mulo suo Euripide superabatur, ipse philosophos antecelleret.
Ac fortasse longe graviora et retrusiora veteres poëtae sub involucris fabularum, quam philosophi suis disputationibus ad nos transmisere: isti enim quia ex propria plerumque vel amicorum persona loquebantur, ne plebis offensionem susciperent, multa reticebant; cum illi ex heroum veterumque regum persona effuderint multa liberius et sub earum larva multitudinis errores non raro redarguerint ac tyrannos verbis carpserint alienis, ut posteris, si qui sint, aliquanto solertiores ad reipublicae regimen, longe uberiora fortasse, quam praecepta philosophorum, ex tragicorum et veterum poëtarum versibus expedienda supersint. Eandem ob causam philosophi vetustiores, veluti Anaxagoras, aliique multo solidiora de suis promsere latebris, quam recentiores, qui publicis in scholis et in communi luce profitebantur.
Hactenus adolescentes ad sapienter cogitandum recteque dicendum instituimus; nunc, ut eae facultates cedant in usum publicum et in communem utilitatem, via pandenda est ad scientiam divini humanique juris, quo studia viri civilis omnia referuntur. Atque, ut a jure civili exordiamur, omnis ejus cognitio pendet ab interpretum dilectu, quorum pars eruditione sua enuclearunt leges, pars vero garrulitate atque importuna subtilitate contriverunt. Quamobrem is nobis potissimum quaeretur interpres, qui a legibus, quas explicandas proponit, minime aberret ad inanes et intempestivas quaestiones, neque argutandi causa levem quamlibet et commentitiam legum repugnantiam aucupetur: ne ad ipsam rerum difficultatem interpretationum molestiam adjungamus. Quae nostratium vitia sedulo graeci caverunt interpretes Basilicorum, qui neque a legum vestigiis discedunt, neque vanis oppositionibus conantur tranquilla et perspicua conturbare. Hoc morbo maxime laboravit Accursius, qui levibus quibusque discriminibus inutiliter notandis, in tranquillo commovet saepe tempestates. Is tamen unus est qui inter suos arctius haereat legibus: alii enim ab eo profecti procul solverunt a portu et ab earum conspectu longius recesserunt.
Sunt autem duae interpretum classes, quae verbis legum propius insistunt: vulgaris altera, in qua princeps Accursius, altera
