sunt eiusmodi, libertas integra, eademque fere, quam olim habuerant, potestas. Extenditur ea, non solum in officiales civesque Moldaviae, sed et in mercatores Turcas, aliosque cuiuscunque conditionis homines, dum sunt in ipsius territorio. Horum vitam et necem in suis habet manibus. Si quem morte, verberibus, exilio, bonorum confiscatione reum pronunciaverit, licet id iniuste et tyrannice factum fuerit, rogare quidem et supplices offerre libellos possunt illi quorum interest, nemo tamen contradicere, aut quominus decretum principis ratum sit, resistere: contra, si aliquem a tota republica morti addictum liberare voluerit, nemo ipsius voluntati potest contrariari, aut a principe defensum violenter ad supplicium rapere. Dignitates omnes togae sagaeque ex ipsius arbitrio pendent: confert eas dilectis, adimit exosis. Neque in illis dandis ulla regula Principi est praescripta. Si quem rusticanum supremo, quem Moldavia dare potest, honore, Logothetae magni munere, voluerit ornare, publice contradicere nemo audet: vicissim, si nobilissima prosapia editum eodem spoliare voluerit, hic illico principis sui arbitrio se debet submittere. Eadem ipsi concessa est potestas non in minoris solum ordinis clericos, sed et Archiepiscopum, Episcopos, Archimandritas et Igumenos, et quodlibet ecclesiastici ordinis subiectum, si quid iniuste egerint, aut quod plebem possit offendere, aut contra principem et rempublicam aliquid fuerint moliti, princeps ipsos libere, et sine consensu Constantinopolitani Patriarchae, throno et ecclesiastica, licet non sacerdotali, dignitate privare, quin et, si res postulaverit, capitis damnare potest. Novos equidem praesules clerus eligit, sed non nisi a principe convocatus, cuius praeterea confirmatio requiritur, quae fit, cum princeps neoelecto sua manu baculum pastoralem tradit, quod ius, Imperatoribus Romanis Paparum artibus extortum, praeter Russiae Autocratorem, nemo alius principum Christianorum retinuit. Haec in personas Moldaviae incolarum principis iura sunt, non concessa solum ab Othmannica aula, sed et pluribus per diversos Imperatores confirmata diplomatibus. At non par ei in res eorum potestas permissa est. Ecquidem quantumcumque gravia provinciae tributa imperare voluerit, negare illa, aut eius se opponere mandatis, sine
Pagina:Dimitrie Cantemir - Operele Principelui Demetriu Cantemiru, typărite de Societatea Academică Română. Volumul 1 - Descriptio Moldaviae. Cu charta g.pdf/48
Haec pagina nondum emendata est
38
DEMETRII CANTEMIRI
