Pagina:Dimitrie Cantemir - Operele Principelui Demetriu Cantemiru, typărite de Societatea Academică Română. Volumul 1 - Descriptio Moldaviae. Cu charta g.pdf/77

Haec pagina nondum emendata est
67
DESCRIPTIO MOLDAVIAE

Iohannem res novas meditantem per fraudem cepissent, et contra datam fidem neci dedissent, firmioribus Moldaviam vinculis constringere, et postulare ceperunt, ut princeps ni hostis haberi velit, singulis tribus annis confirmationem principatus ab aula othmanna acciperet. Exhaustam iam Moldaviam cum non posse negare imperatam conditionem Othmannidae animadvertissent, mox sub Mironis Barnovskii principatu aliam imposuere legem, qua princeps ipse ab aula accipere suae dignitatis insignia, et singulis tribus annis ipse ad altissimam Portam venire et imperatorem adorare iubebatur. Id ut praestaretur eo accuratius, postea mutati depositique frequentius fuere principes, iisque tantus incussus terror, ut nunc non modo aequo animo suscipiant, si post primum secundumve annum in aulam venire et confirmationem dominii a clementia imperatoris accipere iubentur, sed etiam metu avaritiae vesiriorum sua sponte mandatum confirmatorium petant et desiderent. Conceditur id facile principi, dum modo de fide eius nulla vesirio fuerit iniecta suspicio, nec alius pecuniae maiorem summam obtulerit, ac tum vesirius supremus talhysz sequentem fere in modum ad sultanum dirigit: „Quandoquidem hodiernus Moldaviae Princeps N.N. intra tot sui principatus annos fidelem se Othmanno Imperio praebuit, et in servitiis Imperatoriis neque vitam neque bona expendere negavit, nec non coasuetum tributum quotannis ad felicem Imperii portam plene misit, praeterea barones ac reliquos incolas Moldaviae adeo clementer iusteque rexit, ut illi frequentibus libellis supplicibus se de eius regimine contentos esse testati sint, Tuamque Maiestatem rogaverint, ut eum in principatu confirmare digneris: Ego illum Tuae clementiae dignum existimo: reliqua Tuae Maiestatis augustissimum mandatum expecto”.

Hae literae per talhyszczi (quasi dicas referendarium) solenni Turcarum consuetudine ad imperatorem deferuntur, et postquam sultanus consueta formula Amel oluna, iuxta relationem fiet, subscripserit, per eundem talhyszczi ad vesirium remittuntur. At vesirius, licet facultatem confirmandi principis a sultano impetraverit, tamen, quo plus pecuniae emulgeat, dissimulat se quidquam ea de re cum sultano egisse: quin etiam kiehaia, astutum avaritiae vesirii instru-