Pagina:De proprietatibus rerum.djvu/7

Haec pagina nondum emendata est

Prohemium

Incipit prohemiū de proprietatibus rerum fratris Bartholomei anglici & ordine fratrum minorum.

Um proprietates rerum ſequātur ſubſtārias ſecūdum diſtinctionē ⁊ ordinē ſubſtantiarum erit ordo ⁊ diſtinctio ꝓprietatum de quibus adiutorio diuino ē preſens opuſculū compilatū vtile mihi ⁊ forſitan alijs/ qui naturasterū ⁊ ꝓprietates ꝑ ſanctorum libros necnō ⁊ philoſophorum diſperſas nō cognouerūt/ ad intelligenda enigmata ſcripturaꝝ que ſub ſymbolis ⁊ figuris ꝓprietatū rerū maturaliū ⁊ artificialiū a ſpūſancto ſunt tradite ⁊ velate. quēadmodū oſtendit beatus dyoniſius in angelica hierarchis circa principiū dicens. Nō eſt nobis aliter poſſibile lucere diuinū radium/ niſi varietate ſactorū velaminū anagogice circūuelatum. qm̄ neqꝫ poſſibile eſt noſtro aīmo ad īmaterialeꝫ celeſtiū hierarchaꝝ aſcendere ꝯtemplationē/ niſi ea qͥ ſcd̓m ip̄m eſt materiali manuductione vtat̉ ⁊c. (quaſi diceret) nō pōt animus noſter ad inuiſibiliū ꝯtemplationē aſcendere/ uiſi ꝑ viſibiliū ꝯſiderationē dirigat̉. Inuiſibilia enī dei ꝑ ea que facta ſūt intellecta cōgnoſcunt̉ vt dicit apl̓us. Et ideo theologia ꝓuide ſacris ⁊ poencis informationibus vſa eſt vt ex rerū viſibiliū ſimilitudinibꝰ allegorice locutiones ⁊ miſtici intellectꝰ trāſumptiones forment̉/ ⁊ ſic carnalibꝰ ⁊ viſibilibus ſpūalia ⁊ īuiſibilia coaptent̉. Huius rei gratia pn̄s efficio opuſculū ad edificationē domꝰ dn̄i/ qui eſt deus glorioſus ⁊ ſublimis ⁊ bn̄dictꝰ in ſecula ſeculoꝝ. In quo agit̉ de quiduſdā ꝓprietatibus reꝝ naturaliū quarū alia eſt incorporea/ alia corꝑea. Et primo de ꝓprietatibus ſubſtā incorporee ſcd̓m ſui differentias quaꝝ alia corꝑi vnibilis/ vt aīa rōnalis ſenſibilis ⁊ vegetabilis. alia non vnibilis corꝑi. vt angelus

Et angeloꝝ/ alij ſunt boni/ alij mali. In bonis vero angelis ordo ē ſcd̓m trinam multiplicationē minitatis. vnde a beato dyoniſio diſtīgunt̉ des(?) hierarchie celeſtes/ quarū quelibet trium ordinū ꝯtinet diſpoſitiones. Decē ⁊ nouēitaqꝫ ſunt de quibꝰ in hoc opuſculo adiuuāte deo ꝑ ordinē eſt agendū. ⁊ hoc taꝫ in cōi ꝙͣ in ſpāli. Primo igit̉ agitur de deo ⁊ noībꝰ diuinis que dicunt̉ de deo vel quo ad eſſentiaꝫ/ vel ꝑſonam/ ſiue quo ad effectum/ ſiue appropriationē. Secūdo de ꝓprietatibꝰ angelorum tam bonoꝝ ꝙͣ malorū in generali ⁊ in ſpeciali. Tertio de ꝓprietatibus aīe rōnalis/ quo ad nature ſue ſimplicitatē/ ⁊ quo ad viriū ſuaꝝ diuerſitateꝫ/ ⁊ de eius vnionē ⁊ oꝑatiōe in corꝑe ꝓut confert ei formā ⁊ perfectionē.

Quarto de ꝓprietatibus ſubſtātie corporee .ſ. de elementis ⁊ elemētaribus qualitatibꝰ ex quibꝰ ꝯponitur oē corpus. ⁊ de quatuor humoribus ex quibꝰ ꝯponūtur corꝑa tam hoīm ꝙͣ brutorū. Quinto de hoīs corpore/ ⁊ de ſingulis eius partibꝰ de quibꝰ ſacra ſcriptura facit mētioneꝫ. Sexto de etatibꝰ. Septimo de infirmitatibꝰ ⁊ venenis. Octauo de mūdo ⁊ corꝑibus celeſtibꝰ. Nono de tēꝑe ⁊ partibus tꝑis. Decimo de materia ē fora ⁊ earū ꝓprieratibꝰ ⁊ elemētis.

Undecimo de aere ⁊ paſſionibus eius. Duodecimo de auibus in generali ⁊ ī ſpeciali. Tredicimo de aqua et eius differētijs/ eius ornatu .ſ. d̓e piſcibus. Decimoquarto de terra ⁊ eius ꝑtibꝰ. Decimoquinto de ꝓuincijs. Decimoſexto d̓lapidibus ⁊ mectallis. Decinioſeptimo de berbis ⁊ plantis. Decimocrauo de aīalibꝰ. Decimonono de accidentibꝰ .ſ. de coloribꝰ/ ſaporibus ⁊cͣ. In iſtis deceꝫ ⁊ noueni libellulis rerū naturaliū ꝓprietates ſummatim ⁊ breuit̓ ꝯtinent̉ ꝓut ad manus meas ſpice que efflgerunt manus metētiuꝫ ꝑtingere potuerūt. ī quibus de meo pauca vel quaſi nulla appoſui toīa que dicentur de libris autenticis ſanctoꝝ ⁊ philoſophorū excipiens ſub breui hoc ꝯpendio pariter cōpilaui ſicut per ſingulos titulos poterit legentium induſtria experin.

Incipit liber de proprietatibus rerū. Et primo de deo et eius eſſentia.