Pagina:Dimitrie Cantemir - Operele Principelui Demetriu Cantemiru, typărite de Societatea Academică Română. Volumul 1 - Descriptio Moldaviae. Cu charta g.pdf/151

Haec pagina nondum emendata est
141
DESCRIPTIO MOLDAVIAE

mum praeterea vulgus, ut in plerisque aliis, quas cultior litteratura nondum illustravit, regionibus, ita et in Moldavia ad superstitionem proclive, non adeo perfecte antiquis suis lavata est sordibus, quin in nuptiis, exequiis et statis anni temporibus ignota quaedam et antiquum Daciae cultum redolentia nomina carminibus canticisque celebret. Talia sunt Lado et Mano, Dzina, Dragaica, Doina, Heoile, Stachia, Dracul in valle, Ursitelle, Frumoasele, Symdzenele, Dzioimaricele, Papaluga, Kyraleysa, Colinda, Turca, Zburătorul, Miaza noapte, Striga, Tricolicz, Legatura, Dislegatura, Farmec, Deskyntek, Verdzelat, et alia huius generis.


NOTA


Lado et Mano, quorum nomina in nuptiis potissime a matronis invocantur unde forte haud absona suboritur suspicio iisdem Venerem et Cupidinem, amoris [et] nuptiarum praesides, indicari

Dzina, quam vocem a Dianae denominatione deductam suspicareris. Raro tamen singulari numero eam celebrant, sed plerumque plurali Dzinele utuntur, feruntque virgines esse formosissimas et venustatis largitrices

Dragaica, Ceres indigitari videtur. Etenim eo anni tempore, quando segetes maturescere incipiunt, congregantur, quotquot fuerint, vicinorum pagorum puellae, ac inter se venustiorem et forma praestantiorem sub Dragaicae nomine eligunt. Hanc in agros magno comitatu deductam, corona et aristis plexa, plurisbusque strophiolis phrygio opere pictis exornant, ac claves horreorum manibus eius suspendunt. Sic ornata Dragaica, extensis manibus, et strophiolis vento expositis, ita ut volantis speciem prae se ferat, ex agro domum redit, et omnes quotquot in eam societatem verant pagos, cantando et saltando peragrat, stipata cunctis reliquis sodalibus quae eam canticis sat concinne compositis sororem et dominam quam saapissime vocitant. Huius honoris villicae Moldavorum puellae plerumque sunt avidissimae, licet perpetua consuetudine cantavit, ne ea, quae Dragaica personam gesserit, intra triennium marito elocetur.

Doina: Martis vel Bellonae Dacis usitatum nomen fuisse videtur, praeponitur enim cunctis, quae fortiter in bello [gesta] referunt, canticis, ac praeludiis, quibus gens moldava ante cantum modulari consuevit, textum largitur.

Heoile: in lugubribus carminibus utuntur, non interiectionis in modum, sed ita ut certam quandam personam indigitare videatur.

Stachia: fingunt esse mulierem gigantea forma praeditam, veterum desertarum aedium, subterranearum praesertim structurarum, adeoque etiam thesaurorum custodem et praesidem.

Dracul În Valle: daemones appellant, quos aquas habitare credunt.

Ursitelle existimant esse duas virgines, quae nascenti infanti adstent, eique pro