Pagina:Dimitrie Cantemir - Operele Principelui Demetriu Cantemiru, typărite de Societatea Academică Română. Volumul 1 - Descriptio Moldaviae. Cu charta g.pdf/25

Haec pagina nondum emendata est
15
DESCRIPTIO MOLDAVIAE

esset, ad turcicum imperatorem confugit, eique pollicitus est, si principatui restitueretur, saepius expetitum Tiginecum XII pagis ipsius militi tradere et in perpetuam possessionem donare. Commotus hoc munere Sultan ipsum quidem sceptris restituit, contra munitissimum totius provinciae oppidum et firmissimum contra Polonos et Tartaros propugnaculum in operae praemium accepit[1]

Itaque nunc Lapussna praecipuum est huius regionis oppidum ad rivulum συνόνυμον situm, ubi duo parcalabii a principe constituti degunt, qui provinciae negotiis prospiciant. Praetera Kissnou, ad flumen Bicul, non magni momenti urbecula. Haud procul ab ea conspicitur series maximorum lapidum, ita in recta linea dispositorum, ac si humana industria illuc essent collocati. At hoc credere impedit et ipsorum lapidum magnitudo, et spatii, per quod extenduntur, longitudo. Continent enim aliqui trium aut quatuor ulnarum spatium in tetragono, eorumque series trans Tyratem usque ad Crimaeam pergit. Vernacula lingua kieile Bykului vocant, diabolorumque opus esse, rustica refert simplicitas, obstruere amnem Bycul coniuratorum. Certum, aliquot principes alveum huius amnis, qui longo tractu inter montes decurrit, obstruere tentasse, quo vicina loca, non nisi secandis foenis apta, in lacum converterentur, at nunquam opus potuisse perficere.

Supra hunc Tyrati adiacet

11. Ager Orheiensis. Nomen nactus est ab Orhei urbe, ad fluvium Reut, non adeo magna, sed eleganti, et omnibus ad humanam vitam necessariis abundante. Victum largiter suppeditat haud longe ab ea ad orientem distans lacus Orheiensis, egregiaque, quam ille constituit, insula, de qua supra cap. III egimus pluribus[2]

Ultimus longo tractu Tyratis ripas legit

12. Ager Soroccensis. Huius urbs praecipua est Sorocca[3], olim

  1. In veteri Dac. descr. videtur esse eo in loco, ubi fuit Zargidava, et si Tegina sive Bendera, ad occidentalem Tyratis ripam sita sit, Zargidava vero ad orientalem Hierasi (errore forte typi aut authoris) ripam videatur.
  2. In occidua lacus ripa, inter consitas iam sylvas, vestigia visuntur antiquae urbis, quam incolae antiquam Orhei appellant. Videtur autem situatione respondere Petrodavae veteris Daciae.
  3. Quam Nicolaus Costin, scriptor moldavus, antiquitus Olchioniam vocatam, unde acceperit indagare non potui; in Daciae vero descriptione, in ea parte dissitur, ubi olim Carsidava fuit.