Pagina:Dimitrie Cantemir - Operele Principelui Demetriu Cantemiru, typărite de Societatea Academică Română. Volumul 1 - Descriptio Moldaviae. Cu charta g.pdf/116

Haec pagina nondum emendata est
106
DEMETRII CANTEMIRI

legati magni superioris Moldaviae vornici: duo Cympullungi, et unus Vasluiae: Salinis praesunt circa Occnam duo camerarii singulares.

Hi omnes quidem causas audire possunt, dirimere autem tantum leviores: graviores vel ad magnum suae provinciae vornicum, vel, si appellatio interposita fuerit, ad principem relegare debe nt. Eo autem casu litigantibus sorok-i.e. diem constituunt, qua utraque pars coram principe comparere tenetur. Fit autem id hoc modo: Pircalabius litteras scribit, quibus memorat Titium et Caium cum de tali re lites invicem aluerint, ad principem appellasse, et promisisse tali sorok vel termino coram principe se sistere. Has litteras in duas partes scindit, et utrique litigantium unam partem porrigit. Sin autem alteruter dicta die non comparuerit, cheria i.e. mulctam pecuniarum solvere debet: rusticus viginti quinque aureos, nobilis centum, baro sexcentum. Neque ulla ibi valet excusatio, nisi quis evincere possit, se aut morbo, aut in principis servitio, aut demandato a republica superioribusque negotio detentum fuisse.

CAPUT XIII - DE ANTIQUO ET HODIERNO MOLDAVIAE PROVENTU

Totam aliquando Moldaviam, ex quo per Dragoszum instaurata est, unius principis patrimonium fuisse, et annales patrii et veterum principum diplomata satis superque evincunt.

Neque enim eligere sibi poterant possessiones novi Moldaviae incolae, sed ut quisque virtutibus magis inclaruerat, ita a principe baronatus honore et ad sustinendam eam quam acceperat dignitatem pagis terrisque donabatur. Loquuntur eius rei veritatem cuncta[1] veterum in Moldavia stirpium, quibus nixi suos possident pagos, diplomata, nihil nisi donum largitionemque principis referentia. Iuvabit ad magis illustrandam rem χρισόβουλον proavo nostri Theodoro Cantemyrio a Stephano Magno datum hic inserere: est autem huius fere sententiae: „Cum Theodorus Cantemyrius, Ciliensis et Smilensis Pircalabus in defendendis contra Turcarum Tartarorumque irruptiones illis urbibus fidelem se servum, et strenuum pro Cruce militem se praebuerit, postea vero Deo ita permittente omnia illa loca a Turcis de-

  1. R. 9 cunctae ms