Auferte igitur hinc procul a legum sanctitate circulatoriam artem, quamque alii operam nectendis laqueis ponunt, vos in rebus locate inveniundis atque simpliciter exponendis: contentique potius estote loquendi more ilio communi et humano, ut non furere sed sapere, non baccari sed sedate atque tranquille disserere in literariis quaestionibus assuescatis.
Ac si vere mentium sobrietati studetis, illud mihi etiam cavete, quod vulgo tamen palmarium ducitur, ne scilicet amplius urgeatis atque interpolatum regeratis in adversarios, quod semel recta responsione fuerit explosum, neve libeat argumentum sarcire fractum atque detritum, sed potius ad aliud convolate, quamvis diverso e fonte petendum. Nec enim pensi habetote sophistarum usum, quibus ii videntur strenui magis qui diutius in uno, quod vocant, concludendi medio frigide constiterint ac laqueum protenderint longiorem, ut non ante desistant quam digitorum percussione atque etiam clamoribus a corona comprimantur: quasi gloriosum sit perpetuare deliria et pertexere operas aranearum. Nec reputant longe rectius in aliis et solidis rationibus excogitandis, quam in una futili pertendenda conteri tempus: minimeque intelligunt utilius esse ingenio dirigendo veritatique assequendae, vel prorsus cedere sententia si veris responsionibus redarguare, vel hostem si fueris ex uno loco depulsus, aliorsum adoriri. Nolite vos igitur, si veritatem sententiarum amatis, convicti semel, insurgere denuo impudenter et gratuito eamdem incudem tundere, sed vel abscedite a praelio, laudem ferentes agnitae complexaeque veritatis, vel omnino aliquid novi tentate, ut ingenium non perplexitate, sed varietate atque firmitate rationum exacuatis.
Duplex est autem in unaquaque scientia disputandi ratio: alteram discriminis causa dissertationem appellamus, alteram altercationem. Prior utitur oratione perpetua et fusa, proposita quaestione in utramque partem, carneadeo et academico dicendi more. Atque haec scriptis mihi videtur et meditate tractanda, quo discant juvenes ad praelium parare se, datoque spatio cogitando non invenire modo, sed etiam seligere rationes, ac non solum cogitare sapienter, sed etiam exponere sensus suos eleganter: itaque ingenio et judicio maturescant.
