Liber III - Cepuros
230 p.Chr.n.

I. De holeribus ut omne holus smaragdinum fiat. recensere

Omne holus smaragdinum fit, si cum nitro coquatur.

II. Pulmentarium ad ventrem. recensere

1. recensere

Betas minutas et porros requietos elixabis, in patina compones. Teres piper, cuminum, suffundes liquamen, passum, ut quaedam dulcedo sit. Facias ut ferveat. Cum ferbuerit, inferes.

2. SIMILITER. recensere

Polipodium in tepidam mittes. Ubi mollierit, rades, et minutum cum piper et cuminum tritum in patinam ferventem mittes et uteris.

3. ALITER AD VENTREM. recensere

Facies betaciorum fasces detergi, ne laves. In eorum medium nitrum asparges et adligas singulos fasces. Mittes in aquam. Cum coxeris, condies patinam, cum eadem passum vel caroenum et cuminum et piper super asparges et oleum modicum. Ubi ferbuerit, polipodium et frusta nucum cum liquamine teres, ferventem patinam fundes, cooperies. Statim depones et uteris.

4. ALITER BETACIOS VARRONIS. recensere

Varro: ìBetacios, sed nigros, quorum detersas radices et mulso decoctas cum sale modico et holeo vel sale, aqua et oleo in se coctas iusculum facere et potari, melius etiam si in eo pullus sit decoctusî.

5. ALITER AD VENTREM. recensere

Apios virides cum suis radicibus lavabis et siccabis ad solem. Deide albamem et capita porrorum simul elixabis in caccabo novo, ita ut aqua ad tertias deferveat id est ut ex tribus eminis aquae una remaneat. Postea teres piper, liquamen et aliquantum mellis humore temperabis, et aquam apiorum decoctorum colabis in mortario et supperfundes porres. Cum simul ferbuerit, appones et, si libitum fuerit, apios adicies.

III. Asparagos. recensere

Asparagos siccabis, rursum in calidam summitas: callosiores reddes.

IV. Cucurbitas. recensere

1. GUSTUM DE CUCURBITAS. recensere

Cucurbitas coctas expressas in patinam conpones. Adiccies in mortarium piper, cuminum, silfi modice id est laseris radicem, rutam modicum, liquamine et aceto teraperabis, mittes defritum modicum ut coloretur, ius exinanies in patinam. Cum ferbuerint iterum actertio, depones et piper minutum asparges.

2. ALITER. CUCURBITAS IURECOLOCASIORUM. recensere

Cucurbitas coques ex aqua in modum colocasiorum. Teres piper, cuminum, rutam, suffundes acetum, liquamen, temperabis in caccabum, cui addicies olei modicum, et eas cucurbitas incisas, expressas in ius mittes ut ferveant. Amulo obligas, piper asparges et inferes.

3. CUCURBITAS MORE ALEXANDRINO. recensere

Elixatas cucurbitas exprimis, sale asparges, in patina compones. Teres piper, cuminum, coriandri semen, mentam viridem, laseris radicem, suffundes acetum. Addicies cariotam, nucleum, teres melle, aceto, liquamine, defrito et oleo temperabis, et cucurbitas perfundes. Cum ferbuerint, piper asparges et inferes.

4. ALITER CUCURBITAS ELIXATAS. recensere

Ex liquamine, oleo, mero.

5. ALITER CUCURBITAS FRICTAS. recensere

Oenogaro simplici et pipere.

6. ALITER CUCURBITAS ELIXATAS ET FRICTAS. recensere

In patina compones, cuminatum superfundes, modico oleo super adiecto. Fervere facies et inferes.

7. ALITER CUCURBITAS FRICTAS TRITAS. recensere

Piper, ligusticum, cuminun, origanum, cepam, vinum, liquamen et oleum. Amulo obligabis in patina et inferes.

8. ALITER CUCURBITAS CUM GALLINA. recensere

Duracina, tubera, piper, careum, cuminum, silfi, condimenta viridia, mentam, apium, coriandrum, puleium, caryotam, mel, vinum, liquamen, oleum et acetum.

V. Citrium. recensere

Sil montanum, silfi, mentam siccam, acetum, liquamen.

VI. Cucumeres. recensere

1. CUCUMERES RASOS. recensere

Sive ex liquamine, sive ex oenogaro; sine ructu et gravitudine teneriores senties.

2. ALITER CUCUMERES RASOS. recensere

Elixabis cum cerebellis elixis, teres cuminum et apii semen, melle modico, liquamine et oleo temperabis. Ovis obligabis, piper asparges et inferes.

3. ALITER CUCUMERES. recensere

Piper, puleium, mel vel passum, liquamen et acetum. Interdum et silfi accedit.

VII. Pepones, melones. recensere

Piper, puleium, mel vel passum, liquamen, acetum. Interdum et silfi accedit.

VIII. Malvas. recensere

Malvas minores oleogaro ex liquamine, oleo, aceto; malvas maiores in oenogaro: piper, liquamine, careno vel passo.

IX. Cimas et coliclos. recensere

1. CIMAS. recensere

Cuminum, salem, vinum vetus et oelum. Si voles, addes piper et ligusticum, mentam, rutam, coriandrum, folia coliclorum, liquamen, vinum, oleum.

2. ALITER. recensere

Coliculos elixatos mediabis, summa foliarum teres cum coriandro, cepa, cumino, piper, passo vel careno et oleo modico.

3. ALITER. recensere

Coliculi elixati in patina compositi condiuntur liquamine, oleo, mero, cumino, piper asparges, porrum cuminum, coriandrum viridem super concides.

4. ALITER. recensere

Coliculi conditi ut supra cum elixis porris coquantur.

5. ALITER. recensere

Coliculos condies ut supra, admisces olibas virides et simul ferveant.

6. ALITER. recensere

Coliculis conditis ut supra superfundes alicam elixam cum nucleis ut uva passa; piper asparges.

X. Porros. recensere

1. PORROS MATUROS FIERI. recensere

Pugnum salis, aquam et oleum mixtum facies et ibi coques et eximes. Cum oleo, liquamine, mero et inferes.

2. ALITER PORROS. recensere

Opertos foliis coliculorum et in prunis coques, ut supra, et inferes.

3. ALITER PORROS. recensere

In aqua coctos, ut supra, et inferes.

4. ALITER PORROS. recensere

Si in aquam elixati erunt, fabae nondum conditae plurimum admisce conditurae in qua eos manducaturus es.

XI. Betas. recensere

1. recensere

Concides porrum, coriandrum, cuminum, uvam passam, farinam et omnia in medullam mittes. Ligabis et ita inferes ex liquamine, oleo et aceto.

2. ALITER BETAS ELIXAS. recensere

Ex sinapi, oleo modico et aceto bene inferuntur.

XII. Holisera. recensere

Holisera in fasciculum redacta a manu ex liquamine, oleo et mero bene inferuntur, vel cum piscibus assis.

XIII. Rapas sive napos. recensere

1. RAPAS SIVE NAPOS. recensere

Elixatos exprimes, deide teres cuminum plurimum, rutam minus, laser parthicum, mel, acetum, liquamen, defritum et oleum modice. Fervere facies et inferes.

2. ALITER RAPAS SIVE NAPOS. recensere

Elixas, inferes, oleum superstillabis; si voles, acetum adde.

XIV. Rafanos. recensere

Rafanos cum piperato, ita ut piper cum liquamine teras.

XV. Holus molle. recensere

1. HOLUS MOLLE EX HOLISATRO. recensere

Coctum ex aqua nitrata expressum concides minutum et teres piper, ligusticum, satureiam siccam cum cepa sicca, liquamen, oleum et vinum.

2. ALITER HOLUS MOLLE. recensere

Apium coques ex aqua nitrata, exprimes et concides minutatim. In mortario teres piper, ligusticum, origanum, cepam, vinum, liquamen et oleum. Coques in pultario, et sic apium commisces.

3. ALITER HOLUS MOLLE EX FOLIIS LACTUCARUM CUM CEPIS. recensere

Coques ex aqua nitrata, expressa concides minutatim. In mortario teres piper, ligusticum, apii semen, mentam siccam, cepam, liquamen, oleum et vinum.

4. ALITER. recensere

Holus molle ne arescat, summa quaeque amputantur et purgamenta, et caules madefactos in aqua absentio contegito.

XVI. Herbae rusticae. recensere

Liquamine, oleo, aceto a manu, vel in patina piper, cumino, bacis lentisci.

XVII. Urticae. recensere

Urticam feminam, sole in ariete positio, adversus aedritudinem sumes, si voles.

XVIII. Intubae et lactucae. recensere

1. recensere

intubae ex liquamine, oleo modico medere cepa concisa. Pro lactucis vero hieme intubae ex embammate vel melle et aceto acri.

2. LACTUCAS. recensere

Cum oxyporio et aceto modico liquamine.

3. AD DIGESTIONEM ET INFLATIONEM ET NE LACTUCAE LAEDANT. recensere

Cumini unc.II, gingiberis unc.I, rutae viridis unc.I, dactilorum pinguium scripulos XII, piperis unc.I, mellis unc.IX: cuminum aut Aethiopicum aut Siriacum aut Libicum. Tundes cuminum et postea infundes in aceto. Cum siccaverit, postea melle omnia comprehendes. Cum necesse fuerit, dimidium coclearium aceto et liquamine modico misces aut post cenam dimidium coclearem accipies.

XIX. Cardui. recensere

1. CARDUOS. recensere

Liquamine, oleo et ovis concisis.

2. ALITER CARDUOS. recensere

Rutam, mentam, coriandrum, feniculum, omnia viridia teres. Addes piper, ligusticum, mel, liquamen et oleum.

3. ALITER CARDUOS ELIXOS. recensere

Piper, cuminum, liquamen et oleum.

XX. Funduli sive sfondili. recensere

1. SFONDILI FRICTI. recensere

Ex oenogaro simplici.

2. ALITER: SFONDILI ELIXI. recensere

Ex sale, oleo, mero, coriandro viridi conciso et piper integro.

3. ALITER. recensere

Sfondilos elixos perfundes amiulato infra scripto: apii semen, rutam, mel, piper teres, passum, liquamen et oleum modice, amulo obligas, piper asperges et inferes.

4. ALITER SFONDILOS. recensere

Teres cuminum, rutam, liquamen, caroenum modice, oleum, coriandrum viridem et porrum, et sfondilos inferes pro salso.

5. ALITER. recensere

Sfondilos elixatos praedurabis, mittes in caccabum oleum, liquamen, piper, passum, colorabis et obligas.

6. ALITER SFONDILOS. recensere

Oleum liquamine complebis, vel oleo et sale assabis. Piper asparges et inferes.

7. ALITER. recensere

Sfondilos elixatos conteres et nervos eorum eximes. Deide cum esi alicam elixatam et ova conteres, liquamen, piper. Isicia ex his facies cum nucleis et pipere. In omento assabis, oenogaro continges et pro Ticiis inferes.

XXI. Carotae et pastinacae. recensere

1. recensere

Carotae frictae oenogaro inferuntar.

2. ALITER CAROTAS. recensere

Sale, oleo puro et aceto.

3. ALITER. recensere

Carotas elixatas concisas in cuminato oleo modico coques et inferes. Cuminatum conchilorum facies.