Pagina:Dimitrie Cantemir - Operele Principelui Demetriu Cantemiru, typărite de Societatea Academică Română. Volumul 1 - Descriptio Moldaviae. Cu charta g.pdf/127

Haec pagina nondum emendata est
117
DESCRIPTIO MOLDAVIAE

Zorestii,

Zorilestii.

Mos erat apud Moldavos antiquitus, diuturno usu fere legis vim nactus, quo prohibebantur iuvenes etiam nobilissimo genere orti a muneribus publicis, nisi in inferioribus servitiis suae fidei dedissent documenta, longoque rerum usu et experientia fuissent subacti. Hanc ob causam inferioris ordinis barones filios suos, quamprimum ex ephebis exierant, superiori alicui baroni famulos dabant, quorum tamen ministerio illi non aliter uti poterant, nisi ut mensae inservirent, et conclave domini custodirent. Hos, postquam per triennium aulae consuetudines didicissent, et elegantioribus moribus essent imbuti, idem baro postea ducebat ad principem, suaque intercessione impetrabat, ut inter cubicularios maioris divan reciperentur, ex quo post annum in minus praetorium, et inde in spathariam transferebantur. Ibi, si quis bonae indolis honestorumque morum specimina edidisset, ita ut aliqua de eo spes concipi possit, inter cubicularios maioris cubiculi cooptabatur. Inde, post aliquot annos, alius cuiusdam baronis intercessione, parentibus enim filium principi commendare indecens esse putabant, postelniczel vel postelnicus minor, quorum duodecim virgas albas et tenues, longitudine staturam ipsorum aequantes, coram principe gestare solent, esse iubebatur. In eo officio, si suam fidem et dexteritatem probaverat principi, ad alias etiam interioris aulae munera admittebatur. Transactaque ita iuventute, primo ad tertiae stationis, tandem et ad primi ordinis baronatus evehebatur. Si tamen singulare aliquod ingenium in aliquo observasset princeps, paucos intra annos ex infimis gradibus nobilem ad suprema etiam munera poterat perducere. Hodie autem crescente cum paupertate superbia maculam se suae nobilitati allaturum nobilis existimat, si baronum alicui inserviat, tamen cum privatum vivere ambitio non sinat, cunctis modis conatur ut favore suorum affinium inter officiales internos quos boerinasz vel baronulos vocant, uno saltu recipiatur: qui ordo, cum quasi totius reipublicae seminarium sit, e quo expleri solet baronum numerus, vix dici potest, quae monstra hominum saepissime ad summa evehantur munera. Atque haec causa est, quare frequentius inter supremi or-