad integrum recepisse, baptismatis ipsius pariter gratia consecravit. Deinde sanctus Benignus Divionem petiit castrum, ubi plures laboris sui fructus congregans, non post multum tempus pro multis meritis condignam martyrii coronam promeruit. 11. Sancti vero gemini fratres, confirmati in omni credulitate Christi, servis suis praeceperunt ut simulacrum Nemesis confringerent, et duodecim templa, quae in domo eorum erant constituta, funditus everterent; ipsas etiam idolorum statuas simul in confractionem redactas, protinus dissiparent: feceruntque servi omnia quae fuerant a dominis imperata. 12. Interea fama citata percurrens cunctos terminos civitatis Lingonicae peragravit, nuntians tres geminos fratres nepotes beatae Leonillae, illustribus ortos natalibus, ad Christi cultum devotionis studio manifestissime declinasse, et Jesu Christi omnipotentis fiducia, Deorum simulacra pro nihilo ducentes et in omni abusione despicientes, a fundamentis cum ipsis idolis everti jussisse. Crescit rumor immensus in populo, excitantur in iracundiam primates, judices et sacerdotes idolorum, et nimio furore succensi ad Dei pueros undique conveniunt; congregatique in unum dixerunt primates ad eos: Quae vos tam repentina invasit temeritas? Quis vos persuasit culturam deorum nostrorum relinquere, quam nostri vestrique veteres ab antiquis temporibus coluisse noscuntur, decreta principum convellentes? Christum, quem pro Deo adoratis, Judaei ipsum in mortis condemnatione cruci affixerunt. Tum sancti repleti Spiritu sancto dixerunt ad eos: O dementes in profunda demersi caligine, perpetuis tenebris obumbrati, et nimia gravati mole peccatorum poenarum indeficientium morte perpetua condemnati, antiqui hostis errore decepti, quid nos saxa et caetera metalla, in hominum effigies ab hominibus figurata, adorare compellitis, quae nullum vitae spiraculum habere videntur? quae nihil sunt, nihil sentiunt, pro nihilo ab stultis omnino coluntur. Deus verus et vivus Pater et Filius et Spiritus sanctus, unus in trinitate Deitatis et trinus in majestatis unitate credendus. Dominus noster Jesus Christus ipse est Deus de Deo, Lumen de lumine, Splendor a splendore procedens, qui semper est semperque fuit, et semper ipse sine fine manebit. Ipse fecit omnia quae hoc in mundo sunt. 13. Tunc permoti sunt primates populi et judices et sacerdotes, qui ad spectaculum venerant, in nimia iracundia contra sanctos Dei famulos. Exsurgens autem Quadratus iracundia repletus Speusippum et Eleusippum pugno percussit in facie quia ipsi duo tantumlocuti fuerant. Condolens Meleusippus exclamavit, dicens: Cur me de isto percussionis dono cum fratribus meis non fecisti participem? In illis ostendisti optabile principium passionis, me autem quasi pro tuis incredulis actibus honorans a sancto consortio sequestrasti. Unanimes in Christi confessione sumus, aequaliter per vestram perfidiam de Christi remuneratione congratulamur. Quadratus dixit: Hodie vos pro contemptu deorum nostrorum diversis cruciatibus puniri disponimus. Eleusippus dixit: Quantum nobis majora tormenta parabitis, tanto amplius nos de Dei gratia confortatis. Palmatius dixit: Nisi linguas eorum radicitus amputemus, non cessabunt loqui injuriam nostram, vel deorum nostrorum. Speusippus dixit: Si linguas nostras crudelitas vestra carnales absciderit, in interioribus nostris magnalia Dei narrabimus et de sancta credulitate Christi nunquam nos malitia vestra separabit. Iterum Palmatius et Hermogenes aiunt: Infelices unanimiter ad mortis vestrae interitum festinatis. Speusippus dixit: Mori enim pro Christi nomine gloriosum est; inde ad vitam celerius perveniemus aeternam, ubi nulla tristitia est, sed gaudia quae nullo tempore finiuntur. CAPUT IV. Varie cruciati coronantur. 14. Videntesque eos Palmatius et Quadratus et Hermogenes in Christi confessione constanter perdurare, cogitabant attentius quid agerent, vel quibus gravissimis poenis affligerentur, quo genere mortis, propter meritum eorum qui advenerant crudelissimo damnarentur. Dum haec diligentius pertractarent, beatam Leonillam seorsum ad se accersiri praecipiunt, si forsitan ejus blanditiis, et suasionibus parentalibus revocare eos potuisset ad culturam deorum, ut Christi majestatis Deitatem per omnia denegarent. Cumque beata Leonilla ad eosdem pervenisset, dixerunt ei judices: Perge ad nepotes tuos, et si eos salvare desideras, et a poenarum suppliciis, vel mortis liberare interitu, suade eis ut templa restituant quae destruxerunt; deos autem nostros adorantes, consuetudinaria offerant sacrificia. Haec et alia plura dicentes, dixit ad eos beata Leonilla: Ibo et suadebo eis omnia quae saluti eorum congruunt. 15. Veniens denique beata Leonilla ad nepotes suos, cum cognovisset eos in sancta perseverare confessione, multa exstitit exsultatione gavisa, praebens omnibus dulcia oscula, lacrymans prae gaudio, et multas Deo omnipotenti preces effundens, et gratias agens Christo, dixit nepotibus suis: Nullus de genere vestro nobilior, nullus ditior, nullus gratior, quam vos, in Christo invenitur. Omnem progeniem vestram praeclara confessione Christi perpetualiter illustrastis. In tenera aetate positi cunctos seniores originis vestrae sapientia praecessistis. Thesaurum immensum plus omni pretio copiosum per Christi militiam acquisistis. Estote ergo in sancta Christi religione viriliter perseverantes. Nulla vos frangat adversitas, nullae minae, nulla tormentorum supplicia vestros terreant animos fortiter in fide Christi armatos. Regna hujus mundi, quae videntur, et cum vita temporaliter finiuntur, nihil sunt: regnum enim Dei invisibile et sempiternum concupiscere perpetua est, atque perfecta et super omnia opportuna sapientiae plenitudo. Per hos temporales labores et subito transitorias poenas ad aeterna gaudia pervenietis. Videns itaque eos plenos gratiae Christi in sua stabilitate manere et promissam fidem fortiter servare, Deo commendans cum integra devotione nepotes, discessit ab eis. 16. Interrogati autem a judicibus si vellent consentire eis et deorum simulacra publica voce confiteri; ergo cum illi pertinaci sententia in Christi amore persisterent, et nullatenus voluissent assensum praebere petentibus, ligatis sursum manibus, pedibus vero deorsum, in arbore una suspensi sunt: tanta vero tormentorum adinventione extensi, ut pene putarentur ab ipsa membrorum compage separari. Confortati tamen a Christo, ut virtutis tolerantia divinitus interius ministrata, in confessione et credulitate Christi viriliter permanebant: et in ipsis tormentis suspensus cum fratribus Meleusippus judicibus insultabat, dicens: Dominus noster Salvator Jesus Christus clavis affixus, in Trinitate colendus, pro nostra redemptione sancto pependit in ligno, unde crucis signaculum adipisci promeruimus. Nos quoque tres sui famuli in uno hoc pendentes stipite pro ejus nomine efficiamur gloriosi martyres. O beatum fructum ipsius arboris, quae tres portavit martyres, trinitatis nomine consecratos! 17. Videntesque eos judices confortari, non contristari in suppliciis, dixerunt ad eos: Non in ista arbore sicut vos velle dicitis, moriemini, sed igne ultore peribitis. Meleusippus iterum respondens, ait ad eos: Major nobis erit beatitudinis augmentatio, si per ignem probati transierimus ad Deum, et de tenebris per hunc ignem perpetuam veniamus ad lucem. Tum denique judices, propter metum qui aderant populorum, ligna et reliqua quae solent focis incrementa praebere expediunt, et ignis copiosus accenditur. Ligatis manibus et pedibus, sancti Gemini in ignem praecipitantur. Adfuit Christus Salvator in medio, et disruptis vinculis sancti martyres gloriabantur in igne, et nullum de eis contingebat incendium. O beatus ignis qui tantum originale purgavit peccatum et nullum in sanctorum membris diminutionis incendio intulit detrimentum! Adjuvit potius ignis sanctos, per quem nocere voluit et non potuit inimicus. Ignis ab incredulis acrius incendebatur, ut sanctorum corpora sine mora comburerentur: sed conversa misericordia divina in melius, inde sanctis lumen inexstinguibile praeparavit. Flammae ardentes altius elevatae sunt; sed Christi opificio famulantes sanctorum praecipuam gloriam ostendebant, quae damnose a persecutoribus praeparatae fuerant ad ruinam. Ignis ad sanctorum membra consumenda vires proprias habere non potuit, quoniam Dei potentia vaporem caloris pro suis sanctis pietatis studio temperavit. 18. Viderunt impii et iniqui persecutores inter immensas flammas exsultare sanctos Geminos et perseverare illaesos, quos putaverunt tanto incendio subito videre consumptos. Ambulandi sanctis in igne est a Christo permissa licentia, ut major accresceret incredulis mysteria divina videntibus de confusione tristitia. Defecerunt itaque ligna et omnia ignium incrementa. Sancti vero Gemini, deficientibus flammis, in medio stantes, persecutorum malitias irridebant, dicentes: Data est nobis si volumus, de praesenti ad Christum migrandi potestas; et si adhuc de ideramus, vestrae dementiae viventes in hoc saeculo insultare concessum est. Nam nobis melius est ad ejus epulas festinare ubi feneratio non deficit largitoris. Post sopitum ignem cum increduli ad sanctos Dei Geminos eminus appropinquassent, nullas solliciti potuerunt videre in membris sanctorum de incendio cicatrices. Sed ut major non fieret desiderantibus mora martyrii, et ut praeparatas dudum immarcescibiles jam acciperent a Christo remunerante coronas, videntes choros angelorum ad se excipiendos et ante oculos eorum astare paratos; tunc continuo flectentes genua in terra, in oratione prostrati, felici Christi evocatione invitati, sanctum simul efflantes Spiritum, pariter migrasse noscuntur ad coelos. 19. Delata sunt autem corpora eorum ac sepulta a devotis in secundo milliario ab urbe Lingonica, in vico qui vocatur Urbatus, ubi se duae viae maximae sociant et aliae ante has a diversa parte se subjungunt: ut ibi et expedita voluntatis devotio, et viantium opportuna satis subjuncta collatio semper frequens adsit populorum, et ad eorum undique limina ad orationem concursio. Ibique etiam quidquid devote precantur, obtentu sanctorum germanorum quotidie Deo largiente, praestatur: sanitatum ibidem suffragia per eosdem sedule infirmantibus ministrantur: moerentibus confortationis consolatio sine mora conceditur, et praecipuus circa basilicam eorum semper additur cultus et opum largitas in melius a devotis quotidie ampliatur. CAPUT V. Avia aliique comites martyrii. 20. Illud etiam rationaliter congruit adnectendum, quod ad laudem sanctorum Geminorum augendam, vel cultum religionis dignoscitur pertinere, nam per eorum sanctam acquisitionem numerus est martyrum, inspirante Deo, ampliatus. Videns denique Jonilla quaedam mulier tam pretiosam sanctorum Geminorum martyrii consummationem, spreto maritali consortio, parvuli et unici filii dulcem relinquens amplexum, inter incredulas turbas adhuc in persecutionis ardore commotas, veloci cursu properans, exclamavit dicens: Et ego Christi ancilla sum, Christum Deum vivum et verum sine ulla ambiguitate pronuntio: idola vestra ignominiosa et vana omnino adorare despicio. His dictis, continuo comprehensa est, et propter metum circumstantium populorum a capillis suspensa est multisque afflicta suppliciis, cum Christum negare coacta nullatenus voluisset, una cum Beata Leonilla avia sanctorum ad locum deducta martyrii, ad memoratum vicum Urbatum a persecutoribus pariter gladio sunt peremptae. 21. Neon quoque exceptor gestae hujus rei atque scriptor, tradens turboni codicem, inter medias turbas persecutorum ingressus, cupiens sanctorum Geminorum militiae beatissimae sociari, Christi nomen confessus est. Qui illico a persecutoribus diversis suppliciis afflictus, et vita temporali exspoliatus, martyrio continuo meruit honorari. Turbon quoque non post multum temporis, doctrina beatissimorum Geminorum perfecte instructus, a persecutoribus captus, et ipse martyrii est remuneratione locupletatus. 22. Acta sunt haec sub Aureliano principe, Palmatio, Quadrato et Hermogene praesidibus, sub die sexta decima Kalendarum Februariarum. Adinventio sanctorum corporum Geminorum, vel dedicatio basilicae sanctorum Geminorum excolenda est XIV Kal. Octobr., regnante Christo Deo nostro in saecula saeculorum. Amen.