Augustinus, adeo ut Platonem non tantum pro magistro philosophorum, sed etiam pro discipulo videatur habuisse prophetarum. Quem sensum schola christianorum usque ad Bernardum prae se constantissime tulit. Unde non mirum si scholastici nostrates, omnium historiarum ignari, antiquitatem ecclesiasticae disciplinae non tempore sed memoria metientes et cognitione sua, non ultra quatuor proxima regni aristotelici saecula transeunte, haud erubescant ignorare Platonem ac magistri loco subijcere discipulum, qui non modo praeceptoris, unde abstulit quidquid habet boni et unde nunquam sine famae suae ac veritatis jactura discedit, sed et omnium ante se philosophorum doctrinam per ambitionem et malevolentiam adeo interpolavit ut ubi propria luce carebat, posteris etiam inviderit alienam, rerumque causas, quasi per se non satis ignotas, obruerit obscuritate orationis, cujus artificio ita suos deludit interpretes et discipulos, ut unde minora discuntur, inde majori sapientiae opinione ridicule impleantur.
Ubi autem quis generales rerum causas et initia etiam affectionum et actionum omnium humanarum attigerit, detexeritque rerum singularium et universarum inter se nexum ac vinculum, confestim accedet ad causas civilis regiminis progressusque societatis humanae, ut perspectis moribus hominum, cognitisque rebus tum publicis tum privatis atque communibus, norit de illis utram velit in partem honeste disputare atque ad voluntatem suam flectere animos hominum verbis et rationibus de morali civilique philosophia petitis, quae merito locum apud saniores homines artis rhetoricae subierit. Quid est enim aliud rhetorica, seclusis puerilibus illis verborum struendorum praeceptis, nisi rivus erumpens a facultate civili, quam πολιτικήν vocant, et ex scientia morum atque affectionum humanarum, quibus de cognitionibus, suasionis et dissuasionis ratio simul cum publici privatique regiminis arte colligitur. Ac morum sane affectionumque humanarum notitia profluit abunde ab Aristotelis Rhetorica, in quam ille contulit quidquid e platonicis disputationibus, sive pronunciatis sive scriptis arripuerat. Nam quaecumque Rhetoricorum libris Aristoteles comprehendit, ea fere omnia sparsim tradita in
