DE JURISPRUDENTIA
Ad studiosos juris civilis
Habita Romae anno mdcxcix
Divina providentia, qua universa ducuntur atque gubernantur,
cum omnibus aperiatur eventis, tum duabus hisce maximis
humanarum rerum conversionibus mirabiliter sese patefecit,
dispersione scilicet fugaque Judaeorum et victoriis Romanorum. Illa
enim divini at his humani juris inter mortales est ratio distributa.
Judaei sane patria profugi, quocumque terrarum penetrarent,
cum divinae secum legis arcana deferrent, commercio atque
consuetudine plurimarum gentium scintillas divinarum notionum
longe lateque diffuderunt: quibus etsi non omnes ante Christum
tenebrae solvebantur, tamen excessit e sapientiorum animis
multitudo deorum, cultusque illius absurda superstitio deflagravit.
Unde orta post Evangelii luce, cum in Apostolorum vocibus ubique
pervolantibus Judaei patrum suorum vaticinia recognoscerent et
exteri sapientes praeceptas, Judaeorum commercio, notiones cum
Apostolorum nunciis componerent, dum nova cum veteribus
concurrebant et philosophia cum religione conspirabat universus
terrarum orbis mira celeritate ad veri numinis cultum exarsit.
At humana ratio e divina luce suscepta, cujus dubius modo fulgor
primorum parentum culpa superfuit, morum barbarie, quae ad
omnes pene nationes veluti contactu processerat adeo
languescebat ut homines a belluis oratione magis quam honestate ac
moribus discernerentur. Sane Graecorum populus non cultor modo
sed auctor atque inventor erat honestatis, verum quia suum an-
25
